Τουρκία: Νέος γύρος συνομιλιών με την Αίγυπτο – Οι προσδοκίες και το ελληνικό ενδιαφέρον

Το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιηθεί δεύτερος γύρος διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία τον Σεπτέμβριο, σε απάντηση της πρόσκλησής της.

Μετά την επιστροφή από το μηδέν στις συνομιλίες Αιγύπτου-Τουρκίας, η Αγκυρα προσπαθεί να πάρει την μπάλα, ελπίζοντας να σημειώσει πρόοδο προς την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με το Κάιρο, αφότου αυτές αμαυρώθηκαν από ένταση για περισσότερα από 7 χρόνια, αλλά οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών παραμένουν στο στάδιο των «διερευνητικών», όπως αναφέρεται από το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών, σημειώνει δημοσίευμα της αραβο-αιγυπτιακής ιστοσελίδας Masrawy.

Η ανακοίνωση

Χθες Τρίτη το πρωί, το υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιηθεί δεύτερος γύρος διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία τον Σεπτέμβριο, σε απάντηση της πρόσκλησής της.

Στην ανακοίνωση, που δημοσιεύτηκε στην επίσημη σελίδα του στο Facebook, το υπουργείο ανέφερε: «Απαντώντας στην πρόσκληση που υπέβαλε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, ο πρέσβης Χαμντί Λόζα, υφυπουργός Εξωτερικών, θα επισκεφθεί την Αγκυρα στις 7-8 Σεπτεμβρίου 2021, για να πραγματοποιήσει τον δεύτερο γύρο των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας». 

Τι σημαίνει «διερευνητικές συνομιλίες»;

Οι δύο χώρες χρησιμοποίησαν την αναφορά του όρου «διερευνητικών συνομιλιών» από τον πρώτο γύρο που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο, δηλώνοντας τότε ότι «θα αξιολογήσουν το αποτέλεσμα του γύρου διαβουλεύσεων και θα συμφωνήσουν για τα επόμενα βήματα», χωρίς να ανακοινώσουν λύσεις για τα εκκρεμή ζητήματα.

Ο ερευνητής των τουρκικών υποθέσεων, Σαλάχ Λαμπίμπ, πιστεύει ότι η επιβεβαίωση της αναφοράς ως «διερευνητικών» στις προσεχείς συνομιλίες, γίνεται με σκοπό να μην βασιστούν νέες ελπίδες σε αυτές τις συνομιλίες και να αποσαφηνιστεί η πρόσθετη προσοχή και από τις δύο πλευρές πριν τη συνάντηση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Λαμπίμπ πρόσθεσε – σε δηλώσεις του στην Masrawy – ότι η χρήστη αυτού του όρου γίνεται «για να μην δοθεί λανθασμένα η εντύπωση στην κοινή γνώμη πως οι συνομιλίες θα βασίζονται στη δημιουργία καλών μελλοντικών σχέσεων μεταξύ των δύο μερών».

Εξήγησε ότι οι συζητήσεις απορρέουν από την έντονη τουρκική επιθυμία να αποκατασταθούν οι σχέσεις με την Αίγυπτο, η οποία δεν έχει τον ανάλογο βαθμό επιθυμίας λόγω της δυσπιστίας της προς τον τούρκο διαπραγματευτή.

Στο μεταξύ, ο Μοχάμεντ Χαμέντ, διευθυντής του Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου για Πολιτικές και Στρατηγικές Σπουδές, δήλωσε ότι η λέξη διερευνητική σημαίνει ότι οι συνομιλίες βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της οικοδόμησης κλίματος εμπιστοσύνης και του προσδιορισμού σε αυτές των στόχων κάθε χώρας.

Ο Χαμίντ πρόσθεσε ότι ο πρέσβης Σεντάτ Ουνάλ- ο τούρκος Υφυπουργός Εξωτερικών, χρησιμοποίησε τη λέξη «διερευνητικές συνομιλίες» στον πρώτο γύρο για να επιβεβαιώσει ότι οι δύο χώρες «βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της δοκιμής προθέσεων και της αίσθησης των βημάτων τους».

Γκρίζα ζώνη και αβέβαιο μέλλον

Παρά το τουρκικό φλερτ με την Αίγυπτο που συνεχίστηκε τους προηγούμενους μήνες και τη δήλωση της Αγκυρας, σε περισσότερες από μία περιπτώσεις, ότι ήθελε να αποκαταστήσει τις σχέσεις με το Κάιρο, οι προηγούμενες συνομιλίες δεν μαρτύρησαν κανένα τέτοιο σημάδι.

Στιγμιότυπο από τον πρώτο γύρο συνομιλιών Αιγύπτου – Τουρκίας, στο Κάιρο (στη φωτογραφία του AP η τουρκική αντιπροσωπεία)

Ο ερευνητής Σαλάχ Λαμπίμπ απέδωσε την αποτυχία των προηγούμενων συνομιλιών στην αδυναμία των δύο πλευρών να φτάσουν σε ένα σημείο από το οποίο θα μπορούσαν να οικοδομηθούν καλές σχέσεις.

Και εξήγησε ότι «Η αιγυπτιακή πλευρά έθεσε αρκετούς όρους που σχετίζονται με τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, εκ των οποίων οι κυριότεροι αφορούν στην τουρκική επέμβαση στις αιγυπτιακές υποθέσεις και σε ορισμένες από τις παρεμβάσεις της στις περιφερειακές υποθέσεις, τις οποίες η Τουρκία απέρριψε και ανακοίνωσε ότι είναι πρόθυμη να κάνει μόνο ορισμένες παραχωρήσεις».

Ο Λαμπίμπ είπε ότι ο αιγύπτιος διαπραγματευτής δεν θεώρησε πως αυτές οι παραχωρήσεις είναι εφικτές και ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση, προσθέτοντας ότι η Τουρκία δεν στοχεύει πρωτίστως στην αποκατάσταση των σχέσεων με την Αίγυπτο, αλλά μάλλον στην επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ των δύο μερών, όπως «πιέζει, επιμένει» και διαπραγματεύεται μαζί με άλλες χώρες «για τα αιτήματά της».

Ισχυρές οι στρατηγικές σχέσεις με Ελλάδα και Κύπρο

Και πρόσθεσε: «Δεν γνωρίζουμε εάν οι νέες συνομιλίες θα βασίζονται σε οριστική τουρκική παραχώρηση σχετικά με την περιφερειακή κατάσταση. Κατά την εκτίμησή μου, δεν θα υπάρξει τουρκική παραχώρηση. Τα δύο μέρη θα συνεχίσουν να διεξάγουν διερευνητικές διαπραγματεύσεις και στη συνέχεια να ανακοινώνουν την αποτυχία τους έως ότου ένα από τα μέρη κάνει παραχώρηση για την αποκατάσταση των σχέσεων».

Στην κορυφή των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ των δύο χωρών είναι το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων, για το οποίο η Τουρκία επιδιώκει να επιτύχει συμφωνία με την Αίγυπτο προκειμένου ν’ ανταγωνιστεί την Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά ο Λαμπίμπ πιστεύει ότι η Τουρκία δεν υποχώρησε έτσι ώστε να πείσει την Αίγυπτο να κάνει αυτό το βήμα, ειδικά αφού η τελευταία έχει αναπτύξει ισχυρές στρατηγικές σχέσεις με την Κύπρο και την Ελλάδα.

Το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων και η διαμάχη για τον πλούτο της ανατολικής Μεσογείου είναι μεταξύ των πιο σημαντικών ζητημάτων στο αιγυπτιακό-τουρκικό τραπέζι, ειδικά αφότου η Αίγυπτος και η Ελλάδα υπέγραψαν τον Αύγουστο πέρυσι συμφωνία οριοθέτησης των δικών τους θαλάσσιων συνόρων, αλλά δεν έλαβε υπόψη μια αμφιλεγόμενη περιοχή στα νότια του νησιού του Καστελόριζου, που είναι η πιο απομακρυσμένη ελληνική τοποθεσία, ενώ η Τουρκία ισχυρίζεται ότι βρίσκεται εντός της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης.

Στιγμιότυπο από τον πρώτο γύρο συνομιλιών Αιγύπτου – Τουρκίας, στο Κάιρο (αριστερά, η αιγυπτιακή αντιπροσωπεία)

Αυτή η διαμάχη συμπληρώνεται με την ίδρυση του Φόρουμ Ανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο, το οποίο περιλαμβάνει πολλές χώρες, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι η Αίγυπτος, η Κύπρος, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Ιταλία, γεγονός που έχει αυξήσει την ανησυχία της Τουρκίας για τον αποκλεισμό της από την κοινή χρήση του μεσογειακών κοιτασμάτων αερίου, εν μέσω της κρίσης με την Κύπρο και την Ελλάδα λόγω εξερεύνησης σε αμφισβητούμενες περιοχές.

Πολλά ακανθώδη ζητήματα

Από την άλλη πλευρά, ο Μουχάμεντ Χαμίντ, διευθυντής του Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου, αναφέρεται σε άλλα θέματα που δεν είναι λιγότερο σημαντικά από αυτό της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η τουρκική αναγνώριση της Επανάστασης της 30ης Ιουνίου και η επακόλουθη γέννηση μιας νέας αιγυπτιακής πολιτικής ηγεσίας.

Ο Χαμίντ είπε πως «η επίσκεψη του πρέσβη Χαμντί Λόζα ως απάντηση στην επίσκεψη του Σεντάτ αποτελεί ένα είδος διμερών συνομιλιών με πλαίσιο και καθοριστικούς παράγοντες που θα εξεταστούν κατά το επόμενο στάδιο».

Και πρόσθεσε ότι «αυτές οι συνομιλίες έχουν πολλούς γύρους, και οι σχέσεις μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας δεν θα εξομαλυνθούν σε μια νύχτα. Παρά την παύση της υποκίνησης των μέσων ενημέρωσης εναντίον της Αιγύπτου, υπάρχουν πολλά ακανθώδη ζητήματα που εκκρεμούν μεταξύ των δύο χωρών, όπως η έκδοση τρομοκρατών, το άνοιγμα όλων των αρχείων ασφαλείας, η υιοθέτηση πολιτικών καλής γειτονίας από την Τουρκία και η αποχώρηση ολόκληρου του μισθοφορικού στρατού της Τουρκίας από τη Λιβύη».

Πηγή: Masrawy, echedoros-a.gr, To Βήμα