Του Κ.Ν. Σταμπολή

Τριτοκοσμική χώρα θυμίζει η Ελλάδα τα τελευταία εικοσιτετράωρα με κύριες γραμμές υπερυψηλής τάσης να τίθενται αίφνης εκτός λειτουργίας για πολλές ώρες, με συνεχείς βυθίσεις της ηλεκτρικής τάσης ,με πολλά μικρά τοπικά black out, με τον ουρανό της Αττικής καπνισμένο και τον αέρα βαρύ και μια διαρκή επικρεμάμενη απειλή για κατάρρευση του όλου συστήματος. Ο συνδυασμός ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών και πυρκαγιών έθεσαν το εθνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας σε σκληρή δοκιμασία, αφενός μεν λόγω του υψηλού φορτίου που κλήθηκε να αντιμετωπίσει (έφθασε στο ιστορικό υψηλό των 10,933 MWh την περασμένη Τρίτη 3/8) και αφετέρου λόγω των συνεχών βλαβών που υφίσταται το σύστημα μεταφοράς λόγω της έκθεσης του σε πύρινα μέτωπα.  Είναι αξιοσημείωτο ότι παρά τον ανωτέρω άκρως επικίνδυνο συνδυασμό το εθνικό σύστημα παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας άντεξε την σκληρή δοκιμασία και δεν κατέρρευσε -όπως αρκετές Κασσάνδρες προέβλεπαν ήδη από την περασμένη Κυριακή -παρά τις αβαρίες που υπέστη σε αρκετές περιοχές. Βέβαια το σύστημα μπορεί να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή όχι για λόγους επάρκειας ισχύος αλλά λόγω των προβλημάτων που δημιουργούνται στην μεταφορά και την διανομή με τους διαχειριστές να αδυνατούν να προβλέψουν το πως και πότε θα βγει η μια ή η  άλλη γραμμή ή κάποιο κύκλωμα εκτός λειτουργίας.

Ο πύρινος κλοιός με τις καταστροφικές πυρκαγιές σε Αττική, Εύβοια, Ηλεία και Δυτική Μακεδονία εκτός από την τεράστια οικολογική καταστροφή και την σοβαρή απώλεια περιουσιών απειλεί τώρα και το ίδιο το ηλεκτρικό σύστημα αφού οι επιφανειακές γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικών φορτίων (υψηλής και μέσης τάσης) είναι κυριολεκτικά έκθετες στα στοιχεία της φύσεως και απειλούνται χειμώνα-καλοκαίρι με καταστροφές αφού μεγάλο μέρος τους διέρχεται μέσα από δάση, ποταμούς και λίμνες.

Ενώ παλαιότερα, αναφερόμαστε στην περίοδο προ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004, η αγωνία των ιθυνόντων της τότε κραταιάς ΔΕΗ αλλά και του κόσμου γενικότερα ήταν ότι λόγω υψηλής ζήτησης εν μέσω θέρους το σύστημα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει κυρίως λόγω έλλειψης επάρκειας ισχύος, σήμερα ο κίνδυνος για ένα πιθανό black out εντοπίζεται περισσότερο στο σύστημα μεταφοράς και διανομής που ελέγχονται από τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ αντίστοιχα. Το είδαμε τον περασμένο Φεβρουάριο όταν τα καλώδια διανομής έπεφταν το ένα μετά το άλλο υπό το βάρος του χιονιού και το βλέπουμε τώρα όπου καλωδιώσεις υψηλής και μέσης στάσης κινδυνεύουν με εξαΰλωση συνέπεια των πολύ υψηλών θερμοκρασιών με αποτέλεσμα το σύστημα να απειλείται με βραχυκύκλωμα.

Σήμερα από άποψης εγκατεστημένης ισχύος φαινομενικά παρατηρείται επάρκεια στο διασυνδεδεμένο σύστημα αφού η συνολική ισχύς φθάνει τα 20,3 GW. Από αυτά τα 12,287 ΜW αντιστοιχούν σε θερμικές μονάδες και μεγάλα υδροηλεκτρικά και 8,060 MW σε ΑΠΕ. Όμως, ανά πάσα στιγμή είναι διαθέσιμη πολύ μικρότερη ισχύς αφού θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι από τις λιγνιτικές μονάδες μόνο τα 1,200 MW είναι διαθέσιμα ενώ από τις ΑΠΕ η εγχεόμενη ενέργεια είναι άκρως μεταβλητή και αντιστοιχεί συνήθως στο 1/3 της ισχύος των. Επίσης, οι μονάδες φυσικού αερίου δεν είναι στο σύνολο τους διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή αφού συμμετέχουν στην αγορά βάσει οικονομοτεχνικών κριτηρίων και των προσφορών προς τον ΑΔΜΗΕ την προηγούμενη ημέρα. Εάν λχ εξετάσουμε τον μίγμα ηλεκτροπαραγωγής της περασμένης εβδομάδας ( 26/7-1/8) θα δούμε ότι οι μονάδες φυσικού αερίου συνεισέφεραν 47% της συνολικής εγχεόμενης παραγωγής, οι λιγνιτικές μονάδες το 11%, οι ΑΠΕ το 25%, τα μεγάλα υδροηλεκτρικά το 8% ενώ οι εισαγωγές ηλεκτρισμού από τις γειτονικές χώρες το 10% (βλέπε σχήμα).

Πολύ σύντομα το εθνικό σύστημα θα ενισχυθεί με 2,400 ΜW από νέες θερμικές μονάδες φυσικού αερίου που ήδη κατασκευάζονται η προγραμματίζονται από τους ομίλους Μυτιληναίος, Τέρνα, Μότοροιλ και Elpedison ενώ το σύστημα διαρκώς εμπλουτίζεται με νέες ΑΠΕ. Άρα από πλευράς παραγωγικής ισχύος η χώρα δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει δυσκολίες ενώ αντιθέτως πρόβλημα θα εξακολουθήσει να υπάρχει κυρίως στο δίκτυο διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) και κατά δεύτερο λόγο στην μεταφορά λόγω του δύσκολου γεωμορφολογικού ανάγλυφου της χώρας.

Συμπερασματικά, η πολιτική ηγεσία μαζί με τους αρμόδιους φορείς καλείται να διαμορφώσει ένα επείγον και ad hoc στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της παροχής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με τις απαραίτητες προβλέψεις και ασφαλιστικές δικλείδες έτσι ώστε η χώρα να διαμορφώσει συνθήκες ασφαλείας και προβλεψιμότητας για την αδιάλειπτη και ποιοτική υψηλή παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Με τα πάντα σήμερα, και πολύ περισσότερο αύριο, να κινούνται με ηλεκτρική ενέργεια και την χώρα να προσπαθεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις αξιώσεων δεν έχει περιθώρια για αδυναμίες και παραλείψεις σε ότι αφορά την παροχή ρεύματος επί 24ώρου βάσης 365 ήμερες τον χρόνο.

energia 
.