Weather Icon

Εθνική Φρουρά Κύπρου: Συμπεράσματα από την άσκηση «Νικητής-Δήμητρα 2021»

Εθνική Φρουρά Κύπρου: Συμπεράσματα από την άσκηση «Νικητής-Δήμητρα 2021»

Η Κύπρος είναι εδώ, η Εθνική Φρουρά είναι έτοιμη

Δρ. Πέτρος Σαββίδης   

Μεταξύ Τρίτης 8 Ιουνίου και Παρασκευής 11 Ιουνίου, διεξήχθη στα ελεύθερα εδάφη της Δημοκρατίας η Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) μεγάλης κλίμακας με την επωνυμία «Νικητής-Δήμητρα 2021». Σε αυτή συμμετείχε το σύνολο της ενεργής δύναμης της Εθνικής Φρουράς και στις διάφορες φάσεις της ενεργοποιήθηκε ολόκληρος ο επιχειρησιακός μηχανισμός της Δύναμης, από τα κατώτερα κλιμάκια ανεξάρτητων υπομονάδων μέχρι το επίπεδο ΓΕΕΦ, το οποίο είχε και την γενική ευθύνη διεξαγωγής της άσκησης.

Η δραστηριότητα άρχισε την Πέμπτη 3 Ιουνίου ως Τακτική Άσκηση Άνευ Στρατευμάτων (ΤΑΑΣ) και συνεχίστηκε μέχρι τη Δεύτερα 7 Ιουνίου, σε επιτελικό επίπεδο, μεταξύ του ΓΕΕΦ και των πολεμικών Σχηματισμών και Διοικήσεων των κλάδων, στην οποία εξετάστηκαν διάφορα επιχειρησιακά σενάρια. Κατά την προκαταρκτική αυτή φάση της άσκησης ενεργοποιήθηκαν και επανδρώθηκαν επί 24ώρου βάσεως, σε εικονικές τοποθεσίες, τα πολεμικά και τα τακτικά στρατηγεία των Σχηματισμών και αναπτύχθηκε ολόκληρο το δίκτυο επικοινωνιών της Εθνικής Φρουράς. Αυτό διαλάμβανε, πέραν του υπογειοποιημένου δικτύου ενσύρματων επικοινωνιών οπτικών ινών, τα επιχειρησιακά και εναλλακτικά δίκτυα ασύρματων επικοινωνιών καθώς επίσης και το δίκτυο δορυφορικών επικοινωνιών, που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια στα ανώτατα κλιμάκια διοίκησης αλλά και για τις ανάγκες ορισμένων ειδικών μονάδων. Η ΤΑΑΣ αφορούσε την ανταλλαγή δεκάδων κρυπτογραφημένων σημάτων, δελτίων πληροφοριών και αναφορών καταστάσεως μεταξύ του ΓΕΕΦ και των υφιστάμενων Σχηματισμών και Διοικήσεων, που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν διάφορες επιχειρησιακές καταστάσεις και να αντιδράσουν σε πραγματικό χρόνο. Κατά τη διάρκεια της πενθήμερης ΤΑΑΣ, εξετάστηκαν τα σχέδια συναγερμού, η σταδιακή κλιμάκωση των μέτρων ετοιμότητας, και η μετάπτωση των πολεμικών Σχηματισμών από την ειρηνική περίοδο σε κατάσταση έντασης και κρίσης.

Σκοπός της ΤΑΜΣ «Νικητής-Δήμητρα 2021», η οποία διεξήχθη χωρίς τη χρήση πυρών, ήταν η δοκιμασία του συστήματος διοίκησης και ελέγχου των επιχειρήσεων σε πραγματικό χρόνο, ο έλεγχος των δικτύων επικοινωνιών σε παγκύπρια κλίμακα, η διεξαγωγή αμυντικών και επιθετικών επιχειρήσεων από ισχυρά μηχανοκίνητα Τακτικά Συγκροτήματα σε περιοχές επιχειρησιακού ενδιαφέροντος, και η εφαρμογή του συστήματος διοικητικής μέριμνας. Μερικές από τις κύριες φάσεις της άσκησης ήταν διπλής ενέργειας, όπου μηχανοκίνητα ή πεζοπόρα κλιμάκια ενεργούσαν ως αμυνόμενες δυνάμεις για την αντιμετώπιση των επιθετικών ενεργειών των φίλιων Τακτικών Συγκροτημάτων. Οι χερσαίες επιχειρήσεις περιελάμβαναν εικονικά πυρά προπαρασκευής από τις πυροβολαρχίες πυροβολικού και τους λόχους βαρέων όλμων (ΛΒΟ) των Σχηματισμών, πυρά εγγύς αεροπορικής υποστήριξης από ζεύγη εξοπλισμένων ελικοπτέρων Mil Mi-35 και Gazelle της Διοίκησης Αεροπορίας, και αντιαρματικά πυρά από εποχούμενα στοιχεία εκτοξευτών πυραύλων των λόχων αντιαρματικών (ΛΑ-Τ). Για την καθοδήγηση των πυρών υποστήριξης χρησιμοποιήθηκαν προκεχωρημένοι αξιωματικοί παρατηρητές (ΠΑΠ) ενώ για το συντονισμό των πυρών εγγύς αεροπορικής υποστήριξης αξιωματικοί ελεγκτές αέρος (ΑΕΛΑ).

Λόγω των εδαφικών και χρονικών περιορισμών, οι επιθετικές ενέργειες των Σχηματισμών περιορίστηκαν σε επίπεδο Τακτικού Συγκροτήματος τεθωρακισμένης ή μηχανοκίνητης μονάδας, η οποία περιελάμβανε συνδυασμό τεθωρακισμένων και μηχανοκίνητων μέσων: Ρωσικά άρματα μάχης Τ-80U με τεθωρακισμένα οχήματα μάχης ΒΜΡ-3, γαλλικά άρματα μάχης ΑΜΧ-30Β2 και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Steyr 4Κ-7FA Λεωνίδας 2, ή τεθωρακισμένα οχήματα αναγνώρισης ΕΕ-9 Cascavel με τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Renault VAB. 

Με την κωδική λέξη «ΑΡΜΑΓΕΔΩΝ» του Κέντρου Συντονισμού Πυρών Υποστήριξης (ΚΣΠΥ), τα κλιμάκια υποστήριξης πυροβολικού και βαρέων όλμων της ασκούμενης Ταξιαρχίας άρχισαν να προσβάλουν, με μαζικά πυρά, τις τοποθεσίες των αμυνόμενων τμημάτων. Οι προσβολές των εχθρικών στόχων, που βρίσκονταν σε αποστάσεις τριών-τεσσάρων χιλιομέτρων από την Γραμμή Εξόρμησης των φίλιων δυνάμεων, απεικονίζονταν από εκτεταμένα προπετάσματα λευκού καπνού. Η κίνηση των αρμάτων μάχης προς τους στόχους πραγματοποιείται μεθοδικά, με άλματα, και συνοδεύεται από τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Οι τεθωρακισμένες πλαγιοφυλακές διασφαλίζουν την αποτελεσματικότητα της επιθετικής ενέργειας αποτρέποντας προσπάθειες του εχθρού για προσβολή των ευαίσθητων πλευρών των φίλιων δυνάμεων. Η επίθεση κατά της εχθρικής τοποθεσίας εξελίσσεται προσεκτικά, αφού ο αμυνόμενος διαθέτει πληθώρα εκτοξευτών Α-Τ πυραύλων, αλλά επίμονα, μέσω διαδοχικών αλμάτων των επιτιθέμενων κλιμάκιων, τα οποία, κατά κύματα, διασφαλίζουν την ορμή των επιτιθέμενων κλιμακίων με σκοπό  την ολοκληρωτική καταστροφή των εχθρικών δυνάμεων. 

Κατά τη διάρκεια της άσκησης δραστηριοποιήθηκαν έντονα και οι ειδικές δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύκτας. Επιχειρησιακές ομάδες της Διοίκησης Καταδρομών ανέπτυξαν παρατηρητήρια σε προωθημένες τοποθεσίες ενδιαφέροντος στην Προκεχωρημένη Γραμμή Άμυνας και διενήργησαν μεταμεσονύκτιες προσβολές κατά εχθρικών φυλακίων και σταθμών διοίκησης. Αντίστοιχα, στοιχεία της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών της Διοίκησης Ναυτικού εκτέλεσαν προσβολές και καταστροφές ζωτικών εγκαταστάσεων σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες και δολιοφθορές κατά θαλάσσιων στόχων. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν και τα ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροχήματα (ΜΕΑ) τύπου Aerostar Tactical της Διοίκησης Αεροπορίας τα οποία με πολύωρες πτήσεις σε μεγάλα ύψη κατέγραφαν τις ενέργειες της άσκησης σε αποστολές ISTAR (πληροφόρησης-επιτήρησης-αναγνώρισης-στοχοποίησης), μεταδίδοντας δεδομένα σε πραγματικό χρόνο.

Η Εθνική Φρουρά σε ανοδική εξοπλιστική πορεία

Μετά από μεγάλη περίοδο εξοπλιστικής στασιμότητας, η Εθνική Φρουρά και το υπουργείο Άμυνας έχουν εντατικοποιήσει τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού των οπλικών συστημάτων της Δύναμης, το τελευταίο διάστημα, με την αγορά σημαντικών τεχνολογιών αιχμής, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η αναβάθμιση των γαλλικών πυραύλων επιφανείας-επιφανείας ΜΜ-40 Exocet σε επίπεδο Block 3 με βεληνεκές 180 χλμ., η αγορά γαλλικών αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων Μistral 3, η προμήθεια τεσσάρων ισραηλινών μη επανδρωμένων αεροχημάτων Αerostar Tactical και η απόκτηση δυο μοιρών 24 σερβικών αυτοκινούμενων πυροβόλων 155 χιλ. Νora B52KE. Ανάλογο ενδιαφέρον επιδεικνύεται από το υπουργείο Άμυνας και το ΓΕΕΦ για την απόκτηση σύγχρονων πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων (ΠΕΠ), εκτοξευτών αντιαρματικών πυραύλων 5ης γενιάς καθοδήγησης NLOS (non-line-of-sight), πέραν του τακτικού ορίζοντα, περιφερόμενων πυρομαχικών (loitering munitions), εξοπλισμένων ελικοπτέρων, και άλλων έξυπνων οπλικών συστημάτων και πυρομαχικών.  Η στροφή της κυπριακής κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια προς σοβαρά εξοπλιστικά προγράμματα κρίνεται αναγκαία, αφού η διαχρονική πολιτική του κατευνασμού που εφαρμόζει η Λευκωσία την τελευταία εικοσαετία, αποδείχθηκε εσφαλμένη. Αφενός, γιατί απέτυχε να αποτρέψει τη στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου από την Άγκυρα και την αμφισβήτηση της κρατικής οντότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας διά εξαναγκαστικής διπλωματίας. Αφετέρου, γιατί ενθάρρυνε την εκτράχυνση των θέσεων της τουρκοκυπριακής μειονότητας, η οποία εκτοξεύει, πλέον, απειλές κατά του κυπριακού κράτους και χρησιμοποιεί μηχανισμούς παραπληροφόρησης για αμφισβήτηση των δίκαιων του κυπριακού ελληνισμού και υπόσκαψη του διεθνούς κύρους της Δημοκρατίας στους διεθνείς οργανισμούς.

H αξιοπιστία της αποτροπής

Η αποτροπή για μικρά κράτη που αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές ασφαλείας, βασίζεται σε πληθώρα μεταβλητών, όπως τους διπλωματικούς, οικονομικούς, γεωπολιτικούς και στρατιωτικούς συντελεστές ισχύος του κράτους. Στην περίπτωση της ημικατεχόμενης Κύπρου, όπου ο αντίπαλος βρίσκεται εντός των τειχών, η ιδέα της στρατιωτικής αποτροπής, πέραν των ρητορικών διακηρύξεων, βασίζεται πρωτίστως στην αξιοπιστία της έναντι του αντιπάλου. Αυτή διασφαλίζεται, σε συνθήκες ανισορροπίας ισχύος, από τη συνδυασμένη αξιοποίηση σύγχρονων οπλικών συστημάτων και τεχνολογιών αιχμής, τη διάθεση του αναγκαίου προσωπικού, και την εκμετάλλευση ασύμμετρων τακτικών και ευφυών πρωτοβουλιών στο επιχειρησιακό πεδίο. 

Η διάθεση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για την αμυντική θωράκιση της Δημοκρατίας είναι, αναμφίβολα, πολύ σημαντική αλλά η αξιοπιστία της αποτροπής δεν εξασφαλίζεται μόνο με σύγχρονα οπλικά συστήματα αν δεν διατίθεται στην Εθνική Φρουρά και το αναγκαίο προσωπικό. Η μείωση της στρατιωτικής θητείας σε 14 μήνες, το ανισοζύγιο μεταξύ αποστρατειών-προσλήψεων μόνιμου προσωπικού, η μειωμένη πρόσληψη (τριών αντί τεσσάρων χιλιάδων) Συμβασιούχων Οπλιτών (ΣΥΟΠ) και η εκκρεμότητα της επαγγελματικής τους αποκατάστασης, έχει, ήδη, φέρει τη Δύναμη σε δεινή θέση. Η έναρξη, δε, μαζικών αποστρατεύσεων Συμβασιούχων Υπαξιωματικών (ΣΥΠ), αναμένεται να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η, μέχρι πρόσφατη, βολική και οικονομικά συμφέρουσα «λύση» των επιστρατευόμενων εφέδρων και εθνοφυλάκων δεν είναι, πλέον, επαρκής στο τεχνολογικό πεδίο μάχης της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Απαιτείται, κατεπειγόντως, η ολοκλήρωση της δομής δυνάμεων στην Εθνική Φρουρά, η δεσμευτική έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο ελάχιστης οροφής ειρήνης (πλην ελλαδικών δυνάμεων) επιπέδου 13-15 χιλιάδων ανδρών και η διάθεση, εκ μέρους του υπουργείου Οικονομικών, των απαιτούμενων πόρων για την πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού. Σε αντίθετη περίπτωση, το οικοδόμημα της Εθνικής Φρουράς θα τεθεί υπό αμφισβήτηση, με καταλυτικές συνέπειες για την ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

*Ο Πέτρος Σαββίδης είναι γεωπολιτικός αναλυτής και επίτιμος επιστημονικός ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ασφάλειας και Πληροφοριών του Πανεπιστημίου Buckingham στο Ηνωμένο Βασίλειο.

ΝΙΚΗΤΗΣ - ΔΗΜΗΤΡΑ 2021” | Οι μαυροσκούφηδες της Εθνικής Φρουράς σε δράση -  Το σενάριο της τελικής φάσης -VIDEO | News on Defence, Security and  International Relations

Φιλελεύθερος

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube