Του Hussein Ibish

Η υπόθεση μόλις έγινε πιο περίπλοκη στον διαγκωνισμό για τη διαμόρφωση του μεταπολεμικού τοπίου στη Συρία: η Ρωσία, η Τουρκία και το Κατάρ εγκαινίασαν μια νέα τριμερή “διαδικασία διαβούλευσης” για την προώθηση μιας πολιτικής λύσης στον 10ετή συριακό εμφύλιο πόλεμο. Βασικό στοιχείο της νέας πρωτοβουλίας είναι ότι δεν περιλαμβάνει το Ιράν.

Λάφυρα

Δεδομένου ότι η έκβαση του πολέμου κρίθηκε ουσιαστικά τον Δεκέμβριο του 2016, όταν οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις κατέλαβαν το ανατολικό Χαλέπι από τις ένοπλες δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης, το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας γύρω από το συριακό επικεντρώθηκε στη λεγόμενη “διαδικασία της Αστάνα”, η οποία ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2017 και στην οποία η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν διαπραγματεύονταν για τα “λάφυρα”.

Ωστόσο, η συμμετοχή του Ιράν απέκλειε ουσιαστικά τα αραβικά κράτη του Κόλπου, των οποίων η οικονομική ισχύς είναι απαραίτητη για την ανοικοδόμηση της Συρίας – και των οποίων η διπλωματική υποστήριξη είναι κρίσιμη για τον τερματισμό του διεθνούς καθεστώτος της χώρας ως “κράτους-παρία”.

Η νέα πρωτοβουλία είναι επίσης μια αναγνώριση ότι η διαδικασία της Αστάνα απέτυχε ως προς όλα τα πρακτικά ζητήματα. Η αρχική “τρόικα” πραγματοποίησε μόνο πέντε συναντήσεις από το 2018 έως σήμερα, ενώ οι τέσσερις “ζώνες αποκλιμάκωσης” που είχε ορίσει αγνοήθηκαν εντελώς από τον Σύρο δικτάτορα Μπασάρ Αλ Άσαντ, ο οποίος, με ρωσική και ιρανική υποστήριξη, κατέλαβε τον έλεγχο τριών εξ αυτών.

Η Αστάνα δεν μπόρεσε να αποτρέψει ούτε τις επιθέσεις της Τουρκίας στη βόρεια Συρία τον Οκτώβριο του 2019 ή μια σύγκρουση τον Φεβρουάριο του 2020 μεταξύ των τουρκικών δυνάμεων και των στρατευμάτων του Άσαντ, τα οποία υποστηρίζονταν άμεσα από τη ρωσική πολεμική αεροπορία.

Η Αστάνα δεν έχει σημειώσει καμία πολιτική πρόοδο όσον αφορά τη Συρία, ενώ πολύ μικρή είναι και η πρόοδος όσον αφορά την ανοικοδόμηση. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ρωσία και ο Άσαντ θα αναζητούσαν έναν άλλο δρόμο προς τα εμπρός, αυτή τη φορά με Άραβες εταίρους.

Άραβες, Ιράν και Τουρκία

Τα κράτη του Κόλπου υποστήριξαν τις αντάρτικες δυνάμεις στην αρχή του πολέμου, ωστόσο η κάποτε αρραγής στάση τους εναντίον του Άσαντ έχει πια “μαλακώσει”. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για παράδειγμα, έχουν ήδη ανοίξει εκ νέου την πρεσβεία τους στη Δαμασκό και φαίνονται ανοικτά σε μια εξομάλυνση σχέσεων με το καθεστώς. Ταυτόχρονα, η Ρωσία προσπαθούσε από καιρό να εμπλέξει τα αραβικά κράτη στη διαδικασία της Αστάνα.

Αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί ποτέ όσο τα δύο άλλα κράτη της διαδικασίας, το Ιράν και η Τουρκία, παρέμεναν εχθρικά προς τους Άραβες του Κόλπου. Το νέο φόρουμ αποκόπτει τους Ιρανούς και επιδιώκει να αξιοποιήσει τις πρόσφατες τουρκικές προσπάθειες για την αποκατάσταση σχέσεων με τον αραβικό κόσμο. (Με τη σειρά του, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ έχουν δείξει ενδιαφέρον για καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία).

για τη συνέχεια Capital