Ανοικτή επιστολή στον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Δένδια

Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ 

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με την πρόσφατη συνέντευξή του στο Arab News έθεσε σε κίνδυνο την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) όχι μόνο της πατρίδας μας αλλά και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ανακηρύσσεις και οριοθετείς ΑΟΖ για να προστατέψεις και εκμεταλλευτείς τον πλούτο της, αλλά όλα αυτά ανατράπηκαν με τη δήλωση του Έλληνα ΥΠΕΞ ότι η Ελλάδα δεν σκοπεύει στο άμεσο μέλλον να γίνει παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Πολύ δύσκολα θα ξεχάσω το απόγευμα της Παρασκευής 30 Απριλίου 1982, όταν έγινε η ψηφοφορία για την νέα Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) στη Νέα Υόρκη. Όταν την άλλη ημέρα πήρα το τραίνο της επιστροφής προς την Ουάσιγκτον, στις τρεις ώρες του ταξιδιού σκεφτόμουν την αξία της ΑΟΖ για τους υδρογονάνθρακες και την αλιεία μας.

• Ασχολούμαι από τότε, για 39 ολόκληρα χρόνια, γράφοντας βιβλία και άρθρα στα αγγλικά και στα ελληνικά για το Δίκαιο της Θάλασσας,αλλά μέσα σε μια ημέρα  ο κύριος Δένδιας έθεσε υπό αμφισβήτηση την εθνική μας πολιτική.

Τώρα εξηγείται γιατί οι ελληνικές κυβερνήσεις από την εποχή του Κώστα Σημίτη μέχρι του Κυριάκου Μητσοτάκη αρνήθηκαν να οριοθετήσουν ΑΟΖ με την Κύπρο.

Εάν πράγματι η ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να εγκαταλείψει την ΑΟΖ, υπονομεύει, ταυτόχρονα και την ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη μεγαλύτερη ΑΟΖ στην υφήλιo και το 2013 ήταν μια σημαντική και κρίσιμη χρονιά για τα θέματα της ΑΟΖ, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα μελέτη με τίτλο «Βελτιώνοντας τη διακυβέρνηση του θαλάσσιου χώρου: Μια ευκαιρία για Γαλάζια Ανάπτυξη στη Μεσόγειο Θάλασσα». Η μελέτη προτρέπει τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου να προβούν στην ανακήρυξη και οριοθέτηση των ΑΟΖ τους.

Και τονίζει:

• Μέσα στις ΑΟΖ των 200 ν.μ. των κρατών-μελών της ΕΕ, το μεγαλύτερο ποσοστό της Μεσογείου σε αλιεία και σε υδρογονάνθρακες θα είναι ευρωπαϊκή ιδιοκτησία.
• Χωρίς να έχουν συμφωνηθεί, ανακηρυχθεί και οριοθετηθεί ΑΟΖ, η εκμετάλλευση του πλούτου που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του νερού είναι αδύνατη.

Επομένως, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει, με εμμονή να ακολουθήσουν μια στρατηγική με βάση αυτά τα δεδομένα. Ο στόχος δεν είναι τίποτα λιγότερο από την επίτευξη ενεργειακής αυτάρκειας στην διψασμένη για υδρογονάνθρακες γερασμένη μας ήπειρο. Βέβαια, όσοι ασχολούνται σοβαρά με τα ενεργειακά, βλέπουν ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ με τον Μπάιντεν αποθαρρύνουν την χρήση ορυκτών καυσίμων με ορίζοντα το 2050 και εμείς με τις καθυστερήσεις δεκαετών χάνουμε το τραίνο, αν δεν το έχουμε ήδη χάσει.

Όπως έγραψε η Τερέζα Φωκιανού:

«Ο συνδυασμός της απολιγνιτοποίησης με την εγκατάλειψη των προσπαθειών για έρευνα και παραγωγή φυσικού αερίου, καθιστά τη χώρα απόλυτα εξαρτώμενη από εισαγωγές φυσικού αερίου τα επόμενα 30-50 χρόνια, για τις μονάδες βάσης ηλεκτρικής ενέργειας που δεν μπορούν να υποκατασταθούν από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Σε μία περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που σφύζει από ερευνητική και παραγωγική δραστηριότητα, ιδιαίτερα για φυσικό αέριο, η Ελλάδα αντίθετα, με την κατάργηση της ερευνητικής δραστηριότητας, απεμπολεί στην ουσία κυριαρχικά της δικαιώματα, καθιστώντας και την οριοθέτηση της ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας χωρίς νόημα (Δίκαιο Θάλασσας 1982).»

Προκαλεί εντύπωση ότι ο ΥΠΕΞ δεν έχει διαβάσει ούτε τον φίλο του Προκόπη Παυλόπουλο:

«Γύρω από αυτή την στρατηγική και κρίσιμη από κάθε πλευρά θαλάσσια λεκάνη, το λίκνο του δυτικού μας πολιτισμού, ελάχιστα παράκτια κράτη έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ. Αυτή η πρωτοβουλία της ΕΕ μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά από τέτοιες διεκδικήσεις με βάση τη Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Ο πασιφανής στόχος είναι η εξερεύνηση του πλούτου της Μεσογείου Θάλασσας, αλλά πιθανώς ακόμα περισσότερο των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στα βάθος των βυθών της. Γιατί δεν πρέπει η ΕΕ να περιμένει καλύτερες ειρηνικές περιόδους για να προβεί στην εκτέλεση αυτού του σχεδίου. 

Αντιλαμβανόμαστε ότι η μελέτη γίνεται ακόμα πιο σημαντική μετά τις τελευταίες ανακαλύψεις των τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή ανάμεσα στη Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Και δεν είναι μόνο αυτό. Υπάρχει ήδη ένδειξη που υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα ότι υφίστανται και άλλα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο.  

Μέσα στις ΑΟΖ των 200 ν.μ. των κρατών-μελών της ΕΕ, το μεγαλύτερο ποσοστό της Μεσογείου σε αλιεία και σε υδρογονάνθρακες θα είναι ευρωπαϊκή ιδιοκτησία.Χωρίς να έχουν συμφωνηθεί, ανακηρυχθεί και οριοθετηθεί ΑΟΖ, η εκμετάλλευση του πλούτου που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του νερού είναι αδύνατη.

Επομένως, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει, με εμμονή να ακολουθήσουν μια στρατηγική με βάση αυτά τα δεδομένα. Ο στόχος δεν είναι τίποτα λιγότερο από την επίτευξη ενεργειακής αυτάρκειας στην διψασμένη για υδρογονάνθρακες γερασμένη μας ήπειρο.» 

Έχω μια απορία και θα εκτιμούσα εάν ο κύριος Δένδιας μπορούσε να μου την απαντήσει.

• Ποιος ήταν ο λόγος που οριοθετήσαμε ΑΟΖ με την Αίγυπτο; Ποιος είναι ο λόγος που θέλουμε να οριοθετήσουμε ΑΟΖ με την Λιβύη; Μόνο για να υπονομεύσουμε το Τουρκολιβυκό μνημόνιο;  Η οριοθέτηση με την Λιβύη είναι κρίσιμη, διότι η πληθώρα των υδρογονανθράκων μας βρίσκεται νότια της Κρήτης! Αλλά εσείς κ. Δένδια δεν θέλετε υδρογονάνθρακες.

Στην συνέντευξή σας στο Arabs News τονίσατε με στόμφο:

«Το Αιγαίο είναι ένας παράδεισος στη γη. Η Ελλάδα δεν σχεδιάζει στο άμεσο μέλλον να γίνει χώρα παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Δεν σκοπεύουμε να το μετατρέψουμε σε Κόλπο του Μεξικού.»

Σίγουρα θα  γνωρίζετε, ότι οι Αμερικανοί μας έχουν προ πολλού ενημερώσει ότι το Αιγαίο δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες. Ακόμη και οι Τούρκοι το γνωρίζουν και για αυτό έχουν μεταφέρει το ενδιαφέρον τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι μόνοι που πρέπει να είναι ευχαριστημένοι είναι όσοι επιθυμούν να μοιραστούμε τους υδρογονάνθρακες μας με την Τουρκία.

Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ τον μεγαλύτερο εχθρό της στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος συνεχίζει για 40 χρόνια μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο και τα τελευταία χρόνια και στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, προβάλλοντας συνεχώς αβάσιμες διεκδικήσεις που παραβιάζουν όλους τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Ακούγεται μονότονα ότι η παγκόσμια κοινότητα ασχολείται, με αυξανόμενο ενδιαφέρον, με το θέμα της ΑΟΖ, ενώ εμείς τώρα διαφωνούμε μαζί της!

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μόνο ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος όρθωσε το ανάστημά του δηλώνοντας ουσιαστικά «εμείς ομιλούμε για ΑΟΖ και τίποτε άλλο», χωρίς ο Ερντογάν να αντιληφθεί τη σημασία της ιδιοφυούς κίνησης της Κύπρου το 2004. Ευτυχώς που ο αείμνηστος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είναι πλέον μαζί μας για να ακούσει τις αποφάσεις την μητέρας πατρίδας.

ΥΓ. Η κριτική μου δεν έχει κάτι προσωπικό με τον Νίκο Δένδια. Τον γνωρίζω και είναι ένας συμπαθής και αξιοπρεπής πολιτικός,  που έχει διαβάσει το βιβλίο μου για την ΑΟΖ.

Δημοσιεύθηκε στην hellasjournal.com