Ο Τζον Μπόλτον, ο οποίος υπηρέτησε ως Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, έκανε σημαντικές δηλώσεις στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel σχετικά με την υπόθεση Halkbank στις ΗΠΑ.

Ο Μπόλτον δηλώνει ότι ο Τραμπ ενδέχεται να υπερασπίστηκε την Τουρκία στην υπόθεση Halkbank για να επηρεάσει τον Ερντογάν, κάτι που χαρακτηρίζει τους αυταρχικούς ηγέτες. Ο Μπόλτον είπε επίσης ότι ίσως ο Τραμπ “προσπαθούσε να δείξει στον Ερντογάν ότι του έκανε μια χάρη για να ζητήσει προσωπική χάρη σε αντάλλαγμα σε κάποια μελλοντική ημερομηνία.”

Εάν η Halkbank κριθεί ένοχη για την υπόθεση, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει τον Μάιο, θα συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη πρόστιμο έως 20 δισεκατομμύρια δολάρια ή η έξωσή της από το διεθνές τραπεζικό σύστημα. Το πιο κρίσιμο σημείο είναι ότι εμπλέκεται το όνομα του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσωπικά στην υπόθεση.

Ερωτηθείς για τη σημασία που είχε η υπόθεση της Halkbank στις συνομιλίες του Ερντογάν με τον Τραμπ, ο Μπόλτον είπε: «Ο Ερντογάν είχε επικεντρωθεί εξ ολοκλήρου και ζητούσε τον αποκλεισμό της Halkbank από την έρευνα και την πιθανή δίωξη. Έθεσε το θέμα πολλές φορές στις συνομιλίες που είχε με τον Τραμπ. Υπήρχαν σπάνιες στιγμές που δεν συζήτησαν αυτό το θέμα είτε αυτοπροσώπως είτε στο τηλέφωνο. Ο Ερντογάν είπε επανειλημμένα ότι η έρευνα ήταν άδικη και ότι πρέπει να λήξη ή να απορριφθεί».

Ο Μπόλτον είπε ότι η Τουρκία εκείνη την εποχή εργάστηκε σκληρά για να επιστρέψει ο αντιπρόεδρος της Halkbank, Mehmet Hakan Atilla από τις ΗΠΑ στην Τουρκία. Είπε επίσης ότι η Τουρκία απαιτούσε “είτε να απορριφθεί το κατηγορητήριο είτε ο δικαστής της Νέας Υόρκης να αθωώσει την Halkbank. Αυτό είναι ακριβώς το σημείο διαφωνίας στις περισσότερες περιπτώσεις όπου οι εισαγγελείς πιστεύουν ότι έχουν πολύ ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία.”

Σε μια ερώτηση σχετικά με την στάση του Τραμπ στις προσπάθειες του Ερντογάν, η απάντηση του Μπόλτον είναι πολύ ενδιαφέρουσα: «Φαινόταν πάντα να έχει θετική διάθεση. Νομίζω ότι είναι πάντα συμπαθής, όπως έμαθε ως πωλητής από το επάγγελμά του. Σε πολλές από τις συνομιλίες μου μαζί του, ο Τραμπ ήταν πάντα υπέρ της προσπάθειας να βρει έναν τρόπο επίλυσης του προβλήματος της Halkbank και να ικανοποιήσει τον Ερντογάν. Όμως αντιμετώπισε δυσκολίες, κυρίως επειδή ήθελε να απαλλάξει την τράπεζα, όπως απαιτούσε ο Ερντογάν. Και οι θεματοφύλακες του νόμου στις ΗΠΑ ήταν πολύ απρόθυμοι να απαλλάξουν την τράπεζα.”

Αναφερόμενος στη συνάντηση του Ερντογάν και του Τραμπ στη Σύνοδο Κορυφής G-20 του 2018 στην Αργεντινή, ο Μπόλτον δήλωσε ότι ο Ερντογάν παρουσίασε στον Τραμπ μια σύνοψη 30-40 σελίδων που ετοίμασε μια αμερικανική δικηγορική εταιρεία που εργάζεται εξ ονόματος της Halkbank. Ο Τραμπ την είδε και είπε “Ναι, μου φαίνεται πειστική”.

Στην ερώτηση “Ποια ήταν η δύναμη που οδήγησε τον Τραμπ σε αυτήν την κατάσταση; Υπήρχαν κάποιες εικασίες ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν εμπορικά συμφέροντα του Τραμπ στην Τουρκία”,  ο Μπόλτον απαντά ως εξής: “Μου ζητούσαν πάντα στοιχεία για το αν ο Τραμπ, στις επαφές του με ξένους ηγέτες, έβαζε μπροστά τα εμπορικά συμφέροντα των εταιρειών του. Εγώ δεν διαπίστωσα κάτι τέτοιο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε κάτι τέτοιο. Πάντως εγώ δεν είχαν αποδείξεις για συναλλαγή που θα μπορούσε να υποστηρίξει τα εμπορικά του συμφέροντα. Νομίζω ότι ο Τραμπ είναι πιο πιθανό να ήθελε να επηρεάσει τον Ερντογάν. Αυτό ήταν μέρος της επιθυμίας να εξυπηρετήσουμε και να κάνουμε καλό, ειδικά σε αυταρχικούς ηγέτες. Προσπαθούσε να δείξει στον Ερντογάν ότι θα του έκανε μια χάρη, ίσως για να ζητήσει σε μια μελλοντική ημερομηνία μια προσωπική χάρη ως αντάλλαγμα.”

Σε απάντηση στην ερώτηση σχετικά με τη φύση της σχέσης μεταξύ του Τραμπ και του Ερντογάν, ο Μπόλτον δήλωσε ότι το κύριο επίκεντρο στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, όταν ο Τούρκος πρόεδρος ήρθε στον Λευκό Οίκο τον Απρίλιο του 2018, ήταν ο Αμερικανός πάστορας Άντριου Μπράνσον. Δηλώνοντας ότι οι σχέσεις μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ δεν ήταν πολύ καλές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Μπόλτον λέει:

«Επιβλήθηκαν κυρώσεις, επιβλήθηκαν περιορισμοί χρημάτων, εργαστήκαμε σκληρά για να απελευθερώσουμε τον Μπράνσον. Όταν συνέβη αυτό, άναψε το πράσινο φως και άρχισε μια πολύ καλή προσωπική σχέση μεταξύ των δύο. Για μένα, αυτό ήταν επίσης μια απόδειξη για το πώς έβλεπε ο Τραμπ τη ζωή: Με κάποιον θα μπορούσε να γίνει εχθρός σε λίγα δευτερόλεπτα και με τον ίδιον θα μπορούσε να συνάψει μια πολύ στενή προσωπική σχέση.”

Όσον αφορά τον τρόπο επίλυσης της υπόθεσης Halkbank, ο Μπόλτον χρησιμοποιεί τις ακόλουθες δηλώσεις: «Τώρα, ουσιαστικά η υπόθεση είναι στα χέρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης και των δικαστηρίων. Είναι πιθανό για τον Ερντογάν να δοκιμάσει ξανά με τον Μπάιντεν. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, οι δύο δεν έχουν καλή σχέση. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα άλλων χωρών μπορούν επίσης να ενδιαφερθούν γι’ αυτήν την υπόθεση. Ακούσαμε πολλά για πιθανή διαφθορά στην υπόθεση της Halkbank. Εάν η τράπεζα παραβίασε τις κυρώσεις μας στο Ιράν καθώς και τους νόμους άλλων χωρών, τότε και άλλες χώρες θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην εξέταση της συμπεριφοράς της τράπεζας”.

Υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να εμπλακεί η κυβέρνηση Μπάιντεν στην υπόθεση της Halkbank, ο Μπόλτον λέει: «Το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει ο Πρόεδρος είναι να αφήσει τον εισαγγελέα να κάνει τη δουλειά του,, εφ’ όσον δεν υπάρχει θέμα εθνικής ασφάλειας, κάτι που δεν έχω δει ποτέ σ’ αυτήν την υπόθεση.”