Από την οπτική γωνία που βλέπω τα πράγματα, το “παιχνίδι” στην Ελλάδα δεν παίζεται. Καλύτερα, θα έλεγα πως διαμόρφωσα μια ψευδή συνείδηση του τι είναι η πολιτεία στην οποία έτυχε να ζω.

Είτε από ψευδείς αναπαραστάσεις είτε από υπερβολικά ωραίες και ηρωϊκές αφηγήσεις. Δεν φταίει κανείς, πλην της ευκολοπιστίας μου.

Δεν έχω καμιά οπτική γωνία, πλέον και τον χειμώνα, αν είμαστε καλά, μάλλον, θα καταφύγω στον Σοπενχάουερ.

Γράφει ο Παντελής Σαββίδης

Με αυτό το πλαίσιο αν θα με ρωτήσει κανείς γιατί ασχολείσαι, δεν θα ξέρω τι να του απαντήσω. Ασχολούμαι, όμως.

Όσο, λοιπόν ασχολούμαι, διαπιστώνω πως υπάρχουν δύο κύρια ιδεολογικά ρεύματα που αντιπαρατίθενται και θα αντιπαρατεθούν στην Ελλάδα. Οι αποδομιστές, που έχουν καταλάβει το σύνολο, σχεδόν, του κρατικού μηχανισμού, και οι συνωμοσιολόγοι που για λόγους που ξεφεύγουν από τη δυνατότητα να τους ερμηνεύσω, ζουν σε έναν κόσμο δικό τους.

Ορισμένοι, ίσως, απέδιδαν την φιλοσοφική αναφορά των συνωμοσιολόγων στο ρεύμα του ανορθολογισμού το οποίο διαμόρφωσαν τεράστια φιλοσοφικά πνεύματα αλλά πάει πολύ να ταυτίσουμε ανθρώπους που θεωρούν πως για όλα φταίνε οι Εβραίοι και τα τσιπάκια με τα οποία θέλουν να τους ελέγξουν με τον Νίτσε, τον Σπέγκλερ ή, ακόμη, και με τον Χάιντεγκερ.

Το άλλο ρεύμα, των αποδομιστών, ζει και αυτό σε έναν δικό του τεχνητό κόσμο. Αρκετοί από τους διακόνους του ασπάζονται τις θεωρίες του ρεύματος για πολιτικό και οικονομικό όφελος εντασσόμενοι σε διεθνείς ομάδες που επιδιώκουν να διαμορφώσουν μια διεθνή αρχιτεκτονική κατά το δικό τους μη εθνικό πρότυπο. Άλλοι από ιδεολογία που προτάσσει την εργασιακή ή άλλη ιδιαιτερότητα του ανθρώπου των εθνικών χαρακτηριστικών με βάση τα οποία συγκροτήθηκαν οι σύγχρονες κοινωνίες. Θα υπάρχουν πάντα και ορισμένοι αφελείς που πιστεύουν στις αποδομητικές θεωρίες επειδή έχουν πειστεί.

Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό το τι πρεσβεύει το αποδομιστικό ρεύμα ας αναφερθούμε στην ελληνική περίπτωση. Η βασική θεωρία τους είναι πως το ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε μετά την Επανάσταση του 1821 δημιούργησε και το ελληνικό έθνος. Μέχρι τότε υπήρχαν διάφοροι τύποι που περιφέρονταν στην περιοχή οι οποίοι ανήκαν σε διάφορες εθνότητες πλην της ελληνικής και οι τύποι αυτοί μαζεύτηκαν και είπαν πως εμείς από δω και πέρα θα λεγόμαστε Έλληνες.
Μεταξύ των δύο αυτών άκρων δεν χωρά κανένας ορθολογισμός.

Αυτό είναι το χαμένο παιχνίδι. Και πολύ φοβάμαι πως δεν υπάρχουν περιθώρια για να αλλάξει κάτι.

Όταν αυτό είναι το κυρίαρχο ιδεολογικό υπόβαθρο της ελληνικής κοινωνίας είναι ευνόητο τα Μέσα Ενημέρωσης που θα μπορούσαν να επιβιώσουν και να κυριαρχήσουν και το πολιτικό προσωπικό που θα διαχειρίζεται τις τύχες του κράτους να μπορεί να συναλλάσσεται και να χειραγωγεί την πλειοψηφία αυτή. Άρα, λίγο πολύ να της μοιάζει. Οι διαχειριστές πρέπει λίγο πολύ να κυμαίνονται στον μέσο όρο των παραπάνω.

Αυτό το πολιτικό προσωπικό δεν μπορεί να δώσει όραμα στη χώρα. Δεν μπορεί να αλλάξει αρρωστημένες νοοτροπίες. Ίσως να μην το θέλει κιόλας. Το όραμα, όμως, λειτουργεί σαν καταλύτης για την θετική εξέλιξη των κοινωνιών. Χωρίς όραμα οι κοινωνίες θα ασχολούνται με το ταγιέρ της κυρίας, το πόσο συχνά θα αλλάξουν το σαλόνι τους και, σε ποιο λαϊκό επίπεδο, με το πόσο καλό είναι το τσίπουρο που βγάλαμε φέτος.

Τι θέλει η Ελλάδα σήμερα; Τι θέλει ο λαός της και τι η ηγεσία του σε μια εποχή που η χώρα απειλείται υπαρξιακά;

Απολύτως τίποτε. Η ιστορία, όμως, έχει δείξει πως οι λαοί που ευημερούν ξέρουν τι θέλουν και πως να το επιδιώξουν.

Δυστυχώς, δεν ανήκει σ αυτούς τους λαούς ο ελληνικός. Και το παιχνίδι και αυτής της αναζήτησης δεν παίζεται.

Το τελευταίο διάστημα διάβασα δύο βιβλία του Ρίτσαρντ Βόλιν που μου άρεσαν εξαιρετικά. Την γοητεία του ανορθολογισμού και Τα παιδιά του Χάιντεγκερ.

Δεν θα σας ταλαιπωρήσω. Θα αναφέρω ένα μικρό απόσπασμα από Τα παιδιά του Χάιντεγκερ για να δείτε πως ο Γερμανός φιλόσοφος που όχι, απλώς, υπηρέτησε τον ναζισμό αλλά η φιλοσοφία του περιείχε σπέρματα της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας έβλεπε την ήττα στον Α!ΠΠ ως ευκαιρία για την αναγέννηση της Γερμανίας. (Εν παρόδω, η ανάλυση του εθνικοσοσιαλιστή Χάιντεγκερ για την εργασία ταιριάζει εκπληκτικά με την ανάλυση που κάνει ο Μάρξ στα Παρισινά χειρόγραφα. Άρα, αν κάτι βρούμε θετικό στις φιλοσοφικές του απόψεις δεν σημαίνει πως ταυτιζόμαστε με το ναζισμό αν και για τα ρεύματα που περιγράψαμε αυτό θεωρείται δεδομένο).

Ο Χάιντεγκερ αντιλαμβανόταν τον πόλεμο σαν ένα μεγάλο καθαρτήριο μέσα από το οποίο μια νέα Γερμανία θα ξεπηδούσε. Από μια πνευματική οπτική γωνία, ήττα στο πεδίο της μάχης δεν θα συνιστούσε μη αναστρέψιμη οπισθοδρόμηση αντίθετα, θα χρησίμευε να εξαγνίσει τη γερμανική κουλτούρα από όλα όσα ήταν προσποιητά, προσωρινά και ανούσια. Ήταν η μεγάλη δοκιμασία από την οποία η Γερμανία θα έβγαινε πιο βαθιά και πιο ουσιαστική. Ένα θεμελιώδες χριστιανικό μοτίβο, επανερμηνευμένο μέσα από το πρίσμα του γερμανικού Ρομαντισμού και από την ίδια την εμπειρία του πολέμου, υπόκειται των αντιλήψεων του Χάιντεγκερ: από τον θάνατο και την καταστροφή, «νέα ζωή» θα γεννιόταν. Όπως σχολιάζει σε επιστολή του προς την Μπλόχμαν τον Ιανουάριο του 1919: «Η νέα ζωή που επιθυμούμε, ή που μας επιθυμεί, έχει παραιτηθεί από το να είναι καθολική, δηλαδή ψευδής και δισδιάστατη (επιπόλαιη) — το προσόν της είναι η πρωτοτυπία, όχι η τεχνητά κατασκευασμένη, αλλά το προφανές περιεχόμενο της ολικής ενόρασης».

Μένοντας πιστός στην αυτοθεώρησή του ως μέλους μιας νέας γερμανικής πνευματικής ελίτ, περιέγραφε τις «θετικές επιπτώσεις» του πολέμου ως εξής: «Εσωτερικά εξαθλιωμένοι εστέτ και άνθρωποι που μέχρι τώρα, ως “πνευματικοί” άνθρωποι, έχουν απλώς παίξει με το πνεύμα όπως άλλοι παίζουν με το χρήμα και την ηδονή, τώρα θα καταρρεύσουν και θα φθάσουν σε απόγνωση αβοήθητοι — βοήθεια ή ωφέλιμες οδηγίες δεν μπορεί κανείς απ’ αυτούς να περιμένει».

Το τι έκαναν και κάνουν οι Γερμανοί θα το δούμε τις επόμενες ημέρες καθώς για να καταλάβεις πως θα διαχειριστείς τον Επόπτη σου (τη Γερμανία) πρέπει να τον γνωρίσεις.

Οι παραπάνω αναφορές έγιναν για να περιγράψουμε τις επόμενες ημέρες πως αντιμετώπισε την ήττα του 1974 ένα “εθνος” για όσους πιστεύουν, ακόμη πως υπάρχει κάτι τέτοιο. Μια ελίτ που αναδύθηκε στην Ελλάδα μετά τον Β! ΠΠ αλλά και μετά την μεταπολίτευση, παραδόθηκε αμαχητί στον εισβολέα (Τουρκία) και τους προστάτες του: ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία. Δεν τιμώρησε καν τους υπαίτιους της εθνικής καταστροφής για να μην χαλάσει τις διεθνείς του σχέσεις με την αποκάλυψη ότι οι αμερικανοί υπόσχονταν σε ανθρώπους μειωμένης αντιληπτικότητας που επέβαλαν ως δικτατορική εξουσία πως θα τους σώσουν απο τους τούρκους αν κάνουν πραξικόπημα στην Κύπρο. Και οι Εγγλέζοι αναχαίτισαν τα φάντομ που εκ των υστέρων οι μειωμένης αντίληψης δικτάτορες έστειλαν στο νησί και έδιναν πληροφορίες στους τούρκους που και πως να χτυπήσουν.

Με τέτοιες ηγεσίες και τέτοιες τάσεις στην κοινωνία κανένα παιχνίδι δεν παίζεται. Καληνύχτα σας για άλλη μια φορά.