Γράφει ο Περικλής Νεάρχου, Πρέσβυς ε.τ.

Μέ τό “Τσεσμέ” καί τήν άσκηση “Γαλάζια Πατρίδα”, η Αγκυρα έδειξε, γιά άλλη μιά φορά, τι ιδέα εχει γιά τίς διερευνητικές συνομιλίες καί τί πραγματικά επιδιώκει. Οι διεκδικήσεις της αφορούν πλήρη ανατροπή του status quo στό Αιγαιο καί προώθηση του στόχου της τουρκικής ηγεμονίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ως μέρος ενός ευρύτερου οράματος μιας χερσαίας Ευρω – Ασιατικής δυνάμεως, πού θά εχει προβολή στή Μεσόγειο.

Οι Τουρκικές αξιώσεις ,πού περιβάλλονται μέ τόν μανδύα του Τουρκικου εθνικισμου καί ενός νεο – Οθωμανικου Ισλάμ, δέν χωρούν σε “διερευνητικές” ψευδοσυνομιλίες. Αυτές αφορουν τακτικισμούς καί επιδίωξη επιμέρους διπλωματικών στόχων. Η πικρή αλήθεια ειναι οτι η Αγκυρα θέτει θέματα πού οδηγούν σέ αναμέτρηση, εκτός καί αν η Αγκυρα ελπίζει οτι η “μικρή” Ελλάδα δέν θά αντέξει τόν ανταγωνισμό καί τήν πίεση και θά υποχωρήσει σιωπηρά καί παθητικά.
Η Ελλάδα, έχοντας επίγνωση της καταστάσεως αυτης, τό πρωτο πού εχει νά κάνει ειναι η μέγιστη και τάχιστη δυνατή ενίσχυση των Ενόπλων της Δυνάμεων. Από τήν άποψη αυτή, έχει κορυφαία σημασία η επιλογή των νέων φρεγατών. Εχουμε επανέλθει πολλές φορές σέ αυτό τό θέμα. Υπάρχει λόγος, γιατί ασκούνται πιέσεις στό παρασκήνιο γιά τόν παραμερισμό των επιχειρησιακών κριτηρίων και τήν υπερίσχυση αλλων. Μιά τέτοια επιλογή θά ήταν ολέθρια γιά τό Πολεμικό Ναυτικό καί τη ναυτική ισορροπία. Οι Τουρκικοί υπερεξοπλισμοί εχουν δημιουργήσει μιά δύσκολη κατάσταση καί θά πρέπει νά διασφαλισθούν γιά τό Πολεμικό Ναυτικό μέσα μέ δυνατότητες τεχνολογικής υπεροχής, ώστε η Ελληνική πλευρά νά αντιτάξει ποιοτικό πλεονέκτημα στόν τουρκικό όγκο.

Η ενδεχόμενη επικράτηση αλλων κριτηρίων στήν επιλογή των νέων φρεγατων του Ναυτικου, υποβάλλει επίσης τήν υποψία οτι πίσω από αυτή τήν αλλη επιλογή ενδέχεται νά υποκρύπτεται υστεροβουλία καί σκοπιμότητα γιά τή χειραγώγηση της Ελλάδος , πού θά βρισκόταν σέ θέση αδυναμίας , πρός μιά πολιτική υποχωρήσεων, ωστε νά αποφευχθει μιά ευρύτερη αναταραχή καί διάσπαση ειδικότερα της ΝΑ πτέρυγας του ΝΑΤΟ.

Ο πυλώνας της πολεμικης βιομηχανίας ειναι εκ των ουκ ανευ γιά τήν αμυντική ενίσχυση της χώρας. Ο ακραιος νεοφιλελευθερισμός δέν ειναι η κατάλληλη πολιτική γιά την ανόρθωση της υπάρχουσας καί τήν εφαρμογή ενός στρατηγικού προγράμματος γιά τήν περαιτέρω ανάπτυξη της αμυντικης βιομηχανίας.Δέν ειναι δυνατόν νά παρατείνεται η σημερινή υποβάθμιση , απαξίωση καί αποτελμάτωση της δημόσιας αμυντικής βιομηχανίας, οταν η χώρα εχει τόση καί τόσο επείγουσα ανάγκη από τή συνεισφορά της.

Στόν τομέα αυτό δέν ειναι , τουλάχιστον , εμπόδιο η Ενιαία Ευρωπαική Αγορά. Μέ βάση τό αρθρο 346 της Συνθήκης της Λισσαβωνος, κάθε χώρα – μέλος εχει ελευθερία δράσεως στήν αμυντική βιομηχανία , υπό τήν προυπόθεση οτι η παραγωγή εειναι αμιγως αμυντική.Η έρευνα, η καινοτομία καί η ανάπτυξη νέων συστημάτων ειεναι μέσα στις δυνατότητες της Ελληνικης αμυντικής βιομηχανίας, εφόσον χαραχθεί μιά συγκεκριμένη στρατηγική καί τεθεί ως στόχος η εφαρμογή συγκεκριμένων προγραμμάτων. Τό θεσμικό πλαίσιο, μέσα στό οποιο θα μπορούσε, υπό ευνοϊκότερους ορους, νά προωθηθει μιά τέτοια στρατηγική, είναι ένα ειδικό Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας.

Η Ελλάδα, γιά νά αντιμετωπίσει, υπό τίς καλύτερες προυποθέσεις, τόν τουρκικό επεκτατισμό καί ηγεμονισμό, έχει ανάγκη από συμμάχους, πού κάνουν τήν ιδια εκτίμηση γιά τήν Τουρκική απειλή καί εχουν καί οι ιδιοι λόγους γιά ν’ αντιταχθουν στίς Τουρκικές φιλοδοξίες καί επεκτατική πολιτική.Οι χωρες αυτές ειναι γνωστές καί εχουν εκδηλώσει ανεπιφύλακτα τήν αντίθεσή τους στά Τουρκικά σχέδια. Ειναι η Γαλλια, τό Ισραήλ, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καί ενδεχομένως καί αλλες.

Η Ελλάδα πρέπει νά προωθήσει τάχιστα τίς στρατηγικές μέ καθεμιά από αυτές.Κατά πρωτο λόγο, μέ τή Γαλλία. Εκκρεμει ακόμη τό θέμα της επιλογης των νέων φρεγατων. Η Γαλλική πρόταση, μέ βάση, τουλάχιστον, τά σημερινά γνωστά στοιχεία, κατατάσσεται πρώτη σέ οτι αφορα τά επιχειρησιακά κριτήρια καί ειδικότερα τίς δυνατότητες ανιαεροπορικης αμυνας περιοχης. Ασφαλώς, συνυπολογίζονται καί αλλα κριτήρια, τά οποια ομως δέν μπορουν νά ειναι σέ βάρος των επιχειρησιακών, πού εξασφαλίζουν σημαντικό πλεονέκτημα στό Ναυτικό.

Μέ τή Γαλλία εκκρεμεί επίσης το θέμα της υπογραφής αμυντικού συμφώνου, μέ ρήτρα αμυντικής συνδρομής. Η υπαναχώρηση της Ελλάδος στό θέμα αυτό ειναι ακατανόητη, εκτός καί αν συνδέεται μέ τήν παράταση της εκκρεμότητας στήν προμήθεια νέων φρεγατων. Τό σύμφωνο αυτό ειναι πολύ σημαντικό γιά τήν Ελλάδα, γιατί μπορει νά λειτουργήσει αποτρεπτικά καί νά κατοχυρώσει , μαζί μέ τήν ασφάλεια της χώρας , τήν ειρήνη. Η Τουρκία σέβεται μόνο τήν ισχύ. Οταν η Ελλάδα θά εχει ενισχύσει ουσιαστικά τό αμυντικό δυναμικό της καίθά εχει κατορθώσει νά δημιουργήσει , επιπλέον , εναν αξιόπιστο συνασπισμό συμμαχικων δυνάμεων, η Αγκυρα θ’ αντιληφθει οτι “χαλεπόν πρός κέντρον λακτίζειν”.

Μέ τό Ισραήλ εχουν προωθηθει σημαντικά οι αμυντικες σχέσεις.Εκκρεμουν ομως ακόμη κρίσιμες αποφάσεις που αφορουν προμήθεια ορισμένων πυραυλικων συστημάτων, “έξυπνων” πυρομαχικων καί μή επανδρωμένων αεροσκαφων, διαφόρων τύπων, πού θά μπορουσαν να αντισταθμίσουν τό σημαντικό προβάδισμα της Τουρκικης πλευράς σ’ αυτό τόν τομέα.Ειναι σημαντικό νά υπογραμμισθει σ’ αυτό τό σημειο οτι τά μή επανδρωμένα αεροσκάφη καί τα εξυπνα πυρομαχικά εισάγουν νέες δυνατότητες καί τακτικές μάχης καί δέν πρέπει ουτε να παραγνωρίζονται ουτε νά υποτιμωνται.Τά Τουρκικά μαχητικά μή επανδρωμένα αεροσκάφη τυπου ” Μπαιρακτάρ “, ” Ανκα ” και ιδίως ” Ακιντζι ” έχουν δυνατότητα εκτοξεύσεως ρουκετών, κατευθυνομένων μέ λέΙζερ, αντιαρματικών πυραύλων, πυραύλων αέρος – αέρος καί τουρκικής κατασκευής πυραύλων Κρούζ τύπου Σομ, μέ βεληνεκές ανω των 200 χλμ. Πρέπει η Ελληνική πλευρά νά αποκτήσει επειγόντως τά κατάλληλα μέσα γιά τήν αντιμετώπιση τους.

Mέ τήν Αιγυπτο, οι άριστες σχέσεις επισκιάσθηκαν προσφάτως απο μιά κίνηση της .Αιγυπτιακης πλευρας, πού προκάλεσε ερωτηματικά καί ανησυχία.Εξήγγειλε , συγκεκριμένα ,τή δημοπράτηση ορισμένων νέων βυθοτεμαχίων γιά ερευνα καί εκμετάλλευση, στά οποια συμπεριέλαβε καί ενα βυθοτεμάχιο ( οικόπεδο ), τό οποιο βρίσκεται πέρα από τη γραμμή μερικης οριοθετήσεως της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος καί Αιγύπτου (28ος παράλληλος) και “σέβεται” τή γραμμή, πού κατέθεσε η Αγκυρα στόν ΟΗΕ ως συντεταγμενη της δικής της δήθεν ΑΟΖ. Ευτυχώς, τό ατυχές αυτό περιστατικό έληξε αισίως γιά τήν Ελληνική πλευρά, μετά την εσπευσμένη επίσκεψη στό Κάιρο του υπουργου Εξωτερικών Νίκου Δένδια καί τή συνάντηση που ειχε μέ τον Αιγύπτιο ομόλογο του. Η εκστρατεία, πού είχε αναλάβει η Αγκυρα για επικείμενη δήθεν Τουρκο – Αιγυπτιακή συμφωνία για τήν ΑΟΖ, έπεσε στό κενό. Τό Κάιρο αντιτίθεται σφόδρα στή μεγαλοϊδεατική πολιτική του Ερντογάν καί τις φιλοδοξίες της Αγκυρας νά αναβιώσει τήν επιρροή της στόν Σουνιτικό Αραβικό κόσμο, σέ συνεργασία μέ τούς ” Αδελφούς Μουσουλμάνους “. Αυτούς ανέτρεψε ο Στρατάρχης Αλ Σισσυ καί, ασφαλώς, δέν ειναι διατεθειμένος νά ομαλοποιήσει τις σχέσεις μέ τήν Τουρκία, όσο αυτή στηρίζει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους . Η Αίγυπτος δέν εχει επιπλέον κανένα λόγο να επιδείξει συμπάθεια στις τουρκικές φιλοδοξίες γιά εγκαθίδρυση ηγεμονίας στήν Ανατολική Μεσόγειο.

Η “παρεξήγηση” αυτή μέ τήν Αίγυπτο είναι μιά ενδειξη για τό τί θά γινόταν στήν περίπτωση πού επιβαλλόταν μιά δηθεν “λύση” στό Κυπριακό , μέ τήν οποίαν θά καταλυόταν η Κυπριακή Δημοκρατία καί ως μιά από τις καταστροφικές συνέπειες πού θά προέκυπταν ανατρέπονταν καί οι συμφωνίες οριοθετήσεως της Κυπριακής ΑΟΖ μέ τήν Αίγυπτο καί τό Ισραηλ. Τό ενδεχόμενο αυτό δέν ειναι καθόλου υποθετικό στην περίπτωση μιας τέτοιας “λύσεως” , εφόσον η Αγκυρα αμφισβητεί την Κυπριακή ΑΟΖ και ζητά τό θέμα αυτό να συζητηθεί μετά τή “λύση”, όταν δηλαδή θά εχει καταργηθεό η Κυπριακή Δημοκρατία.

Τά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος της Ελλάδος καί της Κύπρου. Εχει ήδη προχωρήσει στήν υπογραφή αμυντικής συμφωνίας μέ την Ελλάδα. Τό σημαντικό είναι τώρα νά προσδώσει η Ελλάδα ουσιαστικό περιεχόμενο στή συμφωνία αυτή.

Μέ δεδομένη τήν πολιτική της Αγκυρας νά συσφίγξει τις σχέσεις της, σέ στρατηγικό επίπεδο, μέ τό Πακιστάν, προέκυψε ως αντίβαρο, όχι μόμο γιά τήν Ελλάδα, αλλά καί γιά τίς αλλες χώρες του συμμαχικού συνασπισμού, η προέκταση του αμυντικού άξονα μέχρι τήν Ινδία, αντίπαλο του Πακιστάν. Η Ινδία, ως μεγάλη χώρα καί αναδυόμενη οικονομική, τεχνολογική καί στρατιωτική δύναμη, δέν υπολαμβάνεται, βεβαίως, μόνο ως αντίπαλος του Πακιστάν. Αλλες χώρες, όπως το Ισραήλ , η Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχουν ηδη αναπτύξει πολύ σημαντικές σχέσεις μ’ αυτήν σέ ολους τούς τομείς, περιλαμβανομένου καί του αμυντικού.

Η Ελλάδα, στή δεκαετία του ’80, συζητούσε μέ τήν Ινδία γιά την κατασκευή απο κοινού επιθετικού ελικοπτέρου. Οι ιδέες αυτές ακολούθησαν, δυστυχώς, τη φθορά καί τήν παρακμή της Ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.

Ειναι καιρός, μέσα στή νέα αυτή προοπτική, η Ελλάδα νά αναπτύξει πρωτοβουλίες γιά τή στρατιωτική συνεργασία μέ τή μεγάλη αυτή χώρα, αλλά καί συνεργασία σέ όλους τούς αλλους τομεις.

Λέγεται συχνά πως μιά κρίση μπορεί νά γίνει ευκαιρία. Η αντιπαράθεση διαρκείας μέ τήν Τουρκία καί η επιβεβλημένη κινητοποίηση καί δράση γιά τήν αναχαίτισή της, μπορεί νά οδηγήσει τήν Ελλάδα σέ νέες προοπτικές, νέους ορίζοντες καί σ’ ενα νέο γεωπολιτικό ρόλο.