Πώς Σωκράτης Χάσικος και Γλαύκος Κληρίδης άλλαξαν τη θέση του ραντάρ Τροόδους παρά τις αντιδράσεις των Άγγλων

Γράφει ο Ανδρέας Πενταράς

Συνοδεύσαμε σήμερα στη τελευταία του κατοικία τον αγαπητό φίλο τον αείμνηστο Σωκράτη Χάσικο. Παρακολουθώντας την εξόδιο ακολουθία, ένα σωρό αναμνήσεις από την εποχή που ήταν Υπουργός Άμυνας και εγώ διευθυντής του Επιτελείου του περνούσαν απ το μυαλό μου. Θα σας διηγηθώ μία που αποδεικνύει τον πατριωτισμό αλλά και τις ηγετικές ικανότητες του Σωκράτη Χάσικου.

Λόγω της διαμόρφωσης του εδάφους στις κορυφές του Τροόδους, το ραντάρ εγκαίρου προειδοποιήσεως της ΕΦ από τη θέση που ήταν πριν το 2000, δεν μπορούσε να αποκαλύψει αεροπορικούς στόχους που πλησίαζαν τη Κύπρο από δυτικά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, τα Ελληνικά αεροσκάφη που στα πλαίσια του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου ερχόντουσαν στη Κύπρο για συμμετοχή σε ασκήσεις ή άλλες δραστηριότητες να διατρέχουν κινδύνους, αφού, πλησιάζοντας τη Κύπρο, έμεναν χωρίς ενημέρωση και οδηγίες από το έδαφος, για Τουρκικά αεροσκάφη που πλησίαζαν για αναχαίτιση των Ελληνικών. Αυτό, σε περίπτωση επιχειρήσεων θα ήταν μοιραίο για τα Ελληνικά αεροσκάφη.

Ενόψει του κινδύνου αυτού, το ΓΕΕΦ εισηγήθηκε στον Υπουργό τη μετακίνηση του ραντάρ σε καταλληλότερη θέση, που ήταν η κορυφή δίπλα από το ραντάρ των Άγγλων. Έγιναν σχετικές συσκέψεις, μελετήθηκαν οι πιθανές αντιδράσεις των Άγγλων και στο τέλος ο Σωκράτης Χάσικος έδωσε την εντολή μετακίνησης, αφού ενημέρωσε σχετικά και τον πρόεδρο της Δημοκρατίας αείμνηστο Γλαύκο Κληρίδη.

Η μεταφορά θα γινόταν νύκτα, τηρουμένων όλων των μέτρων ασφαλείας και στο βαθμό που ήταν δυνατό και μυστικότητας. Εκείνη τη νύκτα ο Σωκράτης και εγώ παραμείναμε στο Υπουργείο, ενώ σε τακτά χρονικά διαστήματα ο υπουργός ελάμβανε ενημέρωση από τον αρχηγό της αποστολής. Κατά τις 5 το πρωϊ ο Σωκράτης δέχθηκε τηλεφώνημα από τον Γλαύκο Κληρίδη λέγοντας του τα εξής:

“Σωκράτη έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Μου τηλεφώνησε ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Τόνυ Μπλέρ και μου είπε ότι με τη μετακίνηση του ραντάρ παραβιάζεται η συνθήκη εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας και ότι αν δεν σταματήσουμε τη μεταφορά θα έχουμε επιπτώσεις, ακόμα και με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Του ζήτησα λίγο χρόνο να μελετήσουμε το θέμα, γι αυτό πες μου τι μπορούμε να κάνουμε”.

Ο Σωκράτης έμεινε σιωπηλός για κάποια δευτερόλεπτα και του απάντησε ως εξής:

“Κύριε πρόεδρε, η μετακίνηση του ραντάρ είναι θέμα υψίστης προτεραιότητας για τη λειτουργία του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Σε περίπτωση επιχειρήσεων τα Ελληνικά αεροπλάνα δύσκολα θα φθάνουν στη Κύπρο, γι αυτό δεν μπορούμε να σταματήσουμε τη μεταφορά”.

Ο Πρόεδρος στη συνέχεια ρώτησε αν θα μπορούσε να διακοπεί για λίγο η μεταφορά ώστε να γίνουν διαβουλεύσεις με τους Βρετανούς και να βρεθεί μια αποδεκτή και απ τις δύο πλευρές λύση. Ο Σωκράτης απάντησε ως εξής.

“Κύριε Πρόεδρε, είμαι Υπουργός Άμυνας και έδωσα μια επιχειρησιακή εντολή στην ΕΦ. Δεν μπορώ να την αναιρέσω. Αντιλαμβανόμενος όμως τη δύσκολη θέση που βρίσκεσθε και εάν η τελική σας απόφαση είναι να μην γίνει η μεταφορά, τότε σας παρακαλώ να δώσετε σχετικές εντολές στον υπουργό άμυνας που θα με διαδεχθεί”.

Ακολούθησε σιγή μερικών δευτερολέπτων και ο Πρόεδρος σχεδόν συγκινημένος του απάντησε.

“Σωκράτη προχώρα όπως τα σχεδίασες. Τα υπόλοιπα άστα σε μένα”.

Και φυσικά το ραντάρ μεταφέρθηκε στη νέα θέση όπου πλέον δεν αντιμετωπίζονται τα προβλήματα του παρελθόντος. Τα Ελληνικά μαχητικά με ασφάλεια φθάνουν στη Κύπρο, και έτσι θα φθάσουν εάν απαιτηθεί, για την απελευθέρωση της Κύπρου. Τις αντιδράσεις των Άγγλων που συνέχισαν να είναι έντονες και πιεστικές, χειρίστηκε με επιτυχία ο Γλαύκος Κληρίδης.

Αυτός ήταν ο Σωκράτης Χάσικος και αυτός ήταν και ο Γλαύκος Κληρίδης.

Αιωνία τους η μνήμη!