Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής, κατοχής και απελευθέρωσης. Στόχος της Τουρκίας είναι η κατάληψη ολόκληρης της Κύπρου. Το Κυπριακό θα λυθεί μόνον αν καταστήσουμε τους στόχους της Τουρκίας ανέφικτους.

Δώρος Θεοδώρου   

Αμέσως μετά την εισβολή εκφράστηκαν και κυριάρχησαν δύο απόψεις, δύο θεωρίες για τη λύση του Κυπριακού. Η πρώτη βασίζεται στο ότι και η πλευρά μας είχε τις ευθύνες της, (πραξικόπημα, ΕΟΚΑ Β’, εγκληματικές πράξεις από τους φασίστες) και συνεπώς έπρεπε να προχωρήσουμε σ’ έναν έντιμο συμβιβασμό με τους Τούρκους, που ήταν η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Μια έννοια που αλλιώς την ορίζαμε εμείς κι αλλιώς η Τουρκία. Εμείς τη βλέπαμε ως ομοσπονδία, έχοντας υπ’ όψη τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και άλλα ομοσπονδιακά κράτη, οι δε Τούρκοι την έβλεπαν εξ αρχής ως συνομοσπονδία δυο ανεξάρτητων κρατών, με πλήρη γεωγραφικό διαχωρισμό, με σύνορα, με πληθυσμιακή καθαρότητα και με κυριαρχική ισότητα.

Τελικά η άποψη αυτή κυριάρχησε και από τότε ξεκίνησε το κυνήγι μιας τέτοιας λύσης που τελικά συνεχίζεται μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει 48 τόσα χρόνια. Το δυστύχημα είναι ότι όχι μόνο δεν πλησιάσαμε τέτοια λύση αλλά απομακρυνθήκαμε κιόλας, σε σημείο που πλέον θεωρείται απίθανο έως αδύνατο να καταλήξουμε σε κοινά αποδεκτή λύση διζωνικής. Σ’ αυτό το μεγάλο διάστημα φανερώθηκαν πολλά από πλευράς Τουρκίας. Ο επεκτατισμός της χώρας. Ο εποικισμός των κατεχομένων εδαφών, η αλλαγή της δημογραφικής σύνθεσης. Ο εξισλαμισμός και η προσπάθεια αλλαγής του λαϊκού χαρακτήρα της τ/κ κοινότητας και η μετατροπή της σε θρησκευτική ομάδα. Η κατασκευή του έργου του αιώνα (μεταφορά νερού από την Τουρκία με αγωγό), η ηλεκτρική και η τηλεφωνική σύνδεση των κατεχομένων με την Τουρκία, πράγματα που δείχνουν ξεκάθαρα ότι η Τουρκία ήρθε για να μείνει. Και ότι λύση συμβιβαστική ήταν αδύνατο να εξευρεθεί διότι η Τουρκία απαιτεί συνθηκολόγηση. ΥΠΟΤΑΓΗ.

Στο διάστημα αυτό η πλευρά μας, πιστή και προσηλωμένη στη θεωρία Ρολάνδη περί χειραψιών και γρονθοκοπημάτων, ουδέποτε διανοήθηκε, είτε να καταγγείλει την κατοχή, είτε τον εποικισμό, είτε το έργον του αιώνα, είτε την προωθούμενη δημογραφική αλλαγή που συντελείτο μπροστά στα μάτια μας. 

Ένα μικρό διάλειμμα αυτής της καταθλιπτικής και απαράδεκτης τακτικής υπήρξε η πρωθυπουργία του Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελλάδα που μεθόδευσε την στροφή προς την αντικατοχική φύση του Κυπριακού. Συνομολόγησαν με τον Κληρίδη το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας-Κύπρου που ήταν η απαραίτητη προϋπόθεση για έναν τέτοιο αγώνα και που ήταν μέρος της προσπάθειας για αλλαγή του ισοζυγίου μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας. Δυστυχώς αυτό δεν κράτησε για πολύ, γιατί ο Ανδρέας έφυγε νωρίς και ο διάδοχός του Κ. Σημίτης φρόντισε αμέσως να θανατώσει αυτό το δόγμα.

Έκτοτε συνεχίζεται αυτή η βλακώδης πολιτική που όχι μόνο δεν βγάζει σε ανεκτή λύση, αλλά απεναντίας μάς μπλέκει όλο και πιο βαθιά στα γρανάζια του τουρκικού επεκτατισμού.

Η άλλη πολιτική είναι η πολιτική της ΕΔΕΚ:

Η αντικατοχική πολιτική. Και λέει αυτή η πολιτική: Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής, κατοχής και απελευθέρωσης. Στόχος της Τουρκίας είναι η κατάληψη ολόκληρης της Κύπρου. Το Κυπριακό θα λυθεί μόνον αν καταστήσουμε τους στόχους της Τουρκίας ανέφικτους.

Πώς; Με την αξιοποίηση των εμπλεκομένων συμφερόντων. Με τη διεθνοποίηση. Με τη σωστή αμυντική θωράκιση. Με τη δημιουργία πολιτικο-στρατιωτικού περίγυρου προστασίας. Με τη διαρκή καταγγελία και την απομόνωση τόσο της Τουρκίας όσο και του ψευδοκράτους. Με ισχυρή και υγιή οικονομία και τη δίκαιη κατανομή των βαρών.Με την αντικατοχική ενότητα Ελληνοκυπρίων και Τ/κ εργαζομένων. Με τη διαφύλαξη ως κόρης οφθαλμού της κρατικής μας οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με τον αγώνα και την αντίστασή μας. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη σε ανύπαρκτον αγώνα. Αυτή ήταν πάντα η πρόταση της ΕΔΕΚ, την οποίαν χαρακτήριζαν κάποιοι, πολλοί μάλλον, δηλ. όλοι οι διζωνιστές και ηττοπαθείς, ως ανύπαρκτη!!

Αυτά τα μυαλά ποτέ δεν διανοήθηκαν καν ότι μπορούμε να αλλάξουμε τους συσχετισμούς δυνάμεων. ‘Έμειναν προσηλωμένοι στην εικόνα του 1974, θεώρησαν ότι τα πράγματα είναι στατικά και αμετάβλητα και προτίμησαν να κυνηγούν μια φενάκη για 48 χρόνια. Κι ας μην ήθελαν μακροχρόνιο αγώνα.

Όταν πια η Τουρκία σταθεροποίησε τη θέση της στα κατεχόμενα, άρχισε να δείχνει ανοικτά και τις προθέσεις της. Στην Κυπριακή ΑΟΖ, στο Mont Peleran όπου κατάστησε σαφές ότι ο τουρκικός στρατός δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την Κύπρο, στην ανοικτή διακήρυξη ότι θέλει κυριαρχική ισότητα για το ψευδοκράτος, στην επέμβασή της στη Συρία, στη Λιβύη και στο Νακόρνο Καραμπάχ και φυσικά στο Αιγαίο και στον Έβρο.

Με τέτοια στάση της Τουρκίας άρχισαν να θίγονται και άλλων τα συμφέροντα. Η δε προσπάθειά της να ανεξαρτητοποιηθεί και να ενεργεί ως μεγάλη δύναμη στην περιοχή, οι συμφωνίες της με τη Ρωσία που είναι περισσότερο λυκοφιλίες, υπήρξαν οι καμπάνες που ήχησαν πολύ δυνατά για να προειδοποιήσουν πολλούς ενδιαφερόμενους.

Και το Κυπριακό αίφνης πήρε τότε τον χαρακτήρα μεγάλου γεωπολιτικού ζητήματος, με πολλούς εμπλεκόμενους. Μέσα απ’ αυτά τα εμπλεκόμενα συμφέροντα διαφάνηκε και ο δικός μας δρόμος. Η αξιοποίηση αυτών των συμφερόντων. Και να που υπογράφεται η ελλαδο-γαλλική και η ελληνο-αμερικανική συμφωνία, η οποία κατά τη γνώμη μου θα ανατρέψει σύντομα τα ισοζύγια δυνάμεων. Τα οποία έχουν ήδη ανατραπεί στον διπλωματικό και στον πολιτικό τομέα,

Ακολουθεί βάσει των συμφωνιών η σωστή αμυντική θωράκιση η οποία κατά τη γνώμη μου πρέπει να προσλάβει τη μορφή περιφερειακής συνθήκης, όχι μόνο διμερούς.Έτσι δημιουργείται ο περίφημος πολιτικο-στρατιωτικός περίγυρος προστασίας.

Το Κυπριακό θα λυθεί με συνομιλίες. Άλλο όμως να πηγαίνεις σ΄ αυτές ξυπόλητος κι άλλο με πλήρη εξάρτηση. Διότι πάντα τα αποτελέσματα συνομιλιών για λύση διεθνών προβλημάτων αντανακλούν το ισοζύγιο δυνάμεων των διαπραγματευομένων.

Αυτό φαίνεται ότι δεν το έχουν υπ’  όψη οι υπέρμαχοι του έντιμου συμβιβασμού. Που τελικά τα έδωσαν όλα, αλλά συμβιβασμό δεν πέτυχαν. Διότι πήγαν ξυπόλητοι στ’ αγκάθια με τον ευσεβοποθισμό ότι η Τουρκία θα δείξει καλή θέληση.

Σ’ αυτή την πορεία θεωρώ ότι ο Αναστασιάδης παρά την αμφίσημη πολιτική του στο Κυπριακό έπαιξε ρόλο θετικό, όπως και οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας. Αντίθετα, το ΑΚΕΛ παρέμεινε προσηλωμένο στο 1974, με μια στατική πολιτική θεώρηση, χωρίς όραμα και προ πάντων πολιτική όχι πατριδοκεντρική αλλά κομματοκεντρική. Μέχρι σήμερα επιμένει να γίνουν από τον Πρόεδρο κινήσεις που να υποχρεώσουν την Τουρκία να προσέλθει σε συνομιλίες. Αυτή είναι η προτεραιότητά του. Προφανώς το ΑΚΕΛ βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου. Θα ανέμενε κανείς ότι με την αλλαγή ηγεσίας θα βλέπαμε και αλλαγή στο Κυπριακό. Μάλλον φρούδες ήσαν οι ελπίδες. Αφού μέσα στο κόμμα φρόντισαν να μην υπάρχει κανένα στέλεχος με διαφορετική άποψη λ.χ. αντιδιζωνική. Το ΑΚΕΛ ανήκει στην ιστορία.

*Πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης