Από αντίπαλοι στον ίδιο στρατηγικό άξονα Ιράν και Ταλιμπάν

Του John Raine

Το Ιράν και οι Ταλιμπάν ήταν αντίπαλοι το 2001: το Ιράν υποστήριζε τη νέμεσις των Ταλιμπάν, τη Βόρεια Συμμαχία. Οι Ταλιμπάν δολοφόνησαν διπλωμάτες του Ιράν στη Χεράτ. Και το Ιράν συνέβαλε στην ανατροπή των Ταλιμπάν. Τώρα οι Ταλιμπάν επέστρεψαν και είναι καλύτερα νέα από ό,τι ήταν κάποτε για την Τεχεράνη.

Στις δύο δεκαετίες που μεσολάβησαν, το ιρανικό καθεστώς έχει σταθερά και αθόρυβα προχωρήσει σε μια στρατηγική ευθυγράμμιση με τους Ταλιμπάν. Ίσως να μην έχουν τα ίδια πιστεύω αλλά για την ώρα μοιράζονται στρατηγικά συμφέροντα. Τουλάχιστον, καμία πλευρά δεν έχει συμφέρον να αποξενώσει την άλλη.

Πρώτον, συμμερίζονται μια παθιασμένη απόρριψη της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή. Το Ιράν έχει θέσει ως στρατηγικό του στόχο να “πετάξει έξω” τις ΗΠΑ από το Ιράκ στα δυτικά του σύνορα, ενώ οι Ταλιμπάν μόλις το έκαναν στο Αφγανιστάν από τα ανατολικά του σύνορα.

Εκτός από αυτόν τον κοινό στόχο, θα υπάρξει αμοιβαίος θαυμασμός και πιθανώς ένα είδος εξομοίωσης. Οι Ταλιμπάν αναζητούν ένα παράδειγμα για το πώς θα διασφαλίσουν αυτή τη φορά, ότι το Ισλαμικό Εμιράτο θα επιβιώσει. Το Ιράν θα αποτελέσει μια καλή πηγή έμπνευσης.

Δεύτερον, το Ιράν και οι Ταλιμπάν χρειάζονται στρατηγικό βάθος. Το Ιράν χρειάζεται έναν σύμμαχο στο Χερντ και στο Δυτικό Αφγανιστάν, ενώ οι Ταλιμπάν χρειάζονται στρατηγικό βαθύ σε όλες τις πλευρές για να αντισταθμίσουν αυτό που στην καλύτερη περίπτωση θα είναι περιορισμένη υποστήριξη στη διεθνή κοινότητα. Έχει ήδη το Πακιστάν. Το Ιράν το ισορροπεί όμορφα και φτάνει την εμβέλεια του στο Αραβικό Λεβάντε.

Η ευθυγράμμιση δεν γλιτώνει τις δύο χώρες από διμερή προβλήματα όπως η χρήση του νερού, τα ναρκωτικά ή τους πρόσφυγες. Πρέπει επίσης να δουν τι θα κάνουν με την Αλ-Κάιντα, στην οποία το Ιράν έχει δώσει καταφύγιο, αν και ιδανικά και οι δύο πλευρές θα ήθελαν να απαλλαγούν από την επαρχία Χορασάν του Ισλαμικού Κράτους.

Οι θρησκευτικές διαφορές, αν και “θάβονται” κάτω από μια στρατηγική εταιρική σχέση, είναι ένα δυνητικά βαρέλι γεμάτο πυρομαχικά, ιδιαίτερα για την κοινότητα Χαζάρα από την οποία η IRGC-Quds force του Ιράν στρατολόγησε το τμήμα της “Fatimiyoun”.

Η Τεχεράνη ίσως συμπεράνει ότι αυτά τα ζητήματα τα διαχειρίζεται καλύτερα στο πλαίσιο μιας εργασιακής σχέσης με τους Ταλιμπάν παρά έχοντας τους αντιπάλους.

Αναμένεται η συνεργασία να είναι πιο ρεαλιστική παρά με όραμα. Το Ιράν τώρα έχει έναν γείτονα που έχει ταπεινώσει τις ΗΠΑ και με τον οποίο μπορεί να συνεργαστεί.

Για τον νέο σκληροπυρηνικό πρόεδρο Ebrahim Raisi, αυτό θα είναι ένα αποτέλεσμα.

Μποείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.iiss.org/blogs/analysis/2021/08/afghanistan-taliban-region-response

capital.gr