Τούρκοι στρατιώτες στον Πενταδάκτυλο. Φωτογραφία από το αρχείο τουρκικού στρατού

Η διζωνικότητα επιβλήθηκε από την κατοχή της Κύπρου

Του ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ

Ο άνδρας από τη μια υπερασπίζεται την ομοσπονδία. Και από την άλλη αποκαλεί την Τουρκία κατοχική δύναμη. Ζητά δικοινοτική διζωνική λύση. Τι τρομερή αντίφαση. Αν η Τουρκία είναι κατοχική δύναμη, μήπως η διζωνικότητα δεν είναι ένα προϊόν της κατοχής; Δηλαδή, αν η Τουρκία δεν εισέβαλλε στο νησί το 1974, μήπως θα αποδεχόταν ποτέ η ελληνοκυπριακή πλευρά μια διζωνική ομοσπονδία; Τι είχε πει ο Μακάριος; «Κάναμε το εφικτό, όχι το ευκταίο». Αυτή ήταν μια επιβολή της Τουρκίας στην ελληνοκυπριακή πλευρά μετά την κατάκτηση εδαφών με τη βία των όπλων.

Δεν υπάρχει διζωνικότητα που έγινε αποδεχτή οικειοθελώς, υπάρχει μόνο μια επιβολή προς την πλευρά που έχασε. Σε αυτή την περίπτωση, όσοι υπερασπίζονται τώρα τη διζωνικότητα, μήπως δεν νομιμοποιούν τα τετελεσμένα της κατοχής, δηλαδή την κατοχή απευθείας; Εκφράστηκαν πολύ διαφορετικές απόψεις σε αυτή τη συζήτηση που άρχισε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διοργανώθηκε από τον φίλο μας δικηγόρο Σερκάν Μεσούτογλου. Όταν αξιολογηθεί γενικά το θέμα, έχουμε ενώπιόν μας την εξής εικόνα:

Η συντριπτική πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων, και αναφέρομαι στους οπαδούς της λύσης και της ειρήνης, δεν αποδέχονται ως εισβολή τη στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας το 1974. Τι λένε; Η Τουρκία επενέβη στο νησί ασκώντας τα εγγυητικά της δικαιώματα. Όμως, αυτή η επέμβαση μετατράπηκε σε κατοχή αργότερα. Οι συνθήκες που δημιουργήθηκαν αργότερα κατέστησαν αναπόφευκτη την διζωνική λύση. Αυτό λένε. Είναι αποδεχτό; Δεν είναι. Ό,τι και να συμβαίνει, η διζωνικότητα είναι ένα προϊόν του 1974.
Οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι αναφέρονται στην κατοχή στο νησί πολύ διαφορετικά και την αξιολογούν πολύ διαφορετικά. Για τους Ελληνοκύπριους, η 20ή Ιουλίου είναι μια πλήρης εισβολή και κατοχή. Είναι κατοχή εδάφους. Οι δε Τουρκοκύπριοι παραπονιούνται για την κατοχή της βούλησης και της διοίκησης και όχι για την κατοχή του εδάφους. Δηλαδή, με αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση, η Τουρκία πήρε στα χέρια της και τη διοίκηση στον βορρά και σφετερίστηκε την πολιτική βούληση. Αυτό είναι το ουσιαστικό θέμα για το οποίο παραπονιούνται. Αν δεν αναμειγνυόταν στις υποθέσεις μας, αν αρκείτο μόνο στην κατοχή εδάφους, δεν θα κατηγορείτο ως κατοχική δύναμη. Αν δεν παρέμβαινε στις εκλογές μας, αν δεν αναμειγνυόταν στον διορισμό υπουργών, αν επέτρεπε τον διορισμό ενός Τουρκοκύπριου στη διοίκηση των δυνάμεων ασφαλείας και στην προεδρία της Κεντρικής Τράπεζας, αν ο πρέσβης δεν αναμειγνυόταν καθόλου στις εσωτερικές μας υποθέσεις και αν δεν επιχειρούσε να μας μάθει ακόμα και πώς θα γράψουμε τα ιστορικά μας βιβλία κι αν οι προσφορές προκηρύσσονταν την Λευκωσία και όχι στην Άγκυρα, αν μας έδινε μόνο χρήματα και δεν ανακατευόταν στα υπόλοιπα, αν δεν μας επέβαλλε τα δύο κράτη και υποστήριζε τη δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία όπως παλιά, νομίζω ότι δεν θα απέμενε κανείς άλλος εκτός από εμάς να την αποκαλεί κατοχική δύναμη. Ναι, για εμένα πάλι είναι κατοχική δύναμη, έστω και αν τα κάνει όλα αυτά. Επειδή κατέχει τα εδάφη μας και συνεχίζει ακόμα να διατηρεί εδώ σαράντα χιλιάδες στρατεύματα. Για εμένα, εισβολή είναι και η 15η Ιουλίου και η 20ή Ιουλίου. Η 15η Ιουλίου είναι ελληνική εισβολή.

Η 20ή Ιουλίου είναι τουρκική εισβολή. Αν δεν γινόταν η δεύτερη, τώρα θα αναφερόμασταν σε ελληνική κατοχή εδώ και όχι σε τουρκική κατοχή. Η κατοχή στην Κύπρο μπορεί να αξιολογηθεί και σε αυτό το ενιαίο σύνολο. Φυσικά, χωρίς να παραγνωρίζεται καθόλου ο ρόλος της Αγγλίας και της Αμερικής. Οι ομοσπονδιακοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτίμησαν έναν φίλο μας που επεσήμανε την αντίφαση της «κατοχής» και της «διζωνικότητας». «Οι πολέμιοι της ομοσπονδίας θα σε χειροκροτήσουν τώρα», του είπαν. Εκείνοι που αποδέχονται ως ιερό ευαγγέλιο τη «δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία», δεν μπορούν να ανεχτούν καθόλου τις επικρίσεις που γίνονται. Το έγραψα και προηγουμένως. Εγώ δεν είμαι πολέμιος της ομοσπονδίας. Ας την κάνουν εκείνοι που είναι να την κάνουν. Όμως, η δική μου προτεραιότητα είναι η Κυπριακή Δημοκρατία. Όχι διζωνική. Μια περιοχή. Ένας δικοινοτικός συνεταιρισμός. Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ πιο εύκολο να φτάσουμε σε αυτή τη λύση παρά στην πρώτη λύση. Η διζωνική λύση είναι ένα προϊόν της εισβολής. Δεν το φέρετε καθόλου βαρέως να αποδέχεστε αυτό τον όρο, που επιβλήθηκε στην άλλη πλευρά με τη βία, απλώς και μόνο για να υπάρξει λύση;