Τι σημαίνει για την Τουρκία η αναγνώριση από τη Γερμανία της γενοκτονίας στη Ναμίμπια

Ηλίας Μαγκλίνης

Ποιος γνώριζε ότι η Γερμανία είχε διαπράξει γενοκτονία στην Αφρική; Ελάχιστοι. Και όμως, από το 1904 έως το 1907, υπολογίζεται ότι κάπου 65.000 από τα συνολικά 85.000 μέλη της φυλής Χερέρο και τουλάχιστον 10.000 από τα 20.000 μέλη της φυλής Νάμα εξοντώθηκαν επί των ημερών της γερμανικής αυτοκρατορίας, όταν η σημερινή Ναμίμπια αποκαλείτο Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική (1884-1915).

Περισσότερα από εκατό χρόνια μετά, η Γερμανία ζητάει επισήμως συγγνώμη – και όχι μόνον. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, Χάικο Μάας, προέβη στην εξής δήλωση: «Χαρακτηρίζουμε πλέον επίσημα τα γεγονότα εκείνα αυτό που ήταν, αν ιδωθούν από τη σκοπιά του σήμερα: γενοκτονία».

Επιπλέον, «σε μια χειρονομία αναγνώρισης των ανυπολόγιστων δεινών που υπέστησαν τα θύματα, θέλουμε να υποστηρίξουμε τη Ναμίμπια και τους απογόνους των θυμάτων με ένα μεγάλο πρόγραμμα ύψους 1,1 δισ. ευρώ για την ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη της χώρας», πρόσθεσε το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Ωστόσο, το σχετικό έγγραφο δεν έχει ακόμη υπογραφεί. Οχι τυχαία. Οι διαπραγματεύσεις είχαν για καιρό περιέλθει σε αδιέξοδο, εξαιτίας διαφωνιών όσον αφορά το ποσό που θα πρόσφερε το Βερολίνο για τα χρόνια της αποικιοκρατικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Ναμίμπιας, Χάγκε Γκάινγκομπ, είχε εκφράσει τη δυσαρέσκειά του το 2020 για το γεγονός πως παρότι η γερμανική κυβέρνηση είχε συμφωνήσει να ζητήσει «άνευ όρων συγγνώμη» από τον λαό και την κυβέρνηση της Ναμίμπιας, δεν ήθελε επ’ ουδενί να χρησιμοποιηθεί ο όρος «αποζημιώσεις».

Η είδηση σε βάζει σε σκέψεις: το ζήτημα με την παραδοχή και αναγνώριση της πρώτης γενοκτονίας του εικοστού αιώνα, δηλαδή των Αρμενίων από τους Νεότουρκους (περίπου 1,5 εκατομμύριο θύματα), έχει και αυτό σοβαρές οικονομικές προεκτάσεις.

Με άλλα λόγια, εάν η Τουρκία αναγνωρίσει την αρμενική γενοκτονία, είναι πολύ πιθανό να κληθεί να πληρώσει – αδρά. Αυτός είναι και ένας πολύ σημαντικός (για κάποιους ο σημαντικότερος) λόγος για τον οποίο η γειτονική χώρα αρνείται πεισματικά να παραδεχθεί τη γενοκτονική πολιτική που ακολούθησαν τότε οι Νεότουρκοι.

Οι Τούρκοι επιμένουν ότι τα θύματα των Αρμενίων προέκυψαν στο πλαίσιο εχθροπραξιών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και σε «τρομοκρατικές» πράξεις εκ μέρους των Αρμενίων.

Οι οργανωμένες σφαγές των Χερέρο και των Νάμα στη Ναμίμπια από τους Γερμανούς αποικιοκράτες ήταν επίσης η απάντηση στη στάση, στην ανταρσία των πρώτων απέναντι στον αποικιοκρατικό ζυγό. Και όμως, σήμερα η Γερμανία αναγνωρίζει ότι τότε προέβη σε πράξεις που συνιστούν γενοκτονία.

Το ζήτημα είναι οικονομικό, αλλά ποτέ αυτά τα ζητήματα δεν είναι μόνον οικονομικά: αναδεικνύουν το αξιακό, πολιτισμικό σύστημα κρατών και κοινωνιών. Η Τουρκία έχει πολύ δρόμο ακόμη να διανύσει. Αρκεί να θέλει να τον διανύσει…

Πηγή: Καθημερινή