Τη θέση ότι «θα πρέπει να υπάρχει αδιαμφισβήτητη στήριξη από την Κύπρο» προκειμένου το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου να συνεχιστεί, εξέφρασε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης.

Σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ο κ. Γεραπετρίτης εκτίμησε, πάντως, ότι το έργο θα συνεχιστεί κανονικά και πρόσθεσε ότι τα όποια προβλήματα θα ξεπεραστούν. Τόνισε, παράλληλα, ότι δεν τίθεται κανένα ζήτημα αναφορικά με τον γεωστρατηγικό κίνδυνο που φαίνεται να υπάρχει και ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να υποχωρήσει. «Αν είχαμε τέτοιες επιφυλάξεις δεν θα προχωρούσαμε στα θαλάσσια πάρκα ή τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό», τόνισε χαρακτηριστικά.

Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με τις εξελίξεις στο Ουκρανικό, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η Αθήνα κράτησε σωστή στάση καθώς επέμεινε στο διεθνές δίκαιο και κατά της αλλαγής συνόρων, υπογραμμίζοντας ότι άλλη στάση θα έβλαπτε τα ελληνικά συμφέροντα, λόγω της Κύπρου και της στάσης της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας. «Η καταγγελία του αναθεωρητισμού δεν είναι επιλεκτική άσκηση αλλά καθολική. Είτε είσαι με το διεθνές δίκαιο είτε όχι. Η επιλεκτική στάση είναι επιζήμια και καταστροφική για τη χώρα μας» τόνισε ο Γιώργος Γεραπετρίτης και πρόσθεσε ότι η στάση αυτή δεν ήταν ελληνική αλλά ευρωπαϊκή.

Σε πρόσφατο άρθρο μου εξηγούσα πως η σύγχρονη αθηναϊκή ελίτ εξουσίας περιφρονεί τον διαχρονικό Θουκυδίδη, οδηγώντας το Έθνος σε απανωτές «ήττες» και κατέληγα με την φράση του Περικλή: «Περισσότερο φοβάμαι τα ιδικά μας σφάλματα παρά τα σχέδια των εχθρών.» Η δημόσια συζήτηση με επίκεντρο το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης στην Ανατ. Μεσόγειο, το επιβεβαίωσε τόσο σύντομα.

Ποιος αποπειράθηκε να «δολοφονήσει» τον Θουκυδίδη;

Γράφει ο Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής, ΔΗΚΟ – S&D

Έχουμε ένα Ευρωπαϊκό Έργο (όχι Ελλαδοκυπριακό) με σκοπό να συνδέσει ενεργειακά την Ανατ. Μεσόγειο με την Ευρώπη, να τερματιστεί την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και με δυνατότητα μείωσης του κόστους ενέργειας. Κατόπιν αυστηρής αξιολόγησης του ως οικονομικά βιώσιμου, εγκρίθηκε το 2013 ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ, με το μεγαλύτερο ποσό για τέτοια έργα (657 συν 100 εκατομμύρια). Κάποιοι δώσαμε μάχη στο παρασκήνιο για να παραμείνει στον κατάλογο, καθώς άλλοι επεδίωκαν να το αφαιρέσουν με πρόφαση την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal). Η χρηματοδότηση και πολιτική στήριξη της ΕΕ, συνεπάγεται ότι το Έργο βρίσκεται ευθυγραμμισμένο με το Ευρωπαϊκό και Διεθνές Δίκαιο κι ιδιαίτερα με την θαλάσσια δικαιοδοσία των κρατών. Ωστόσο, η τεράστια πρόσθετη αξία του Έργου αφορά γεωπολιτικούς και πανεθνικούς λόγους, που δεν συνυπολογίζονται σε οποιαδήποτε τεχνική μελέτη.

Απέναντι στην Ευρωπαϊκή και Διεθνή νομιμότητα, η Τουρκία αντιδρούσε κι επεδίωκε να ακυρώσει το Έργο. Όταν το 2019, παρενέβη με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο ακρωτηριάζοντας παράνομα τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών όπως Ελλάδας και Κύπρου, η Σύνοδος Κορυφής των 27 κρατών-μελών ομόφωνα καταδίκασε ως νομικά άκυρο το Μνημόνιο και αντίθετο με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά η Τουρκία συνέχισε να παρεμβαίνει με στρατιωτική παρουσία. Έτσι, ο … ευφάνταστος ΥΠΕΞ κ. Γεραπετρίτης με τις ευλογίες του Πρωθυπουργού, αποφάσισαν να μεταφέρουν τις τουρκικές παρανομίες από το Ευρωπαϊκό πλαίσιο στο διμερές επίπεδο. Έκτοτε ο τουρκικός επεκτατισμός ονομάστηκε «γεωπολιτικό ρίσκο» και η Αθήνα συνέχισε την ευφάνταστη πολιτική με «Διακήρυξη Φιλίας» με το θηρίο.. Και κάθε φορά που η Τουρκία διέκοπτε τις εργασίες του Έργου με έντονη στρατιωτική παρουσία, η αντίδραση της Ελληνικής Κυβέρνησης περιοριζόταν στο διμερή .. διάλογο γιατί δεν είναι η κατάλληλη ώρα για αντιδράσεις. Μάλιστα, τον περασμένο Ιούνιο 2025, αρκέστηκε σε μια … υπενθύμιση της αναφοράς του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2019!

Τις προάλλες, η Ευρ. Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ επανέλαβαν για πολλοστή φορά την στήριξη τους στο Έργο και για την ολοκλήρωσή του. Προέκυψαν κι οι δηλώσεις ενός Υπουργού στην Κύπρο ότι ο ίδιος θεωρεί το Έργο ως μη βιώσιμο, άποψη που δεν ανατρέπει την σαφή κι επαναλαμβανόμενη θέση της Ευρ. Επιτροπής ότι το Έργο είναι οικονομικά βιώσιμο και που η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να έχει ως σταθερή πυξίδα. Είναι όμως «περίεργο» που στην Αθήνα έγινε τόσος θόρυβος για αυτή τη δήλωση, ενώ «κρύβονται» στο δίλημμα «πόλεμος ή διάλογος με υποχωρήσεις» κάθε φορά που ο τουρκικός επεκτατισμός παρεμβαίνει ακρωτηριάζοντας εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατ. Μεσόγειο. Κι όπως ο τουρκικός επεκτατισμός μετονομάστηκε «γεωπολιτικό ρίσκο», έτσι κι η εμμονική υποχωρητική ατολμία της αθηναϊκής ελίτ κρύβεται κι αλλάζει ονόματα υπό τις πλέον ευνοϊκές συνθήκες. Όμως, ο Ελληνισμός δεν σώζεται έτσι, αλλά απαξιώνεται.

Έχουμε Σεπτέμβριο. Τέλη Μαΐου βρέθηκα στη Λευκωσία για να μετάσχω μαζί με τον εξαιρετικό καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Αθανάσιο Πλατιά, τον πρώην υπουργό Παιδείας Πρόδρομο Προδρόμου και την πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Άννα Κουκίδη-Προκοπίου στην παρουσίαση του βιβλίου του εκδότη Κωστή Χατζηκωστή «Ξυπνάτε, Έλληνες: 88 ηχηρές καμπάνες» (εκδόσεις Γερμανός).

Πριν ανεβούμε στο πάνελ ανταλλάξαμε χαιρετισμό με τον παλαιό γνώριμο, Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, και μιλήσαμε για λίγο με τον υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό – σοβαρός άνθρωπος.

Είχα πληροφορίες από κυπριακές πηγές ότι η συνάντησή του με τον υπουργό Ενέργειας Θόδωρο Σκυλακάκη για το θέμα του καλωδίου, προ μηνών δεν είχε πάει καλά και ότι με τη φράση «έχει τελειώσει ο χρόνος μας, ευχαριστώ πολύ» του υπέδειξε την… έξοδο από το γραφείο του. Είχα πληροφορίες ότι ο ίδιος διαφωνεί οριζοντίως και καθέτως με την υλοποίηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης και ότι είχε ενημερώσει αρμοδίως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι δεν πρόκειται να το υπογράψει.

Στην Αθήνα, τότε, κυκλοφορούσαν φήμες ότι η Λευκωσία δεν ήθελε το έργο για να προστατέψει συντεχνίες της από την απελευθέρωση της αγοράς, και στη Λευκωσία κυκλοφορούσαν φήμες ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήθελε πολύ το έργο επειδή θα το αναλάμβανε μεγάλη εταιρία, με την οποία διατηρεί άριστες σχέσεις.

Ο Κεραυνός δεν ασχολήθηκε με τίποτε από όλα αυτά, αλλά μου επιβεβαίωσε τη ρητή διαφωνία του και πως δεν επρόκειτο να υπογράψει τίποτε. Είχε ζητήσει, όπως μου ανέφερε, την εκπόνηση ανεξάρτητης μελέτης βιωσιμότητας από δύο διεθνείς οίκους, έναν αμερικανικό και έναν βρετανικό – και οι δύο τού έλεγαν το ίδιο πράγμα: «Δεν βγαίνει το έργο».

Θεωρώ απίθανο να μη γνώριζε η ελληνική κυβέρνηση τις διαθέσεις της κυπριακής, η οποία σε πρώτη φάση δεν ήθελε να μετακυλίσει στον καταναλωτή της υπέρογκο κόστος για να αναλάβει ένα μη βιώσιμο έργο μια ελλαδική εταιρία και, σε δεύτερη φάση, δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε μια αμφίβολη αναμέτρηση γεωπολιτικής ισχύος, την ώρα που επίκειται η έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τουρκία για το Κυπριακό.

Εάν οι δύο κυβερνήσεις ήταν μια γροθιά, δεν θα υπήρχε θέμα συζήτησης. Αλλά ο πρωθυπουργός εξήγησε επανειλημμένως στον Χριστοδουλίδη ότι είναι μόνος σε αυτό. Προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης ήταν στο πολύ πρόσφατο παρελθόν η καλλιέργεια των ελληνοτουρκικών σχέσεων μόνο – το Κυπριακό στο… ράφι. Κι ας το επικαλείτο για τη στάση της στην Ουκρανία.

Θεωρώ απίθανο -επιστρέφω- να μη γνώριζε η Αθήνα τις ενστάσεις της Λευκωσίας, στις πλάτες της οποίας από πέρυσι το καλοκαίρι επιχειρείται να επιρριφθεί το φιάσκο της Κάσου. Ειδικά όταν ακόμη και την περασμένη Παρασκευή ο Κωνσταντίνος Φίλης ανέφερε στον Σκάι το σενάριο του φιάσκου με την κυπριακή διαφωνία.

Κι όμως! Παρά το γεγονός ότι η Αθήνα γνώριζε, ο ατρόμητος κύριος Γεραπετρίτης δύο φορές μέσα σε μία εβδομάδα (Open TV, Action 24) απείλησε με «τίμημα» και με «συνέπειες» την Άγκυρα, αν εμποδίσει το καλώδιο. Αδιαφορώντας για τη δυσαρέσκεια του τελικού αποδέκτη του έργου.

Όταν σταματά η λογική δεν υπάρχουν προφανείς εξηγήσεις γιατί η κυβέρνηση άρχισε ένα έργο που, στο τέλος του, αφήνει πίσω μια μεγάλη εθνική υποχώρηση: δεν μπορούμε πλέον να κάνουμε έρευνες στην Κάσο χωρίς την άδεια της Τουρκίας.

Ο κύριος πρωθυπουργός πείστηκε πέρυσι το καλοκαίρι ότι ο ναυτικός αποκλεισμός του ημέτερου ιταλικού ερευνητικού στην Κάσο από τουρκικά πολεμικά έγινε εν… αγνοία του Ερντογάν(!), γι’ αυτό και δεν θέλησε να κλιμακώσει και να προστατέψει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Απάντηση δεν έχουμε γιατί η κυβέρνηση επιμένει, εν γνώσει του αδιεξόδου. Θυμόμαστε ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου ήταν το… χάπι που μας «χρύσωσε» ο πρέσβης Πάιατ για τον γεωπολιτικό μας ρόλο, μόλις οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν τον αγωγό EastMed, αλλά δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε τη συνέχεια. Την ετερογονία των σκοπών.

Πολύ δε περισσότερο όταν και η επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε., που χρηματοδοτεί το έργο, συναντήθηκε και… ρώτησε τους Τούρκους για αυτό, για να σφραγίσει τη φινλανδοποίησή μας – κατά Καραμανλή, την «ομηρία» μας.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν κάτι ήταν δύσκολο να εξηγηθεί με λογικούς όρους, ο Πέτρος Μολυβιάτης είχε επινοήσει τη θεωρία της ανοησίας. «Όταν κάτι δεν εξηγείται λογικά, έχει γίνει ανοησία» έλεγε σκασμένος στα γέλια ο αείμνηστος. Καμιά φορά χρησιμοποιούσε και άλλη λέξη στη θέση της ανοησίας, αλλά δεν κάνει τη διαφορά – η ανοησία είναι ανοησία.

ΥΓ.: Τούτων δοθέντων και μετά την επιθετική δήλωση ενόχλησης του Παύλου Μαρινάκη για τις δηλώσεις Κεραυνού πως «το να μου ζητάτε να απολογηθώ για δηλώσεις αξιωματούχου αδελφού κράτους είναι πέρα από τα όρια» («απολογηθώ»;), βγάζει νόημα γιατί δεν παρακολούθησε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τον αγώνα μπάσκετ Ελλάδας – Κύπρου. Είναι μάταιο να τηρούνται τα προσχήματα πλέον. Δυστυχώς…