Στις 25 Σεπτεμβρίου 1849 πεθαίνει ο Έλληνας αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστός και ως Νικηταράς.

Ήταν γιος του Σταμετέλου Τουρκολέκα (το επώνυμό του προέρχεται από το χωριό καταγωγής του) και ήταν ανιψιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Σε ηλικία 11 ετών εντάχθηκε στην ομάδα του αρματολού πατέρα του και αργότερα στο σώμα του Ζαχαριά Μπαρμπανιώτη, γνωστού κλέφτη της Πελοποννήσου.

Μετά την εκτέλεση του πατέρα του και του αδερφού του (1805) κατέφυγε στα Επτάνησα και συγκεκριμένα στη Ζάκυνθο. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί υπηρέτησε στο ρωσικό, το γαλλικό και τον αγγλικό στρατό, όπως και πολλοί άλλοι μετέπειτα αγωνιστές του 1821.

Στις 18 Οκτωβρίου 1818 θα μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία από τον Ηλία Χρυσοσπάθη. Ακολούθως, από κοινού μαζί με τον Αναγνωσταρά και τον Πλαπούτα θα
διασκορπιστούν στην Πελοπόννησο για να μυήσουν και άλλα μέλη στην Εταιρεία.

Το 1819 θα επιστρέψει στη Ζάκυνθο και το Φεβρουάριο του 1821 θα γυρίσει στην Πελοπόννησο για να ενωθεί με τον Κολοκοτρώνη και τον Παπαφλέσσα και να
προετοιμάσουν την Επανάσταση.

Στις 23 Μαρτίου 1821 μαζί με άλλους αγωνιστές καταλαμβάνουν την Καλαμάτα. Στις 12 – 13 Μαΐου ο Νικηταράς ήταν ένας από τους επικεφαλής της νίκης στη Μάχη του Βαλτετσίου. Στις 18 Μαΐου επικεφαλής 200 ανδρών κατέφερε να τρέψει σε φυγή τους 6.000 άνδρες του Κεχαγιάμπεη. Χάρη στη νίκη του αυτή, του προσδόθηκε το προσωνύμιο Τουρκοφάγος ενώ προήχθη σε στρατηγό.

Στη συνέχεια στάλθηκε στη Λιβαδειά για να απωθήσει τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη που προέλαυναν με κατεύθυνση την Πελοπόννησο. Μετά και από αυτήν του την επιτυχία, ο Νικηταράς επέστρεψε στην Πελοπόννησο και συμμετείχε στην Άλωση της Τριπολιτσάς.

Τον Ιούλιο του 1822 πολέμησε στα Δερβενάκια, συμμετέχοντας στην καταστροφή του στρατού του Δράμαλη. Σύμφωνα με την παράδοση, κατά τη διάρκεια της μάχης στα Δερβενάκια, ο Νικηταράς έσπασε τρία σπαθιά ενώ μετά το τέλος χρειάστηκε μία μικρή χειρουργική επέμβαση για να του αφαιρέσουν το σπαθί που είχε σφηνώσει στο χέρι του.

Ήταν γνωστός για τον ακέραιο χαρακτήρα του. Δε δέχθηκε να πάρει μέρος από τα λάφυρα της Τριπολιτσάς ενώ από τη μάχη του Δράμαλη πήρε μόνο ένα πολύτιμο δαμασκηνό σπαθί, το οποίο αργότερα δώρισε σε έρανο για τον ανεφοδιασμό του Μεσολογγίου.

Ο Νικηταράς πολεμούσε πάντοτε στο πλευρό του Κολοκοτρώνη και διακρινόταν για τη συμβιβαστηκότητά του και τον ήπιο χαρακτήρα του. Καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα πολέμησε σε πολλές μάχες και ιδιαίτερα εναντίον του Ιμπραήμ.

Υπήρξε οπαδός του Καποδίστρια. Το 1829 διορίστηκε Διοικητής του Συντάγματος Πελοποννήσου. Στην Δ’ Εθνοσυνέλευση συμμετείχε ως αντιπρόσωπος του Λεονταρίου.

Επί Όθωνα έπεσε σε δυσμένεια, όπως και όλα τα μέλη του ρωσικού κόμματος, και καταδικάστηκε αδίκως με την ψευδή κατηγορία περί οργάνωσης πραξικοπήματος κατά του θρόνου.

Απελευθερώθηκε το 1841, έπειτα από παρέμβαση του Μακρυγιάννη. Εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών κράτησής του και ενός προβλήματος υγείας (έπασχε από ζάχαρο) είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος της όρασής του. Αντί σύνταξης έλαβε άδεια επαιτείας κάθε Παρασκευή στον ιερό ναό της Ευαγγελίστριας κάθε Παρασκευή.

Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 ονομάστηκε υποστράτηγος και του χορηγήθηκε μια πενιχρή σύνταξη. Πέθανε πάμπτωχος στον Πειραιά.

Τα απομνημονεύματά του ο Νικηταράς τα υπαγόρευσε στο Γεώργιο Τερτσέτη. Τον επικήδειό του εκφώνησε ο Νεόφυτος Βάμβας ενώ τον επιτάφιό του ο Παναγιώτης Σούτσος. Έπειτα από επιθυμία του ετάφη πλάι στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

(Πηγές: Εγκυκλοπαίδεια Δομή, Wikipedia)