Ο Τάσος Αβραντίνης μιλάει και γράφει για την αξιολόγηση στην εκπαίδευση χρόνια τώρα. Την Τρίτη 2 Μαρτίου δημοσίευσε άρθρο στο liberal με τίτλο «Αξιολόγηση, το GPS της προόδου». Οι θέσεις του ξεκάθαρες. Σίγουρα δεν παρερμηνεύονται. Υπερασπίζεται, όπως μπορεί κανείς να καταλάβει, τις επιλογές της Υπουργού Παιδείας κ. Νίκης Κεραμέως αλλά πάει και πιο πέρα.

Το alfavita συνάντησε τον συνομιλητή μας για να κουβεντιάσουμε το θέμα της αξιολόγησης και όχι μόνο.

Ερώτηση: Κύριε Αβραντίνη είδαμε στο youtube την πρόσφατη ομιλία σας με τίτλο “Στην Παιδεία δεν υπάρχουν αδιέξοδα”, διαβάσαμε το άρθρο σας για την αξιολόγηση. Σχολιάζονται επιθετικά, οι γνωστές και αρκετά αμφιλεγόμενες νεοφιλελεύθερες απόψεις και συνταγές που έχουν δημιουργήσει μεγάλες αντιδράσεις στο χώρο των εκπαιδευτικών. Τι λέτε;

Απάντηση: Λέω ότι περιμένω να ακούσω επιχειρήματα και όχι αξιολογικές κρίσεις. Δεν έχω καταλάβει ποιο είναι το επιχείρημα εναντίον της αξιολόγησης. Οι πονηροί “παράγοντες” της εκπαίδευσης όταν στριμώχνονται δεν λένε με ειλικρίνεια ότι είναι επί της αρχής αντίθετοι με την αξιολόγηση αλλά στρεψοδικούν ισχυριζόμενοι ότι δεν είναι αντίθετοι με την αξιολόγηση αλλά μόνο με τη συγκεκριμένη αξιολόγηση που προωθεί η κυβέρνηση.

Τους ρωτάω –και τους ρωτάω χρόνια τώρα-, γιατί δεν προτείνετε εσείς τόσο καιρό ένα άλλο καλύτερο σύστημα αξιολόγησης;  Δεν έχω πάρει μέχρι σήμερα απάντηση.

Η διεθνής εκπαιδευτική πραγματικότητα πρέπει να ξέρετε είναι άλλη από αυτό που επιδιώκει να συντηρήσει στην Ελλάδα το ελληνικό εκπαιδευτικό κατεστημένο. Σε όλα ανεξαιρέτως τα εκπαιδευτικά συστήματα των προηγμένων χωρών, οι οποίες και μας ξεπερνούν σταθερά σε μαθητικές επιδόσεις σε όλους τους σχετικούς δείκτες υπάρχει αξιολόγηση τόσο σχολικών μονάδων όσο και εκπαιδευτικών. Σε όλα. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε σήμερα από πλήθος μελετών και ερευνών ότι, η αξιολόγηση, ανεξαρτήτως των διαφοροποιήσεων των συστημάτων αξιολόγησης από χώρα σε χώρα, στηρίζεται σε κάποιες κοινές αρχές. Πρώτον, την αρχή της εγκυρότητας, βασιζόμενη δηλαδή σε τεκμήρια αποτυπώνει την ποιότητα του σχολείου, του εκπαιδευτικού και των στελεχών της εκπαίδευσης.

Ερώτηση: Ποια είναι τα κριτήρια που θα αξιολογείται ο εκπαιδευτικός;

Απάντηση: Αυτό σας λέω, με βάση της αρχή της εγκυρότητας ο εκπαιδευτικός αξιολογείται για το διδακτικό και παιδαγωγικό του έργο, για την υπηρεσιακή του συνέπεια και τον επαγγελματισμό του και για την ποιότητα της επικοινωνίας και συνεργασίας του με τους γονείς.

Ερώτηση: Μπορείτε να μας τα εξηγήσετε περισσότερο;

Απάντηση: Βεβαίως, ο εκπαιδευτικός σε όλες τις προηγμένες χώρες αξιολογείται όσον αφορά τη γενική και ειδική διδακτική, πόσο καλά προετοιμάζει τη διδασκαλία του, πόσο καλά εφαρμόζει τις γενικές αρχές της διδακτικής, πόσο καλά κατέχει το γνωστικό αντικείμενό του, για το κλίμα που διαμορφώνεται στην τάξη όταν διδάσκει και πώς το διαχειρίζεται, πόσο καλή επικοινωνία και συνεργασία έχει με τους γονείς των μαθητών, εάν επιτυγχάνει τους εκπαιδευτικούς στόχους που έχει θέσει…

Ερώτηση: Ποιοι κρίνουν όλα αυτά που μας λέτε;

Απάντηση: Πολύ εύστοχη η ερώτηση σας. Η αξιολόγηση για να είναι έγκυρη πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε πολλαπλότητα στους φορείς της. Ρωτήσατε ποιος κρίνει τον εκπαιδευτικό. Πριν απαντήσω να θυμίσω πολύ σύντομα, ότι μέχρι το 1982 υπήρχε στην Ελλάδα το σύστημα των επιθεωρητών της εκπαίδευσης, ένα καλό σύστημα αξιολόγησης που είχε όμως “γεράσει” και έπρεπε να εκσυγχρονιστεί προκειμένου να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα εκπαιδευτικά δεδομένα.

Αντί όμως το σύστημα των επιθεωρητών να βελτιωθεί στα σημεία που έπασχε να εμπλουτιστεί και να εκσυγχρονιστεί απλώς καταργήθηκε στο όνομα του ακατάσχετου λαϊκισμού που είχε καλύψει τα πάντα και κυρίως την ορθή κρίση των πολιτών κατά την πρώτη καταστροφική περίοδο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Από τότε μέχρι σήμερα το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν έχει κανένα σύστημα αξιολόγησης και μοιάζει με καράβι που πλέει χωρίς πυξίδα στον ωκεανό.

Επανέρχομαι στο ερώτημά σας.

Ποιοι είναι οι φορείς που θα κρίνουν τον εκπαιδευτικό; Κατ΄ αρχάς οι διοικητικά προϊστάμενοι, τα στελέχη της εκπαίδευσης, και ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας, ο ρόλος του οποίου πρέπει να αναβαθμιστεί. Φορέας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι και οι γονείς…

Ερώτηση: Οι γονείς θα κρίνουν έναν επιστήμονα καθηγητή και πώς θα γίνει αυτό;

Απάντηση: Γιατί εκπλήσσεστε τόσο, οι γονείς θα κρίνουν όχι το εκπαιδευτικό και επιστημονικό επίπεδο του εκπαιδευτικού αλλά τη συνεργασία και επικοινωνία μαζί του και τον επαγγελματισμό του. Θα κρίνουν επίσης τη σχολική μονάδα.

Αυτό θα γίνεται, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες, με τη συμπλήρωση ανώνυμων ερωτηματολογίων που μπορεί να συμπληρώσει ο κάθε γονέας μπαίνοντας λ.χ. στην ιστοσελίδα της σχολικής μονάδας με τη χρήση μοναδικών κωδικών. Μην ξεχνάτε ότι οι γονείς και οι μαθητές είναι ο ένας από τους δύο βασικούς πυλώνες της εκπαίδευσης. Ο άλλος είναι οι εκπαιδευτικοί. Στην Ελλάδα τους γονείς τους αγνοούμε επιδεικτικά. Ασφαλώς και πρέπει να έχουν αποφασιστικό ρόλο στην αξιολόγηση.

Η καταγραφή δε της γνώμης των γονέων και η μέτρηση της ικανοποίησης αυτών από το σχολείο και κάθε εκπαιδευτικό, μπορεί να επιφέρει πολλαπλά οφέλη όχι μόνο για τους μαθητές και τους γονείς αλλά και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.

Τι κρίνουν οι γονείς, ενδεικτικά αναφέρω 

α) την επικοινωνία και τη συνεργασία των εκπαιδευτικών και της σχολικής μονάδας με αυτούς,

β) το επίπεδο της εμπλοκής τους με το σχολείο, 

γ) τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα, 

δ) το αναλυτικό πρόγραμμα, 

ε) το σχολικό περιβάλλον και την ασφάλεια που υπάρχει σ΄αυτό κοκ.

Η διεθνής βιβλιογραφία είναι πλούσια στο θέμα αυτό, από αυτή μάλιστα προκύπτει ότι η ικανοποίηση των γονιών έχει άμεση θετική συσχέτιση με τα πραγματικά αποτελέσματα των σχολείων και συγχρόνως ευνοεί και  ενθαρρύνει την ενεργό εμπλοκή τους στη σχολική ζωή.

Σχολεία με καλά μαθησιακά αποτελέσματα τείνουν να επιτυγχάνουν υψηλούς δείκτες γονικής ικανοποίησης και το αντίστροφο.

Να ξέρετε, ότι οι γονείς, ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο, αναπτύσσουν, κατά κανόνα, σωστή κρίση για την ποιότητα των σχολείων επομένως οι δείκτες γονικής ικανοποίησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο εκπαιδευτικής πολιτικής.

Για τη συνέχεια Analfavita