Της Ελευθερίας Κούρταλη

H κυβέρνηση της Τουρκίας χθες ήρε το εθνικό lockdown τριών εβδομάδων και αυτό θα ανοίξει τον δρόμο για την ανάκαμψη της οικονομίας τους επόμενους μήνες. Αλλά το “χτύπημα” στη δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του lockdown σημαίνει ότι η οικονομία είναι πιθανό να σημειώσει συρρίκνωση στο σύνολο του β’ τριμήνου. Επιπλέον, ένα νέο κύμα της πανδημίας παραμένει βασικός κίνδυνος ενώ οι ελπίδες για ανάκαμψη του τουρισμού φέτος έχουν αρχίσει και σβήνουν, όπως σημειώνει η Capital Economics.

Ανάλογες ήταν και οι εκτιμήσεις της HSBC πρόσφατα σε ό,τι αφορά τον τουρισμό στην Τουρκία η οποία θεωρείται ανταγωνιστικός προορισμός για πολλές χώρες της Νότιας Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Όπως σημείωσε σε πρόσφατη έκθεσή της, εάν η εφαρμογή των νέων ταξιδιωτικών κανόνων κινηθεί ομαλά και όσο η κατάσταση της COVID-19 συνεχίζει να βελτιώνεται, οι ευρωπαϊκοί προορισμοί μπορεί να γίνουν πιο ελκυστικοί από τους τυπικά δημοφιλείς μη ευρωπαϊκούς προορισμούς, όπως η Τουρκία. Η Τουρκία, όπως σημείωσε η HSBC, βρίσκεται στην “κόκκινη λίστα” του Ηνωμένου Βασιλείου, μεταξύ των προορισμών δηλαδή όπου οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν θα πρέπει να απομονωθούν για 10 ημέρες σε ένα καθορισμένο ξενοδοχείο, με κόστος 1.750 λίρες ανά άτομο.

Επίσης, έχουμε δει περιπτώσεις στο παρελθόν όπου τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία το 2016 οδήγησαν σε μείωση των τουριστικών αφίξεων, με τους τουρίστες να επιλέγουν άλλες ανταγωνιστικές αγορές. Κατά την HSBC, ανάλογη στροφή του τουρισμού μακριά από την Τουρκία μπορεί να σημειωθεί και φέτος.

Επιστρέφοντας στην Capital Economics, όπως σημειώνει, η οικονομία της Τουρκίας ανέκαμψε γρήγορα μετά την πτώση που προκλήθηκε από την πανδημία κατά το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους και ήταν μία από τις λίγες παγκοσμίως που σημείωσε επέκταση, 1,8%, για το 2020 συνολικά. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ωστόσο ότι η οικονομική ανάκαμψη έχασε έδαφος τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Αν και η βιομηχανική παραγωγή είχε καλές επιδόσεις, ωστόσο αυτό οφείλεται στην ισχυρότερη παραγωγή του κλάδου της κοινής ωφέλειας, ο οποίος τείνει να είναι ασταθής, ενώ ο μεταποιητικός τομέας δυσκολεύτηκε να σημειώσει πρόοδο. Εν τω μεταξύ, οι λιανικές πωλήσεις σημείωσαν μικρή μόνο αύξηση κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου.

Παρ’ όλα αυτά, η οικονομία της Τουρκίας εξακολουθεί να είναι πιθανό να καταγράψει ισχυρή ετήσια ανάπτυξη στο πρώτο τρίμηνο – κοντά στο 6,3% ετησίως με βάση τις εκτιμήσεις του οίκου, από 5,9% ετησίως το δ’ τρίμηνο του 2020. Σε τριμηνιαία βάση, η οποία δίνει καλύτερη αίσθηση της υποκείμενης δυναμικής της οικονομίας, η ανάπτυξη είναι πιθανό να έχει επιβραδυνθεί μόνο οριακά από 1,7% το δ’ τρίμηνο σε περίπου 1,3% το α’ τρίμηνο.

Ωστόσο, ένα σοβαρό τρίτο κύμα της COVID-19 και οι αυστηρότεροι περιορισμοί φαίνεται να έχουν χτυπήσει και πάλι την οικονομία της Τουρκίας αυτό το τρίμηνο, όπως σημειώνει η Capital Economics. Για τον περιορισμό της αύξησης των νέων κρουσμάτων, η κυβέρνηση σταδιακά ενίσχυσε τα μέτρα περιορισμού καθ ‘όλη τη διάρκεια του Απριλίου, προτού καταφύγει σε lockdown τριών εβδομάδων σε εθνικό επίπεδο, κλείνοντας τα σχολεία και όλα τα μη απαραίτητα καταστήματα, με τα εργοστάσια να επιτρέπεται να παραμείνουν ανοιχτά.

Οι δείκτες υψηλής συχνότητας δείχνουν ότι η κινητικότητα ήταν 50-60% κάτω από τα επίπεδα προ πανδημίας τις δύο πρώτες εβδομάδες του lockdown. Εν τω μεταξύ, την εβδομάδα πριν από την είσοδο της χώρας στο lockdown, η αξία των συναλλαγών μέσω κάρτας μειώθηκε κατά περίπου 6,2%.

Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση με την πανδημία στην Τουρκία έχει βελτιωθεί, με μέσο όρο επτά ημερών των καθημερινών νέων κρουσμάτων να μειώνεται από την κορυφή των 60.000 σε περίπου 12.000. Η κυβέρνηση χαλάρωσε τους περιορισμούς από σήμερα, αλλά η απαγόρευση κυκλοφορίας τις νυχτερινές ώρες και τα σαββατοκύριακα θα παραμείνουν σε ισχύ και τα εστιατόρια θα επιτρέπεται να προσφέρουν μόνο υπηρεσία takeaway.

Αυτές οι εξελίξεις θα ανοίξουν τον δρόμο για την ανάκαμψη της δραστηριότητας τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, αν και η οικονομία εξακολουθεί να είναι πιθανό να σημειώσει συρρίκνωση στο β’ τρίμηνο. Και με τον αριθμό των κρουσμάτων να είναι ακόμη υψηλός και η διάθεση του εμβολίου να εξελίσσεται αργά – μέχρι στιγμής, μόνο το 17,7% του πληθυσμού έχει λάβει τουλάχιστον μια πρώτη δόση – παραμένει υψηλός ο κίνδυνος η χώρα να βιώσει ένα νέο κύμα της πανδημίας.

Οι ελπίδες για γρήγορη ανάκαμψη στον τουριστικό τομέα έχουν ήδη δεχτεί σοβαρό “χτύπημα”, τονίζει η Capital Economics, με τους τουρίστες να είναι δύσκολο να επιλέξουν τη χώρα φέτος. Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει άμεσα περίπου το 4% του ΑΕΠ της Τουρκίας, περισσότερο από το μισό από το οποίο περιλαμβάνει τις δαπάνες ξένων τουριστών. Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ρωσία ανέστειλε τις πτήσεις προς την Τουρκία μέχρι τον Ιούνιο και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως προαναφέρθηκε, έχει προσθέσει τη χώρα στην “κόκκινη λίστα” των ταξιδιωτικών προορισμών. Οι δύο χώρες αντιπροσωπεύουν το ένα πέμπτο του συνόλου των ξένων τουριστών στην Τουρκία, όπως επισημαίνει η Capital Economics. Είναι πιθανό ότι και άλλες κυβερνήσεις θα διατηρήσουν αυστηρούς περιορισμούς στα ταξίδια στην Τουρκία έως ότου οι αριθμοί των ημερήσιων κρουσμάτων υποχωρήσουν σημαντικά και το ποσοστό των εμβολιασμών είναι πολύ υψηλότερο.

Εκτός από τις απειλές από τον πανδημία και τις εξελίξεις στον τουριστικό τομέα, η οικονομία της Τουρκίας αντιμετωπίζει αρκετές άλλες αντιξοότητες, τονίζει ο οίκος. Ειδικότερα, η απότομη αλλαγή στο “τιμόνι” της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας στα τέλη Μαρτίου είχε ως αποτέλεσμα την απότομη σύσφιξη των οικονομικών συνθηκών. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή οχημάτων έχει υποστεί σημαντικό χτύπημα λόγω της παγκόσμιας έλλειψης ημιαγωγών – η Ford ανέστειλε την παραγωγή στο εργοστάσιο Golcuk από τις 19 Απριλίου έως τις 13 Ιουνίου.

Συνολικά, όπως καταλήγει η Capital Economics, μπορεί η τουρκική οικονομία να σημείωσε καλύτερη από την αναμενόμενη απόδοση το πρώτο τρίμηνο ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν έχει ξεφύγει τον κίνδυνο. Εξακολουθεί να υπάρχει μια παρατεταμένη απειλή, όπως τονίζει, με την εξωτερική θέση της Τουρκίας να παραμένει σε δεινή κατάσταση, και έτσι ένα γεωπολιτικό σοκ ή οι αυξανόμενες ανησυχίες για την εγχώρια χάραξη πολιτικής, θα ωθήσουν τη χώρα σε μια πλήρη κρίση ισοζυγίου πληρωμών.

ΠΗΓΗ: capital.gr