Του Κώστα Ράπτη

Δεν ήταν λάθος και δεν ήταν άσκηση κατοχυρωμένου δικαιώματος. Ήταν πράξη ένοπλης προπαγάνδας με εντολή Ντάουνινγκ Στριτ.

Αυτό προκύπτει εκ των υστέρων σχετικά με τη διέλευση την περασμένη Τετάρτη του βρετανικού πολεμικού πλοίου HMS Defender σε απόσταση μικρότερη των 12 μιλίων από το νότιο άκρο της χερσονήσου της Κριμαίας, με αποτέλεσμα την ρίψη προειδοποιητικών πυρών από την ρωσική ακτοφυλακή και την υποβολή ρηματικής διακοίνωσης στον Βρετανό πρεσβευτή στη Μόσχα.

Σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα της Daily Telegraph η πορεία που θα ακολουθούσε το βρετανικό αντιτορπιλικό αποτέλεσε αντικείμενο διαμάχης στο Λονδίνο, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ εξέφρασε επιφυλάξεις απέναντι στις προτάσεις του υπουργού Άμυνας Μπεν Ουάλας, οπότε και το θέμα παραπέμφθηκε στον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον.

Ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει λέγοντας ότι δεν υπεισέρχεται σε θέματα επιχειρησιακού σχεδιασμού. Όμως ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον δεν άφησε αμφιβολία για το ότι πολιτικά στηρίζει την “ελευθερία της ναυσιπλοΐας στα διεθνή ύδατα”, ενώ εκ των υστέρων πηγές του υπουργείου Εξωτερικών υποστηρίζουν ότι δεν υπήρξε διαφωνία.

Όλα αυτά γίνονται, ωστόσο, πολύ πιο περίεργα, μετά τη γνωστοποίηση της είδησης ότι περίπου 50 σελίδες διαβαθμισμένων εγγράφων του βρετανικού υπουργείου Άμυνας, τα οποία περιέχουν λεπτομέρειες (λ.χ. ηλεκτρονικά μηνύματα, ακόμη και παρουσιάσεις PowerPoint) σχετικά ακριβώς με το HMS Defender εντοπίστηκαν σε έναν λασπωμένο σωρό πίσω από μία στάση λεωφορείου στο Κεντ, νωρίς το πρωί της Πέμπτης. Η απώλεια των εγγράφων είχε αναφερθεί, όπως μαθαίνουμε πλέον, από την περασμένη εβδομάδα…

Ωστόσο, οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται γύρω από το παρ’ ολίγον θερμό επεισόδιο αδυνατίζουν την βρετανική θέση ότι το αντιτορπιλικό πραγματοποιούσε προγραμματισμένη “αβλαβή διέλευση” σε καθορισμένο διάδρομο ναυσιπλοΐας (traffic separation scheme) που συνιστούσε την συντομότερη ευθεία ανάμεσα στην Οδησσό, από την οποία είχε αποπλεύσει και το Μπατούμι της Γεωργίας, όπου ελλιμενίσθηκε στη συνέχεια.

Μόνο που οι προβλέψεις της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982 είναι πολύ σαφείς σχετικά με το τι συνιστά “αβλαβή διέλευση” και πότε το παράκτιο κράτος έχει το δικαίωμα να την παρεμποδίσει. Στο HMS Defender το πλήρωμα είχε λάβει θέσεις μάχης, όπως ανέφερε ο δημοσιογράφος που BBC που βρισκόταν, διόλου τυχαία, στο πλοίο μαζί με συνάδελφό του της Daily Mail.

Επιπλέον, το HMS Defender παρεξέκλινε της πορείας που ακολουθούσε μαζί με το ολλανδικό πολεμικό σκάφος HHLMS Evertsen, προκειμένου ακριβώς να ακολουθήσει τον διάδρομο ο οποίος εισέρχεται εντός της ζώνης των 12 μιλίων από το νότιο άκρο της Κριμαίας, όπου και ο ρωσικός ναύσταθμος της Σεβαστούπολης.

Το πολιτικό μήνυμα της βρετανικής πλευράς ήταν ασφαλώς ότι αρνείται να αναγνωρίσει την ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία, η οποία αποσχίσθηκε από την Ουκρανία εν μέσω των γεγονότων του 2014 και προσαρτήθηκε, κατόπιν δημοψηφίσματος, στην Ρωσική Ομοσπονδία. Δεν χρειάζεται όμως να έχει αναγνωρίσει κανείς την ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία για να συμπεράνει ότι και πάλι οι βρετανικές ενέργειες ήσαν παράνομες, εφόσον με ναυτική οδηγία που εκδόθηκε τον Απρίλιο και εκπνέει τον Οκτώβριο, οι αρχές της Ρωσίας ρητά στέρησαν, επικαλούμενες λόγους ασφαλείας, το δικαίωμα αβλαβούς διέλευσης σε πολεμικά ή κρατικά πλοία άλλων χωρών από συγκεριμένες θαλάσσιες ζώνες πέριξ της Κριμαίας. Και η Ρωσία έχει ούτως ή άλλως το δικαίωμα αυτό ως “κατέχουσα δύναμη”, αντικειμενικά υπεύθυνη για την ασφάλεια της περιοχής.

Αλλά τις νομικές περιπλοκές (που θα μπορούσαν να βρουν αναλογική εφαρμογή και σε άλλες περιοχές όπως το Αιγαίο) τις ξεδιαλύνουν τα πολιτικά συμφραζόμενα. Ήτοι η χρονική σύμπτωση του επεισοδίου της Τετάρτης με την συνυπογραφή της συμφωνίας ναυτικής συνεργασίας Βρετανίας-Ουκρανίας, την αποτυχία (λόγω και της πρόωρης δημοσιοποίησής της την ίδια μέρα στους Finanacial Times) της πρότασης Μακρόν-Μέρκελ για επανάληψη του πολιτικού διαλόγου υψηλού επιπέδου Ε.Ε.-Ρωσίας, την προετοιμασία της μεγάλης ναυτικής άσκησης του ΝΑΤΟ Sea Breeze 21 στη Μαύρη Θάλασσα (από τις 28 Ιουνίου έως τις 10 Ιουλίου), με τη συμμετοχή 32 χωρών, συμπεριλαμβανομένης του Ισραήλ, της Βραζιλίας, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας.

Στο ίδιο “κάδρο” θα πρέπει να βάλει κανείς και τις αντιρρήσεις των Βρετανών ενστόλων στις προγραμματιζόμενες περικοπές στον όγκο και τον προϋπολογισμό των ενόπλων δυνάμεων, αλλά βέβαια και την εσωτερική πολεμική που έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ για την πρωτοβουλία του Τζο Μπάιντεν να συναντηθεί με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στη Γενεύη. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι Βρετανοί “εξάδελφοι” έχουν λειτουργήσει ως “υπεργολάβοι” της τπέρυγας των θιασωτών του νέου Ψυχρού Πολέμου στη Ουάσιγκτον: ο βρετανικής πατρότητας “Φάκελος Steele” επί του οποίου στήθηκε το αφήγημα του Russiagate αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.

ΠΗΓΗ: capital.gr