Σοβαροί κίνδυνοι για την Κυπριακή Δημοκρατία στην Πενταμερή

Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης

Στο πλαίσιο της επανεκκίνησης διεργασιών επίλυσης του κυπριακού προβλήματος εντάσσεται και η συναφώς προβαλλόμενη εξέλιξη σύγκλισης πενταμερούς διάσκεψης – προδήλως άτυπης, υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, όπου και θα συζητηθούν τα επόμενα κατά ταύτα βήματα του Κυπριακού.

Το πρώτο ζήτημα που τίθεται εν προκειμένω παραπέμπει στο εγχείρημα υποβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία ούσα διεθνώς αναγνωρισμένο υποκείμενο διεθνούς δικαίου εμφανίζεται να εξισώνεται κατά ταύτα στο διαδικαστικό πλαίσιο με τη συμμετέχουσα στην εν λόγω διάσκεψη τουρκοκυπριακή κοινότητα – ψευδοκράτος.

Το εγχείρημα τής, κατά τα ανωτέρω, επιχειρούμενης εξίσωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας με την τουρκοκυπριακή κοινότητα συνιστά μια παγίδα που παραπέμπει στην πάγια τουρκική στρατηγική διεθνούς εν τοις πράγμασι αποαναγνώρισης της κυπριακής κρατικής οντότητας και δημιουργίας συνθηκών εμπέδωσης του σταθερού στρατηγικού στόχου της Άγκυρας για οικοδόμηση ενός πλαισίου αμοιβαίας κυρίαρχης ισότητας των δύο κοινοτήτων που συναποτελούν το κρατικό οικοδόμημα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η Τουρκία και η ελεγχόμενη από αυτήν τουρκοκυπριακή κοινότητα ουδέποτε απεδέχθησαν τις πραγματικότητες ύπαρξης ελληνικής πλειοψηφίας στη μεγαλόνησο, θεωρώντας πάντοτε πως η διαμόρφωση τύποις και ουσία μιας σε όλα τα επίπεδα συλλογικής ισότητας μεταξύ των δύο κοινοτήτων, θα συνιστούσε το επιδιωκόμενο κυρίαρχο πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού και συναφώς υλοποίησης για την Άγκυρα της στόχευσής της για στρατηγικό έλεγχο όλης της κυπριακής επικράτειας.

Είναι, κατά τα ανωτέρω, γνωστός ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας, αξιοποιώντας εξελίξεις, διεργασίες και γεγονότα, ανεξαρτήτως χρονικών αποκλίσεων, να επιτύχει την ενσωμάτωση της Κύπρου ως γεωπολιτικού χώρου και κοινωνικοπολιτικής οντότητας στο τουρκικό κρατικοπολιτικό σύστημα.

Η επερχόμενη πενταμερής διάσκεψη, που διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ και λαμβάνει χώραν στη σκιά του τουρκικού ανοίγματος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου μετά από 46 χρόνια κατοχής και κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας 550 (1984) και 789 (1992), αλλά και άλλων καταγεγραμμένων τουρκικών προκλητικών ενεργειών, όπως είναι οι τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, προβάλλει ως μια πολιτική διαδικασία, η οποία ουδόλως είναι σε θέση να συμβάλει σε οικοδόμηση συνθηκών μιας δίκαιης επίλυσης του Κυπριακού στη βάση των επιταγών του διεθνούς δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Είναι τοις πάσι γνωστό πως οι Γενικοί Γραμματείς του ΟΗΕ, κατά παράδοση, με μοναδική φωτεινή εξαίρεση τον Βιρμανό, πάλαι ποτέ ΓΓ, Ου Θαντ, ακολουθούν κατά κανόνα τα συμφέροντα και τις παρακινήσεις του αγγλοαμερικανικού παράγοντα, του οποίου οι στρατηγικές επιδιώξεις, κατά μείζονα βαθμό, συμπλέουν με την τουρκική παρουσία στην περιοχή.

Το οξύμωρο στην παρούσα χρονική συγκυρία παραπέμπει σε μιαν ανεξήγητη ως προς την ικανοποίηση ελληνικών συμφερόντων «προθυμία» της κυπριακής και ελλαδικής πλευράς να προσέλθουν στην πενταμερή, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας διαλόγου, αφήνοντας αναξιοποίητο πολιτικά και γεωστρατηγικά, το «διπλωματικό δώρο» της Άγκυρας, που παραπέμπει στην προκλητική τουρκική ενέργεια ανοίγματος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, συνθήκη που θα επέτρεπε σε Ελλάδα και Κύπρο να καταγράψουν μέσα από διεθνή καταγγελία της Άγκυρας, θετικές για τις ελληνικές θέσεις, απόρροιες.

Η εκδηλούμενη ανά πάσα στιγμή διαθεσιμότητα της ελλαδικής και κυπριακής πλευράς να προστρέχουν στις εξαγγελλόμενες κατά περίσταση διασκέψεις επίλυσης του Κυπριακού υπό συνθήκες που δεν είναι ευνοϊκές για Λευκωσία και Αθήνα, χωρίς να θέτουν όρους απορρέοντες από μια εκπεφρασμένη εθνική στρατηγική, παραβλέποντας δε τις ενεργές τουρκικές προκλήσεις, καταδεικνύουν μια οιονεί εμπεδωμένη αντίληψη προσαρμογής, ενίοτε δε και υπακοής προς τους βηματισμούς και τα υποβόσκοντα και μη εμφανώς προβαλλόμενα συμφέροντα του διεθνούς παράγοντα.

Η σημερινή διάσταση της κατά τα ανωτέρω εμπεδωμένης αντίληψης προβάλλει άνευ εταίρου ως αντίφαση προς τις προκλητικά εκδηλούμενες και διακηρυγμένες πλέον προς πάσα κατεύθυνση τουρκικές τακτικές θέσεις και στρατηγικές κινήσεις, που αποβλέπουν σε έλεγχο χώρου και κρατικών πολιτικών συστημάτων.

*Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Σημερινή