Η αλλοίωση της πραγματικότητας μέσα από θεωρίες συνωμοσίας και πώς παίρνουν παγκόσμιες διαστάσεις μέσω του διαδικτύου. Τι ρόλο έπαιξε ο κορωνοϊός στη γενίκευση μιας υπάρχουσας κατάστασης.

Τους τελευταίους μήνες, πιθανότατα λόγω κορωνοϊού, η παγκόσμια ψηφιακή σκηνή, ήτοι το διαδίκτυο, έχει γεμίσει με δήθεν οικονομολόγους, ιστορικούς, λοιμωξιολόγους, ανθρωπολόγους και άλλους απατεώνες, που έχουν έναν βασικό στόχο: την αλλοίωση της πραγματικότητας μέσω θεωριών συνωμοσίας και την εξουδετέρωση της γνώσης. Ορατό αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι, με αφετηρία την Αμερική, η παγκοσμιοποίηση της αμάθειας και της γελοιότητας.

Οι πιο απίθανες και ανιστόρητες ψευδολογίες κυκλοφορούν με απίστευτη ταχύτητα μέσω του Διαδικτύου, το οποίο απευθύνεται πλέον σ’ έναν μεγαλοπρεπών διαστάσεων ψηφιακό όχλο. Κύριο δε ζητούμενο των φορέων της αμάθειας είναι η μεταφυσική και συνωμοτική ερμηνεία της πραγματικότητας, μέσα από ανυπόστατες θεωρίες και μικρογεγονότα τα οποία διαστρεβλώνονται, παγκοσμιοποιούνται και μεγαλοποιούνται, χωρίς καμιά απολύτως τεκμηρίωση.

Είμαστε έτσι μάρτυρες ενός πρωτοφανούς φαινομένου: Στο αιώνα της κυριαρχίας των γνώσεων και της πληθώρας πληροφοριών, όλοι γνωρίζουν και κανείς δεν θέλει να μάθει. Και μπροστά στην εξέλιξη αυτή, το τεράστιο ερώτημα που προβάλλει, είναι γιατί; Ποια είναι το βαθύτερα αίτια αυτής της παγκοσμιοποίησης της αμάθειας, που είναι και η βασική πρώτη ύλη του λαϊκισμού και των θεωριών συνωμοσίας που τον συνοδεύουν;

Μια εξήγηση που προβάλλει αυτόν τον καιρό το site “OrthosLogos” δια της γραφίδας του Πάνου Ασημάκη είναι ότι εμείς οι άνθρωποι γεννιόμαστε και ζούμε σ’ έναν απρόβλεπτο κόσμο, γεμάτο αβεβαιότητες, ανεξήγητα φαινόμενα, αναπάντεχα γεγονότα, φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές, αρρώστιες, πολέμους, οικονομικές κρίσεις και ένα σωρό άλλες καταστάσεις για τις οποίες αισθανόμαστε ότι έχουμε ελάχιστο ή και κανένα έλεγχο.

Κατά συνέπεια, αυτή η απόλυτα κατανοητή ανθρώπινη αίσθηση δημιουργεί ένα εύφορο έδαφος για την εκκόλαψη και την αποδοχή θεωριών συνωμοσίας ή και ψευδών ειδήσεων. Ιδιαίτερα αν αυτό που τις πυροδότησε είναι τρομακτικό, δεν είναι γνωστές όλες του οι πτυχές και επιπτώσεις, δεν είναι εύκολα ελέγξιμο και επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητά μας -ιδιότητες που τις έχει όλες η… Covid-19!

Από την πλευρά του, πριν σαράντα και πλέον χρόνια, ο Γάλλος καθηγητής και ακαδημαϊκός Ζαν Φουραστιέ, αναφερόμενος στην οικονομική πραγματικότητα, διαφοροποιούσε την επιπλοκή (complication) από την περιπλοκή (complexité) και τόνιζε ότι το μυαλό του ανθρώπου, τα δύο αυτά φαινόμενα αδυνατεί να τα συλλάβει και να τα επεξεργαστεί ταυτοχρόνως.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει έτσι δυσκολία στη σύλληψη της πραγματικότητας, όταν αυτή είναι γρήγορα μεταλλασσόμενη. Εντυπωσιακές από την άποψη αυτή είναι και οι προσεγγίσεις του φιλοσόφου Έντγκαρ Μορέν, που χρόνια τώρα ασχολείται με τις θεωρίες των συστημάτων στην αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας.

Κατά τον Ε. Μορέν, 100 ετών, αλλά και τον Ισραηλινό συγγραφέα Γιουβάλ Νόα Χαράρι, αυτή η πολυπλοκότητα, όταν επιταχύνεται, οι απλοί άνθρωποι αισθάνονται ότι η πραγματικότητα και το αύριο τους προσπερνούν, άρα τους εξουδετερώνουν.

Για τη συνέχεια Euro2Day