Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης

Με αφορμή την πρόσφατη ανάδειξη στην ευρωπαϊκή και διεθνή δημοσιότητα της χρηματοδότησης της ανέγερσης από την οργάνωση Millî Görüş, ισλαμική οργάνωση της τουρκικής διασποράς, ενός μεγαλεπήβολου μουσουλμανικού τεμένους στην πόλη του Στρασβούργου, εκδηλώνονται στα ευρωπαϊκά κράτη της Γηραιάς Ηπείρου, ζητήματα που άπτονται μιας στρατηγικής διεισδυτικής παρουσίας του ισλαμικού στοιχείου, καθοδηγούμενου προδήλως από την Άγκυρα.

Σήμερα, στον 21ον αιώνα, πέραν της στρατιωτικής, δηλαδή της σκληρής ισχύος, αξιοποιείται όλως ιδιαιτέρως από τον τουρκικό παράγοντα, ως μέσο, στο πλαίσιο ευρύτερης στρατηγικής, η ήπια ισχύς, δηλαδή η λεγόμενη πολιτισμική διείσδυση, διά της παρουσίας ισχυρών ομάδων μουσουλμανικών εισροών, οι οποίες, είτε καθοδηγούμενα είτε όχι, λειτουργούν αυτόνομα και ανεξάρτητα από το φιλοξενούν πλαίσιο ζωής τους, δηλαδή τις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, στις οποίες αφικνούνται και εγκαθίστανται. Σε ένα τέτοιο σκεπτικό, εστιάζουμε σε μια έννοια κλειδί, η οποία είναι η ενσωμάτωση.

Είναι γνωστό από τη θεωρητική προσέγγιση του Γερμανού κοινωνιολόγου, Μαξ Βέμπερ, πως η θρησκεία μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική διάρθρωση εθνικής ταυτότητας, που λειτουργεί αποτρεπτικά σε διαδικασίες ενσωμάτωσης ή πολύ περισσότερο αφομοίωσης. Ως εκ μιας τέτοιας συνθήκης, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν αντιθέσεις, οι οποίες ενίοτε καταλήγουν σε επιθετικές συμπεριφορές και συγκρουσιακές διαρθρώσεις, που λαμβάνουν χώραν, όχι μεμονωμένα, αλλά συστηματικά και σε διάρκεια στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα ανάσχεσης του φαινομένου ή πολύ περισσότερο ελέγχου του.

Η Ευρώπη, που στην ιστορική της διαδρομή διαμόρφωσε ένα πλαίσιο δημοκρατικής πορείας, που συνέπλεε με τη χριστιανοσύνη ως κυρίαρχη δομή πίστης των κρατών και λαών, που συνθέτουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, βρίσκεται σήμερα σε μία περίοδο, κατά την οποία είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει το ζήτημα μιας, ως ανωτέρω, μαζικής εισδοχής μουσουλμανικού στοιχείου στους κόλπους της.

Σημειώνουμε, επίσης, πως προβάλλεται στον δυτικό κόσμο το φαινόμενο της υπογεννητικότητας ως μία πραγματικότητα και αντιστοίχως της παραδοσιακά υπεργεννητικότητας του μουσουλμανικού στοιχείου, όπερ οδηγεί νομοτελειακώς τη Γηραιά Ήπειρο πλέον σε γηράσκοντα πληθυσμό. Κάτι τέτοιο θα αναδεικνυόταν σε εξαιρετικά σοβαρό πλήγμα, δηλαδή ως μια ιστορικά ανατρεπτική παρουσία της χριστιανικής διάρθρωσης στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα σε μια μακροχρόνια διαδρομή.

Σε σχέση προς τα ανωτέρω, επισημαίνεται πως το πολιτικό ισλάμ εκφράζει την πολιτική στάση των μουσουλμάνων, πτυχή της οποίας είναι η κυριαρχία σε μεγάλους χώρους και περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου, διά της καθοδήγησης των ομάδων των μουσουλμανικών, οι οποίες συμμετέχουν σε μια δημοκρατική διάρθρωση κρατών, όπως εν προκειμένω το γαλλικό και όπου οι πλειοψηφίες συνεπώς θα αναδεικνύονται μέσα από τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Η κατά ταύτα προσφάτως εκδηλωθείσα αντίδραση του Γάλλου Προέδρου, Εμμανουέλ Μακρόν, στο ζήτημα της έξωθεν χρηματοδότησης οικοδόμησης τεμένους, εν προκειμένω στο Στρασβούργο, δεν οφείλεται διόλου σε ένα ξενοφοβικό σύνδρομο, όσο στην ανησυχία πως διά του τεραστίων διαστάσεων τεμένους υλοποιείται σταδιακά μία στρατηγική πολιτιστικής παρέμβασης μουσουλμανικών δρώντων και δρομολόγησης πολιτικών δράσεων, που δεν αποτυπώνεται ως μεμονωμένη υπόθεση, αλλά προσλαμβάνει έναν στρατηγικώς καθοδηγούμενο θεσμοθετημένο χαρακτήρα.

Ευλόγως προκύπτει, συναφώς, προβληματισμός ως προς τη στρατηγική τούτη διείσδυση, η οποία δεν θα είναι ικανή να εποπτεύεται και να ελέγχεται στο πλαίσιο του γαλλικού κράτους δικαίου, στο οποίο κανονικώς υπάγεται, καθόσον οι ισλαμικές ομάδες, καθοδηγούμενες στοχοποιημένα, θα μπορούσαν να βρεθούν σε θέση να ακολουθούν ένα σχέδιο, που ουδόλως άπτεται γαλλικών συμφερόντων. Χαρακτηριστικό ως προς το πιο πάνω σκεπτικό είναι το ότι η κατά τα ανωτέρω ισλαμική οργάνωση, που παρεμβαίνει στην υπόθεση του εν λόγω τεμένους, δεν υπέγραψε τη Χάρτα του Ισλάμ στη Γαλλία, όπερ μακροπρόθεσμα παραπέμπει σε στρατηγική αυτόνομης και μη ελεγχόμενης από το φιλοξενούν κράτος παρουσίας της στον ευρωπαϊκό χώρο.

Εν κατακλείδι, δεδομένης της φιλοσοφικής διάστασης του Ισλάμ και εκ παραλλήλως της στρατηγικής ανάπτυξης μιας μορφής ήπιας ισχύος των ιθυνόντων του θρησκεύματος διά της εργαλειοποίησης της πίστης, οι πιστοί θα μπορούσαν να κατευθύνονται προς συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές, που δεν συνάδουν προς την πολιτική κουλτούρα και τον ιστορικά δομημένο προσανατολισμό του γαλλικού κράτους.

*Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Σημερινή