Η Ελλάδα πρέπει να “εξισορροπήσει” την εξωτερική της πολιτική

Γράφει η Κρινιώ Καλογερίδου

Ένα από τα λάθη των σύγχρονων πολιτικών που εκπροσωπούν τον αριστεροδεξιό ”εκσυγχρονισμό” στην Ελλάδα είναι η αντίληψη ότι το στρογγύλεμα της Ιστορίας στα σχολικά εγχειρίδια θα πετύχει σταδιακά τη συμφιλίωσή μας με τους αντιπάλους μας, έστω κι αν απ’ αυτούς μάς χωρίζουν κρουνοί αίματος αιώνων.

Η συμφιλίωση όμως δεν επιτυγχάνεται με τη λήθη των τραυματικών ιστορικών περιόδων της εθνικής μας ζωής. Γι’ αυτό είναι ασυγχώρητες οι περιοδικές παρεμβάσεις των εκάστοτε υπουργών Παιδείας με στόχο να μισοκρύψουμε την ιστορική αλήθεια για να ανταποκριθούμε στα ”θέλω” των συμμάχων και των γειτόνων μας.

Με βάση τα ”θέλω” αυτά, περικόψαμε σελίδες της ιστορίας μας που τους ενοχλούσαν είτε γιατί άφηναν ανεξίτηλο το στίγμα της ελληνικότητας των ηρώων-συμβόλων μας, είτε γιατί αποκάλυπταν το έλλειμμα γενναιοφροσύνη των προγόνων τους έναντι των δικών μας ή γιατί αποτύπωναν εικονοπλαστικά τις γενοκτονίες σε βάρος του Ελληνισμού σε ιστορικές κοιτίδες του…

Τώρα θα μου πείτε πως – μπορεί να συνέβαλαν όλα αυτά στην ιστορική ανεπάρκεια των μαθητών μας λόγω της απόκρυψης μέρους της ιστορίας των προγόνων μας – όμως έγιναν στο όνομα της ειρήνης προς χάριν των Σκοπιανών ή των Αλβανών ή των Τούρκων.

Μόνο που στο όνομα αυτής της ειρήνης, θα σας έλεγα, γίνονται υπέρ το δέον εθνικές υποχωρήσεις εκ μέρους μας οι οποίες μας οδηγούν σε ανιστόρητες ”συμφωνίες”, όπως αυτή των Πρεσπών που υπογράψαμε το ’18, την οποία μέχρι και ο γενικός πρόξενος των Σκοπίων στο Τορόντο του Καναδά, Jovica Palashevski πέταξε στα σκουπίδια διαφημίζοντας ως ”Μακεδονία” [και όχι ”Βόρεια Μ…] τη χώρα του με τη σημαία του ήλιου της Βεργίνας στα χέρια.

Μειωμένης εθνικά ωφελιμότητας είναι και η ημιτελής ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία που υπογράψαμε το ’20, η οποία επανέρχεται συχνά πυκνά τελευταία λόγω επικαιρότητας επεκτείνοντας την… υφέρπουσα αποτυχία της.

Και δεν υπερβάλλω καθόλου – πολύ περισσότερο δεν κινδυνολογώ – με την επιλογή των λέξεων αυτών, γιατί αντικατοπτρίζουν τα τραγικά λάθη που κάναμε το περασμένο καλοκαίρι στην Εξωτερική πολιτική μας.

Εύλογα θα μου πείτε μερικοί ότι τόσο ο υπουργός Εξωτερικών όσο και ο πρωθυπουργός μας την είχαν εκθειάσει τότε δεόντως χαρακτηρίζοντάς την ”υποδειγματική” και ”ιστορική” μετά την από κοινού υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου απ’ τον Νίκου Δένδια και τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι.

Ωστόσο, θα σας θυμίσω, ότι η κάθε συμφωνία δικαιώνεται μέσα στον χρόνο και η προαναφερθείσα δεν δικαιώθηκε όχι μόνο γιατί υπογράφηκε βιαστικά – εξ ου και ”ημιτελής” – το ’19, σε απάντηση του τουρκολιβυκού μνημονίου που μας αιφνιδίασε, αλλά και γιατί – αντί να… αυξήσει το κυριαρχικό αποτύπωμα της χώρας μας – όπως ισχυρίστηκε τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης – το μείωσε.

Το μείωσε γιατί η ”Ελλάδα πήρε κάτι λιγότερο από το 45% και η Αίγυπτος κάτι περισσότερο από το 55% της θαλάσσιας περιοχής που οριοθετήθηκε”. Και, για να είμαστε συγκεκριμένοι, περιορίσαμε (με την υπογραφή της κυβέρνησής μας) την ελληνική επήρεια στην Κρήτη, τη Ρόδο και την Κάρπαθο, ενώ για άλλα μικρότερα νησιά – όπως το Καστελόριζο και το Κουφονήσι – την μηδενίσαμε…

Το χειρότερο όλων όμως είναι ότι αφήσαμε εκτός οριοθέτησης (αδιάθετη, δηλαδή) τη θαλάσσια ζώνη μεταξύ 28ου-32ου Μεσημβρινού, πράγμα που έδωσε σήμα στην Τουρκία για (παράνομες) διεκδικήσεις και ρητορική αμφισβήτησης των ελληνικών κεκτημένων στο Αιγαίο, μόλις είδε πως δε συμπεριλάβαμε στη συμφωνία την κομβική επήρεια του Καστελόριζου.

Το γεγονός αυτό πολλαπλασίασε το θράσος της και το περασμένο καλοκαίρι μάς έστειλε ”πακέτο” για τρίμηνο το ερευνητικό Oruc Reis με τα συνοδά πλοία προστασίας του, που θρονιάστηκαν έξω απ’ το σύμπλεγμα της Μεγίστης παραβιάζοντας τα ελληνικά χωρικά ύδατα (ΕΧΥ)…

– Ναι, αλλά ένα χρόνο μετά αντικαταστήσαμε τη φορτούνα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με το ”ήσυχο καλοκαίρι”, θα μου πουν κάποιοι μισοσοβαρά-μισοαστεία.

Κι εγώ θα μπορούσα να συμφωνήσω μαζί τους, έστω κι αν το ”ήσυχο καλοκαίρι” σκιάζεται – πέρα απ’ την συνεχιζόμενη παρουσία της πανδημίας – και από πύρινα μέτωπα φωτιάς που εκπέμπουν εικόνες καταστροφής και θλίψης. Θα μπορούσα να συμφωνήσω, επίσης, αν δεν είχε θεριέψει πάνω απ’ την Κύπρο και την Ελλάδα το μαύρο σύννεφο της άδικης μοίρας τους που το λένε ”Τουρκία”.

Η διάνοιξη της πόλης των Βαρωσίων σε ποσοστό εδάφους που αναλογεί στο 3,5% (όπως είχαν ανακοινώσει από κοινού Ερντογάν και Τατάρ την ημέρα της 47ης επετείου απ’ την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, 20/7/’21) ήταν μόνο η αρχή των σχεδίων τους για αποστρατιωτικοποίηση και εκμετάλλευση όχι μόνο της ”περίκλειστης πόλης” της κατεχόµενης Αµµοχώστου, αλλά και όλης της κατεχόμενης βόρειας Κύπρου (37% του νησιού).

Κι αυτό επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους μας, αφού όλα δείχνουν ότι δεν υπάρχει τίποτα που να πτοεί τον Ταγίπ Ερντογάν και το ανδρείκελό του Ερσίν Τατάρ, ψευτοηγέτη της μη αναγνωρισμένης διεθνώς ΤΔΒΚ, των Κατεχομένων δηλαδή της βόρειας Κύπρου.

Γιατί το ”τίποτα” περιορίζεται σε εξαγγελίες και νουθεσίες των Ηνωμένων Εθνών, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Τουρκία, που δε συνοδεύονται όμως από οικονομικές ή στρατιωτικές κυρώσεις, η επιβολή των οποίων μόνο θα μπορούσε να τη γονατίσει.

Έτσι δημιουργούνται σιγά σιγά τετελεσμένα για την Αμμόχωστο, που θα τα βρίσκουν μπροστά τους οι ηγέτες της Κύπρου στην προσπάθειά τους να λύσουν τον γρίφο του Κυπριακού. Και κοντά σ’ αυτά της Αμμοχώστου θα προστεθούν και εκείνα της Κερύνειας η οποία ήδη βρίθει από παράνομα πανεπιστήμια, καζίνο και ξενοδοχεία που χτίστηκαν πάνω σε περιουσίες Ελληνοκύπριων προσφύγων.

Το χειρότερο όλων, όμως, είναι ότι οι εξαγγελίες του Ταγίπ Ερντογάν απ’ την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο για την επέτειο της εισβολής του ’74 προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις όχι μόνο στην Αθήνα και τη Λευκωσία, αλλά και στην Αίγυπτο.

Την Αίγυπτο η οποία, αν και δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη με το Κυπριακό, εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση με την οποία ζητά την άμεση συμμόρφωση της Τουρκίας στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, ενώ τονίζει – μεταξύ άλλων – την ”αναγκαιότητα για μια πορεία συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού σύμφωνα με τη διεθνή νομιμότητα”

Αν αναρωτιέστε πού είναι το κακό που χαρακτηρίζω ”χειρότερο όλων”, θα σας πω ότι κρύβεται στο γεγονός ότι η Αίγυπτος έχει επενδύσει στη διαφύλαξη των καλών σχέσεών της με την Ελλάδα και την Κύπρο, κύριο θεμέλιο της οποίας είναι η εκμετάλλευση των χρυσοφόρων υδρογονανθράκων.

Η τριμερής όμως αυτή συνεργασία δε θα ευδοκιμήσει όσο οι Τούρκοι προβαίνουν σε μονομερείς πράξεις που δημιουργούν προσκόμματα στην πορεία συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού σύμφωνα με τη διεθνή νομιμότητα.

Κι αυτό το φοβάται το Κάιρο και θέλει να μην πιαστεί εξ απήνης για κάθε ενδεχόμενο. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι απ’ τον Μάιο ακόμα άρχισε να ανταποκρίνεται δειλά στις παρακλήσεις του Ερντογάν (οι οποίες εκδηλώθηκαν μετά την υπογραφή της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας) για αποκατάσταση των σχέσεών τους που είχαν διαρραγεί το ’13 λόγω της πραξικοπηματικής ανατροπής του Μοχάμεντ Μόρσι (ηγετικού στελέχους των Μουσουλμανική Αδελφότητας) από τον στρατιωτικό αλ Σίσι.

Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, αλλά – παρ’ όλες τις προσπάθειές του Ταγίπ Ερντογάν και τις εν είδει δωροδοκίας επινοήσεις του για να αποσπάσει την Αίγυπτο απ’ την τριμερή συμμαχία της με την Κύπρο και την Ελλάδα, δεν τα κατάφερε, έστω κι αν τα κοινά ανακοινωθέντα των δύο χωρών μιλούσαν για ”ειλικρινείς και σε βάθος διαβουλεύσεις των Τούρκων με τους Αιγύπτιους διπλωμάτες”.

Η αδυναμία όμως σύγκλισης Αιγύπτου-Τουρκίας δεν πρέπει να καθησυχάζει την Ελλάδα, γιατί είναι προσωρινή. Έπειτα ο Τούρκος Πρόεδρος είναι πολύ επικίνδυνος και έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι ξέρει να λύνει γόρδιους δεσμούς έστω κι αν δεν είναι Μέγας Αλέξανδρος.

Το μαχαίρι για να λύσει έναν από αυτούς, εν προκειμένω, το κρατάει η Μουσουλμανική Αδελφότητα η οποία παίζει τον ρόλο της Αξιωματικής αντιπολίτευσης στη διακυβέρνηση του Αλ Σίσι. Αυτό μπορεί να βάλει ιδέες στον Ταγίπ Ερντογάν για απόπειρα ανατροπής του Αιγύπτιου Προέδρου, οπότε θα τιναχθεί στον αέρα το οικοδόμημα της τριμερούς συμμαχίας Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου με φιλότουρκη αιγυπτιακή ηγεσία στην εξουσία.

Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ώστε να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε δυσάρεστη εξέλιξη σχετικά με τη συμμαχία μας με την Αίγυπτο, ενώ είναι απαιτητή περισσότερο από ποτέ η χρονοτριβούσα επί 17 χρόνια – λόγου του φόβητρου του casus belli των Τούρκων – οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Κύπρο.

Ήδη η Μεγαλόνησος απ’ το 2004 (επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου) οριοθέτησε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο. Σειρά έχουμε εμείς για να κλείσουμε το εν λόγω θέμα μαζί της, αφού απαλλαγούμε προηγουμένως απ’ το φοβικό σύνδρομο που σκιάζει αρνητικά την Εξωτερική πολιτική μας.

Κάτι που αντικατοπρίζεται και στη συμμαχία μας με την Ρωσία (της οποίας, παρεμπιπτόντως, η συμβολή για την κατάσβεση των πυρκαγιάν είναι ανεκτίμητη) που καρκινοβατεί λόγω αναθέρμανσης του φιλοαμερικανισμού στην Ελλάδα απ’ τις τελευταίες κυβερνήσεις μας. Καλός ο φιλοαμερικανισμός, αρκεί η προσφορά μας να είναι αμφίδρομη και να μη συνεπάγεται αποκλεισμό από άλλες, παράλληλες, συμμαχίες.

Ειδικά τώρα που βρισκόμαστε σε σημείο καμπής της Εξωτερικής πολιτικής μας και η κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις απαιτεί διεύρυνση των συμμαχιών μας και όχι συρρίκνωσή τους προς χάριν των Αμερικανών.

Την ευκαιρία μάς την έδωσε ήδη η τελευταία επιστολή Πούτιν προς τον Νίκο Αναστασιάδη, όπυ διαπιστώνουμε δυο καινούργια στοιχεία στην πολιτική της Ρωσίας για το Κυπριακό: 1. Την πρότασή της για αντικατάσταση του υφιστάμενου αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων της Κύπρου, με εγγυήσεις ασφαλείας του ΟΗΕ και 2. Την αποδοκιμασία των τουρκικών μονομερών ενεργειών στην Αμμόχωστο.

Πολύ θετικά αμφότερα για να μας δώσουν την αφορμή για σύσφιξη των σχέσεών μας με τη Ρωσία μετά από ένα μακρό διάστημα ψυχρότητας και ακινησίας. Διάστημα που εκμεταλλεύτηκε η Τουρκία και προχώρησε το σχέδιο περαιτέρω συνεργασίας με την Ρωσία.

Σχέδιο που ήρθε στο φως τον Αύγουστο του ’19 με την ευκαιρία της επίσκεψης του Ταγίπ Ερντογάν στη Μόσχα και της συνάντησής του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια της διεθνούς έκθεσης αεροδιαστημικής MAKS-2019.

Σχέδιο που έχει να κάνει με την αγορά συστημάτων αεράμυνας, ρωσικών αεροσκαφών Su-35, Su-57 και ελικοπτέρων από την Τουρκία, στη θέση των αμερικανικών F-35 που ακυρώθηκαν από τις ΗΠΑ μετά την επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.

– Θαρσείν χρή τάχ’ αύριον έσσετ’ άμεινον (Έχε θάρρος, το μέλλον θα είναι ίσως καλύτερον), έλεγε ο αρχαίος Έλληνας ποιητής Θεόκριτος.

Και το θάρρος στην Εξωτερική πολιτική μας πρέπει να συμπορεύεται με την αναγνώριση των λαθών μας και τον επανακαθορισμό των συμμαχιών τις οποίες περιθωριοποιήσαμε. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα για επαναπροσέγγιση της Ρωσίας με βάση τα κοινά μας συμφέροντα, πριν να είναι αργά…

Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)