Μέ τό ” Τσεσμέ ” καί τήν ασκηση ” Γαλάζια Πατρίδα ” , η Αγκυρα εδειξε , γιά αλλη μιά φορά , τι ιδέα εχει γιά τίς διερευνητικές συνομιλίες καί τί πραγματικά επιδιώκει. Οι διεκδικήσεις της αφορουν πλήρη ανατροπή του status quo στό Αιγαιο καί προώθηση του στόχου της Τουρκικης ηγεμονίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ως μέρος ενός ευρύτερου οράματος μιας χερσαίας Ευρω – Ασιατικης δυνάμεως , πού θά εχει προβολή στή Μεσόγειο.

Οι Τουρκικές αξιώσεις ,πού περιβάλλονται μέ τόν μανδύα του Τουρκικου εθνικισμου καί ενός νεο – Οθωμανικου Ισλάμ, δέν χωρουν σε ” διερευνητικές ” ψευδοσυνομιλίες. Αυτές αφορουν τακτικισμούς καί επιδίωξη επιμέρους διπλωματικων στόχων. Η πικρή αλήθεια ειναι οτι η Αγκυρα θέτει θέματα πού οδηγουν σέ αναμέτρηση, εκτός καί αν η Αγκυρα ελπίζει οτι η ” μικρή ” Ελλάδα δέν θά αντέξει τόν ανταγωνισμό καί τήν πίεση και΄θά υποχωρήσει σιωπηρά καί παθητικά.

Η Ελλάδα , εχοντας επίγνωση της καταστάσεως αυτης, τό πρωτο πού εχει νά κάνει ειναι η μέγιστη και τάχιστη δυνατή ενίσχυση των Ενόπλων της Δυνάμεων. Από τήν αποψη αυτή , εχει κορυφαία σημασία η επιλογή των νέων φρεγατων .Εχουμε επανέλθει πολλές φορές σέ αυτό τό θέμα.Υπάρχει λόγος , γιατί ασκουνται πιέσεις στό παρασκήνιο γιά τόν παραμερισμό των επιχειρησιακων κριτηρίων και τήν υπερίσχυση αλλων.Μιά τέτοια επιλογή θά ηταν ολέθρια γιά τό Πολεμικό Ναυτικό καί τη ναυτική ισορροπία. Οι Τουρκικοί υπερεξοπλισμοί εχουν δημιουργήσει μιά δύσκολη κατάσταση καί θά πρέπει νά διασφαλισθουν γιά τό Πολεμικό Ναυτικό μέσα μέ δυνατότητες τεχνολογικης υπεροχης, ωστε η Ελληνική πλευρά νά αντιτάξει ποιοτικό πλεονέκτημα στόν Τουρκικό ογκο.

Η ενδεχόμενη επικράτηση αλλων κριτηρίων στήν επιλογή των νέων φρεγατων του Ναυτικου, υποβάλλει επίσης τήν υποψία οτι πίσω από αυτή τήν αλλη επιλογή ενδέχεται νά υποκρύπτεται υστεροβουλία καί σκοπιμότητα γιά τή χειραγώγηση της Ελλάδος , πού θά βρισκόταν σέ θέση αδυναμίας , πρός μιά πολιτική υποχωρήσεων, ωστε νά αποφευχθει μιά ευρύτερη αναταραχή καί διάσπαση ειδικότερα της ΝΑ πτέρυγας του ΝΑΤΟ.

Ο πυλώνας της πολεμικης βιομηχανίας ειναι εκ των ουκ ανευ γιά τήν αμυντική ενίσχυση της χώρας. Ο ακραιος νεοφιλελευθερισμός δέν ειναι η κατάλληλη πολιτική γιά την ανόρθωση της υπάρχουσας καί τήν εφαρμογή ενός στρατηγικου προγράμματος γιά τήν περαιτέρω ανάπτυξη της αμυντικης βιομηχανίας.Δέν ειναι δυνατόν νά παρατείνεται η σημερινή υποβάθμιση , απαξίωση καί αποτελμάτωση της δημόσιας αμυντικης βιομηχανίας, οταν η χώρα εχει τόση καί τόσο επείγουσα ανάγκη από τή συνεισφορά της.

Στόν τομέα αυτό δέν ειναι , τουλάχιστον , εμπόδιο η Ενιαία Ευρωπαική Αγορά. Μέ βάση τό αρθρο 346 της Συνθήκης της Λισσαβωνος, κάθε χώρα – μέλος εχει ελευθερία δράσεως στήν αμυντική βιομηχανία , υπό τήν προυπόθεση οτι η παραγωγή εειναι αμιγως αμυντική.Η ερευνα , η καινοτομία καί η ανάπτυξη νέων συστημάτων ειεναι μέσα στις δυνατότητες της Ελληνικης αμυντικης βιομηχανίας, εφόσον χαραχθει μιά συγκεκριμένη στρατηγική καί τεθει ως στόχος η εφαρμογή συγκεκριμένων προγραμμάτων.Τό θεσμικό πλαίσιο , μέσα στό οποιο θα μπορουσε, υπο ευνοικότερους ορους , νά προωθηθει μιά τέτοια στρατηγική , ειναι ενα ειδικό Υφυπουργειο Αμυντικης Βιομηχανίας.

Η Ελλάδα , γιά νά αντιμετωπίσει ,υπό τίς καλύτερες προυποθέσεις , τόν Τουρκικό επεκτατισμό καί ηγεμονισμό, εχει ανάγκη από συμμάχους , πού κάνουν τήν ιδια εκτίμηση γιά τήν Τουρκική απειλή καί εχουν καί οι ιδιοι λόγους γιά ν’ αντιταχθουν στίς Τουρκικές φιλοδοξίες καί επεκτατική πολιτική.Οι χωρες αυτές ειναι γνωστές καί εχουν εκδηλώσει ανεπιφύλακτα τήν αντίθεσή τους στά Τουρκικά σχέδια.Ειναι η Γαλλια , τό Ισραήλ , η Αιγυπτος , τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καί ενδεχομένως καί αλλες.

Η Ελλάδα πρέπει νά προωθήσει τάχιστα τίς στρατηγικές μέ καθεμιά από αυτές.Κατά πρωτο λόγο, μέ τή Γαλλία. Εκκρεμει ακόμη τό θέμα της επιλογης των νέων φρεγατων. Η Γαλλική πρόταση, μέ βάση , τουλάχιστον , τά σημερινά γνωστά στοιχεια, κατατάσσεται πρώτη σέ οτι αφορα τά επιχειρησιακά κριτήρια καί ειδικότερα τίς δυνατότητες ανιαεροπορικης αμυνας περιοχης. Ασφαλως, συνυπολογίζονται καί αλλα κριτήρια , τά οποια ομως δέν μπορουν νά ειναι σέ βάρος των επιχειρησιακων , πού εξασφαλίζουν σημαντικό πλεονέκτημα στό Ναυτικό.

Μέ τή Γαλλία εκκρεμει επίσης το θέμα της υπογραφης αμυντικου συμφώνου , μέ ρήτρα αμυντικης συνδρομης. Η υπαναχώρηση της Ελλάδος στό θέμα αυτό ειναι ακατανόητη, εκτός καί αν συνδέεται μέ τήν παράταση της εκκρεμότητας στήν προμήθεια νέων φρεγατων.Τό σύμφωνο αυτό ειναι πολύ σημαντικό γιά τήν Ελλάδα, γιατί μπορει νά λειτουργήσει αποτρεπτικά καί νά κατοχυρώσει , μαζί μέ τήν ασφάλεια της χώρας , τήν ειρήνη.Η Τουρκία σέβεται μόνο τήν ισχύ. Οταν η Ελλάδα θά εχει ενισχύσει ουσιαστικά τό αμυντικό δυναμικό της καίθά εχει κατορθώσει νά δημιουργήσει , επιπλέον , εναν αξιόπιστο συνασπισμό συμμαχικων δυνάμεων, η Αγκυρα θ’ αντιληφθει οτι ” χαλεπόν πρός κέντρον λακτίζειν ” .

Μέ τό Ισραήλ εχουν προωθηθει σημαντικά οι αμυντικες σχέσεις.Εκκρεμουν ομως ακόμη κρίσιμες αποφάσεις που αφορουν προμήθεια ορισμένων πυραυλικων συστημάτων , ” εξυπνων ” πυρομαχικων καί μή επανδρωμένων αεροσκαφων, διαφόρων τύπων , πού θά μπορουσαν να αντισταθμίσουν τό σημαντικό προβάδισμα της Τουρκικης πλευρας σ’ αυτό τόν τομέα.Ειναι σημαντικό νά υπογραμμισθει σ’ αυτό τό σημειο οτι τά μή επανδρωμένα αεροσκάφη καί τα εξυπνα πυρομαχικά εισάγουν νέες δυνατότητες καί τακτικές μάχης καί δέν πρέπει ουτε να παραγνωρίζονται ουτε νά υποτιμωνται.Τά Τουρκικά μαχητικά μή επανδρωμένα αεροσκάφη τυπου ” Μπαιρακτάρ ” , ” Ανκα ” και ιδίως ” Ακιντζι ” εχουν δυνατότητα εκτοξεύσεως ρουκετων , κατευθυνομένων μέ λέΙζερ, αντιαρματικων πυραύλων , πυραύλων αέρος – αέρος καί Τουρκικης κατασκευης πυραύλων Κρούζ τύπου Σομ , μέ βεληνεκές ανω των 200 χλμ.

Πρέπει η Ελληνική πλευρά νά αποκτήσει επειγόντως τά κατάλληλα μέσα γιά τήν αντιμετώπιση τους.
Mέ τήν Αιγυπτο, οι αριστες σχέσεις επισκιάσθηκαν προσφάτως απο μιά κίνηση της .Αιγυπτιακης πλευρας, πού προκάλεσε ερωτηματικά καί ανησυχία.Εξήγγειλε , συγκεκριμένα ,τή δημοπράτηση ορισμένων νέων βυθοτεμαχίων γιά ερευνα καί εκμετάλλευση, στά οποια συμπεριέλαβε καί ενα βυθοτεμάχιο ( οικόπεδο ), τό οποιο βρίσκεται πέρα από τη γραμμή μερικης οριοθετήσεως της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος καί Αιγύπτου ( 28ος παράλληλος ) και ” σέβεται ” τή γραμμή , πού κατέθεσε η Αγκυρα στόν ΟΗΕ ως συντεταγμενη της δικης της δηθεν ΑΟΖ. Ευτυχως, τό ατυχές αυτό περιστατικό εληξε αισίως γιά τήν Ελληνική πλευρά , μετά την εσπευσμένη επίσκεψη στό Κάιρο του υπουργου Εξωτερικων Νίκου Δένδια καί τή συνάντηση που ειχε μέ τον Αιγύπτιο ομόλογο του. Η εκστρατεια , πού ειχε αναλάβει η Αγκυρα για επικείμενη δηθεν Τουρκο – Αιγυπτιακή συμφωνία για τήν ΑΟΖ, επεσε στό κενό. Τό Κάιρο αντιτίθεται σφόδρα στή μεγαλοιδεατικη πολιτική του Ερντογάν καί τις φιλοδοξίες της Αγκυρας νά αναβιωσει τήν επιρροή της στόν Σουνιτικό Αραβικό κόσμο, σέ συνεργασία μέ τούς ” Αδελφούς Μουσουλμάνους ” . Αυτούς ανέτρεψε ο Στρατάρχης Αλ Σισσυ καί , ασφαλως , δέν ειναι διατεθειμένος νά ομαλοποιήσει τις σχέσεις μέ τήν Τουρκία , οσο αυτή στηρίζει τους Αδελφους Μουσουλμάνους . Η Αιγυπτος δέν εχει επιπλέον κανένα λόγο να επιδείξει συμπάθεια στις Τουρκικές φιλοδοξίες γιά εγκαθίδρυση ηγεμονίας στήν Ανατολική Μεσόγειο.

Η ” παρεξήγηση αυτή μέ τήν Αιγυπτο ειναι μιά ενδειξη για τό τί θά γινόταν στήν περίπτωση πού επιβαλλόταν μιά δηθεν ” λυση ” στό Κυπριακό , μέ τήν οποιαν θά καταλυόταν η Κυπριακή Δημοκρατία καί ως μιά από τις καταστροφικές συνέπειες πού θά προέκυπταν ανατρέπονταν καί οι συμφωνίες οριοθετήσεως της Κυπριακης ΑΟΖ μέ τήν Αιγυπτο καί τό Ισραηλ. Τό ενδεχόμενο αυτό δέν ειναι καθόλου υποθετικό στην περίπτωση μιας τέτοιας ” λύσεως ” , εφόσον η Αγκυρα αμφισβητει την Κυπριακή ΑΟΖ και ζητα τό θέμα αυτό να συζητηθει μετά τή ” λυση ” , οταν δηλαδη θά εχει καταργηθει η Κυπριακή Δημοκρατία.

Τά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ειναι ενας πολύτιμος σύμμαχος της Ελλάδος καί της Κύπρου. Εχει ηδη προχωρήσει στήν υπογραφή αμυντικης συμφωνίας μέ την Ελλάδα.Τό σημαντικό ειναι τώρα νά προσδωσει η Ελλάδα ουσιαστικό περιεχόμενο στή συμφωνία αυτή.

Μέ δεδομένη τήν πολιτική της Αγκυρας νά συσφιγξει τ ις σχέσεις της , σέ στρατηγικό επίπεδο, μέ τό Πακιστάν , προέκυψε ως αντίβαρο, οχι μόμο γιά τήν Ελλάδα , αλλά καί γιά τίς αλλες χωρες του συμμαχικου συνσσπισμου, η προέκταση του αμυντικου αξονα μέχρι τήν Ινδία, αντίπαλο του Πακιστάν. Η Ινδία , ως μεγάλη χώρα καί αναδυόμενη οικονομική , τεχνολογική καί στρατιωτική δύναμη, δέν υπολαμβάνεται , βεβαίως , μόνο ως αντίπαλος του Πακιστάν.Αλλες χωρες, οπως το Ισραήλ , η Γαλλία , τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εχουν ηδη αναπτύξει πολύ σημαντικές σχέσεις μ’ αυτήν σέ ολους τούς τομεις , περιλαμβανομένου καί του αμυντικου.

Η Ελλάδα , στή δεκαετία του 80 , συζητουσε μέ τήν Ινδία γιά την κατασκευή απο κοινου επιθετικου ελικοπτέρου.Οι ιδέες αυτές ακολούθησαν ,δυστυχως , τη φθορά καί τήν παρακμή της Ελληνικης αμυντικης βιομηχανίας.Ειναι καιρός , μέσα στή νέα αυτή προοπτική, η Ελλάδα νά αναπτύξει πρωτοβουλίες γιά τή στρατιωτική συνεργασία μέ τή μεγάλη αυτή χώρα, αλλά καί συνεργασία σέ ολους τούς αλλους τομεις.

Λέγεται συχνά πως μιά κρίση μπορει νά γίνει ευκαιρία.Η αντιπαράθεση διαρκείας μέ τήν Τουρκία καί η επιβεβλημένη κινητοποίηση καί δράση γιά τήν αναχαίτιση της, μπορει νά οδηγήσει τήν Ελλάδα σέ νέες προοπτικές , νέους ορίζοντες καί σ’ ενα νέο γεωπολιτικό ρόλο.

Περικλής Νεάρχου,

Πρέσβυς ε.τ.