Του Max Hastings

Η Βρετανία στον χάρτη είναι ένα μικρό νησί ακανόνιστου σχήματος το οποίο αποκολλήθηκε από την Ευρώπη και τοποθετείται στο ανατολικό όριο του Ατλαντικού Ωκεανού. Η πολιτική της πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη.

Ένα νέο βιβλίο από έναν σεβαστό πρώην ανταποκριτή του BBC, τον Gavin Esler, προβάλλει τον ισχυρισμό ότι “η βρετανικότητα είναι νεκρή”. Στο “Πώς Τελειώνει η Βρετανία: ο Αγγλικός Εθνικισμός και η Αναγέννηση των Τεσσάρων Εθνών”, ο Esler, Σκωτσέζος ο ίδιος, σημειώνει: “Το Brexit είναι ταυτόχρονα ένα σύμπτωμα, αλλά πλέον και μια αιτία των διευρυνόμενων ρωγμών στην Ένωση”.

Η “μικρή Αγγλία”

Οι εκλογές στη Σκωτία, οι οποίες αναμένεται να πραγματοποιηθούν τον ερχόμενο Μάιο, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μια περηφανή νίκη του σκωτσέζικου εθνικιστικού κόμματος. Αυτή, με τη σειρά της, θα πυροδοτήσει έντονες πιέσεις για ένα νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της χώρας.

Εν τω μεταξύ, πολλοί από τους ανθρώπους της Βόρειας Ιρλανδίας βρίσκουν τη ζωή μοναχική και απογοητευτική, παγιδευμένοι σε ένα “δάσος” γραφειοκρατίας μεταξύ μιας Ιρλανδικής Δημοκρατίας που εξακολουθεί να ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ενός Ηνωμένου Βασιλείου που πρόσφατα την εγκατέλειψε. Μερικοί εκ των Ουαλών επιχειρούν επίσης να επιβιβαστούν στο κύμα της κελτικής δυσαρέσκειας που αρχίζει να περιβάλλει το στέμμα της βασίλισσας Ελισάβετ Β’.

Υπάρχει μια πραγματική προοπτική μέσα σε μία ή δύο δεκαετίες, η χώρα την οποία ο Σαίξπηρ δεν σκέφτηκε ποτέ να καλέσει τίποτε άλλο από Αγγλία, να γίνει ξανά μια “σκέτη” Αγγλία. Έτσι, σχεδόν το 40% της έκτασης του Ηνωμένου Βασιλείου θα έχει αποσχισθεί. Για τους εχθρούς και τους πολιτικούς αντιπάλους μας, αυτό δεν αποτελεί κακή είδηση. Πιστεύουν ότι μια απλώς αγγλική κυβέρνηση θα είχε μικρότερη διεθνή επιρροή από τη βρετανική, παρόλο που στην Αγγλία ζει έτσι κι αλλιώς το 84% των 68 εκατομμυρίων ανθρώπων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η διάλυση της Ένωσης θα μπορούσε να προκαλέσει αιτήματα η Αγγλία να απωλέσει την έδρα της στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σε μια αναγνώριση της αλλαγής της κατάστασής της. Κατά πάσα πιθανότητα, η χώρα θα διατηρούσε τα πυρηνικά της όπλα, που αποτελούν την υπολειπόμενη αξίωσή της για μια θέση στο τραπέζι των “Μεγάλων”. Εάν ωστόσο το ζήτημα ετίθετοσε ψηφοφορία  στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η Βραζιλία, η Ινδία, η Νιγηρία και άλλοι διεκδικητές της θέσης στο Σ.Α. σίγουρα θα προέβαλλαν τις δικές τους αξιώσεις εναντίον εκείνων μιας συρρικνωμένης Αγγλίας.

Μερικοί Άγγλοι σαν κι εμένα έχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τις νόμιμες “μοίρες” των διαφόρων τμημάτων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η περίπτωση της Βόρειας Ιρλανδίας

Πρώτον, η Βόρεια Ιρλανδία ή οι Έξι Κομητείες του Όλστερ (Ulster). Οι περισσότεροι Βρετανοί δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτό που το 1904 ο Ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας Τζορτζ Μπερνάρντ Σω αποκαλούσε με σκωπτική διάθεση “John Island’s Other Island”. Ο πνευματώδης και σοφός Άγγλος συγγραφέας Σίδνεϊ Σμιθ δεν υπερέβαλλε πολύ όταν έγραφε πριν από δύο αιώνες: “Τη στιγμή που αναφέρεται το ίδιο το όνομα της Ιρλανδίας, οι Άγγλοι φαίνεται να αποχωρίζονται κάθε λογικό συναίσθημα, σύνεση και κοινή λογική”.

Είμαι μάλλον μειοψηφία μεταξύ των ομοεθνών μου στο γεγονός ότι σέβομαι και συμπαθώ τους Ιρλανδούς. Έζησα στο Kilkenny για μερικά χρόνια στη δεκαετία του 1970 και κάλυπτα την εποχή των Ταραχών στη Βόρεια Ιρλανδια (Troubles) για εφημερίδες, καθώς και για το BBC.

Ως ιστορικός, αναγνωρίζω την τερατώδη αδικία που διέπραξε η βρετανική κυβέρνηση το 1921, όταν διαμέλισε την Ιρλανδία πριν παραχωρήσει ανεξαρτησία στον Νότο. Αυτό έγινε επειδή μια μειοψηφία ενός εκατομμυρίου προτεστάντων, οι περισσότεροι από τους προγόνους των οποίων “φυτεύτηκαν” στο Όλστερ από τους οπαδούς του Oliver Cromwell τον 17ο αιώνα, αντιστάθηκαν έντονα στην ενσωμάτωση σε ένα ιρλανδικό κράτος όπου κυριαρχούσαν τρία εκατομμύρια ρωμαιοκαθολικοί.

Με την υποστήριξη του Συντηρητικού Κόμματος του Γουέστμινστερ, οι Ulstermen το 1912-14 είχαν εξοπλιστεί για να διεξαγάγουν έναν εμφύλιο πόλεμο αντί να υποταχθούν στο Δουβλίνο. Το 1921, οι Ιρλανδοί εθνικιστές, οι οποίοι τότε έκαναν τη δική τους αντάρτικη εκστρατεία εναντίον των Βρετανών, δέχθηκαν τη διχοτόμηση ως το οδυνηρό τίμημα της απόκτησης ελευθερίας για τα τρία τέταρτα του νησιού τους.

Για τη συνέχεια Capital