Τι κρύβεται πίσω από τη λεκτική επίθεση του Τούρκου προέδρου στον Έλληνα πρωθυπουργό. Οι νέες ισορροπίες της Άγκυρας με ΗΠΑ και Ευρώπη και το «αγκάθι» των ρωσικών πυραύλων. Τι γίνεται με τις διερευνητικές επαφές.

Με το βλέμμα στραμμένο στο να διαμορφώσει νέες ισορροπίες με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη είναι η Τουρκία, που καθυστερεί τα επόμενα βήματα τόσο για τις διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα όσο και για το Κυπριακό.

Την ώρα που η Άγκυρα ακόμα δεν έχει απαντήσει στην πρόσκληση της Αθήνας για την πραγματοποίηση του 62ου γύρου των διερευνητικών επαφών στις αρχές Μαρτίου, ο Ερντογάν φαίνεται πως θέλει η άτυπη πενταμερής διάσκεψη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ να γίνει μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 25-26 Μαρτίου.

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία εξακολουθεί να είναι εκνευρισμένη, συνεχίζοντας την εμπρηστική ρητορική, με αποκορύφωμα την πρόσφαση λεκτική επίθεση «περί τρελών Τούρκων» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Επιπλέον, οι διπλωματικές κινήσεις της Ελλάδας, όπως η πολυμερής διάσκεψη «Philia Forum», που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου στην Αθήνα με τη συμμετοχή της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν και της Γαλλίας, εξοργίζουν τον Ερντογάν, που νιώθει ότι αυξάνεται η απομόνωσή του.

«Χτίζει» νέες ισορροπίες με ΗΠΑ – Ευρώπη ο Ερντογάν
Σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές, στόχος της Τουρκίας αυτή τη στιγμή είναι τόσο να αποφύγει νέα κρίση στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν, όσο και να διαμορφώσει νέες ισορροπίες.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην ομάδα άσκησης εξωτερικής πολιτικής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης βρίσκονται άτομα με θετική διάθεση προς την Τουρκία, ωστόσο η συνεργασία με Ρωσία και η στάση έναντι του ΝΑΤΟ έχουν πλήξει πολύ την εικόνα της γείτονος.

Το «αγκάθι» των ρωσικών πυραύλων
«Καυτή πατάτα» εξακολουθεί να αποτελεί το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400 που έχει προμηθευτεί η Αγκυρα.

Προ ημερών, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ ξαναέβαλε στο τραπέζι το «μοντέλο της Κρήτης», υπενθυμίζοντας τι συνέβη όταν η Κύπρος σχεδίαζε να προμηθευτεί την προηγούμενη έκδοση του ίδιου συστήματος, τους S-300, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 – πριν τελικά αυτό μεταφερθεί στο ελληνικό νησί.

Η επιβολή των, έστω και ήπιων, κυρώσεων στο πλαίσιο του νόμου CAATSA έχουν ανησυχήσει την Αγκυρα, η οποία, όπως επεσήμανε σε πρόσφατη ανάλυσή του ο Ααρον Στάιν του Foreign Policy Research Institute, ενδιαφέρεται κυρίως να ξεκλειδώσει τις προμήθειες μέσω του προγράμματος Foreign Military Sales (FMS) και ίσως να επανέλθει στο πρόγραμμα του αεροσκάφους 5ης γενιάς F-35. Κατά τον ίδιο πάντως, οι Αμερικανοί μάλλον θα ζητήσουν κάποιου είδους ρύθμιση με την οποία να επιθεωρούν τοπικά αν οι S-400 χρησιμοποιούνται ή όχι.

Βαθαίνει η σχέση Ελλάδας – Ισραήλ
Την ίδια ώρα, η Αθήνα συνεχίζει το διπλωματικό ντεμαράζ, επιδιώκοντας την ενίσχυση των σχέσεων με άλλες χώρες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ και η συνάντησή του με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Κατά την επίσκεψη επιβεβαιώθηκε πως Αθήνα και Τελ Αβίβ μοιράζονται κοινές αξίες και έχουν αμοιβαία ανάλυση των προκλήσεων. Μάλιστα, αναμένεται να αναβαθμιστεί ακόμα περισσότερο η στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, ενώ η δημιουργία του Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην Καλαμάτα χαρακτηρίζεται «κίνηση μείζονος σημασίας».

Βέβαια, το Ισραήλ αν και δεν επιθυμεί να αποξενώσει κι άλλο την Αγκυρα, αυτό δεν σημαίνει, σε καμία περίπτωση, ότι θα θέσει σε κίνδυνο τη σχέση του με την Αθήνα.

Η Λιβύη, το μνημόνιο και οι θαλάσσιες ζώνες
Παράλληλα, η ανάδειξη μιας νέας μεταβατικής κυβέρνησης στη Λιβύη από το Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου (LPDF) στις 5 Φεβρουαρίου, με την εκλογή νέου τριμελούς Προεδρικού Συμβουλίου υπό τον απελαθέντα από την Ελλάδα πρέσβη Μοχάμεντ Γιουνές Μενφί και νέου πρωθυπουργού, του φιλικά προσκείμενου προς την Αγκυρα (αλλά και με δεσμούς με το καθεστώς Καντάφι) Αμπντούλ Χαμίντ Μοχάμεντ Νταμπέιμπα, γεννά μια σειρά από προκλήσεις για την Αθήνα. Ο κ. Μενφί βρέθηκε μάλιστα στην Αθήνα τις προηγούμενες ημέρες και πέρασε από κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας όπου και φέρεται να είχε συναντήσεις με ορισμένους εκ των συμμετεχόντων στο πολυμερές «Philia Forum».

Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες του «Βήματος», δύο στοιχεία απασχολούν έντονα την ελληνική πλευρά. Η Αγκυρα φαίνεται να επιδιώκει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο, του οποίου εξακολουθεί να προΐσταται ο ηττηθείς στις 5 Φεβρουαρίου Αγκίλα Σάλεχ, το τουρκολιβυκό μνημόνιο κατά τη διάρκεια της ψήφου εμπιστοσύνης της νέας κυβέρνησης. Παράλληλα, η τουρκική πλευρά εμφανίζεται να πιέζει ήδη για πιθανό μοίρασμα οικοπέδων προς εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου – κίνηση που προκάλεσε την παρασκηνιακή αντίδραση της Αθήνας. Πάντως, στην Κοινή Δήλωση της τριμερούς Ελλάδος – Κύπρου – Αιγύπτου που έγινε την Πέμπτη στην Αθήνα, οι τρεις χώρες κάλεσαν τη νέα κυβέρνηση να χαρακτηρίσει το μνημόνιο αυτό ως άκυρο καθώς παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο.

Πρόσφατα, ανησυχία προκάλεσαν οι πληροφορίες ότι η Ιταλία φέρεται να πρότεινε στην Τρίπολη μια συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ τους. Η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Η Τρίπολη φαίνεται αρχικά να διαμαρτυρήθηκε, όπως και παλαιότερα, για το σημείο 16 της ελληνοϊταλικής συμφωνίας οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ – κάτι που προκάλεσε ήδη την αντίδραση της Ρώμης, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ανάλογη ρηματική διακοίνωση ετοιμάζει και η Αθήνα. Η ιταλική πρόταση ακολούθησε, αλλά αυτό που έχει τώρα σημασία για την ελληνική πλευρά είναι να μπορέσει να μπει στο παιχνίδι, ανοίγοντας γρήγορα πρεσβεία στην Τρίπολη και καταθέτοντας ενδεχομένως πρόταση στη νέα κυβέρνηση για έναρξη διαπραγματεύσεων για θαλάσσια οριοθέτηση.

Το «Λιβυκό Πρόβλημα» θα παραμείνει μια κινούμενη άμμος μέχρι τις προγραμματισμένες για τις 24 Δεκεμβρίου 2021 εκλογές – ίσως δε και μετά από αυτές. Σύμφωνα με τον Ταρέκ Μεγκερίζι, αναλυτή του European Council for Foreign Relations (ECFR) με τον οποίο συνομίλησε «Το Βήμα», «υπάρχει πολύ ίντριγκα γύρω από τη νέα κυβέρνηση. Ο νέος πρωθυπουργός έχει τη φήμη του διεφθαρμένου παρά του ιδεολόγου, και αυτό κάνει τον Χάφταρ, τις ένοπλες δυνάμεις που ελέγχουν την Τρίπολη και όσους άλλους θέλουν να δημιουργήσουν προβλήματα μάλλον περίεργους για το είδος της συνεννόησης που θα βρουν μαζί του». Ο ίδιος θεωρεί ότι ο Σάλεχ θα επιδιώξει να δημιουργήσει προβλήματα στο νέο κυβερνητικό σχήμα. Επιπλέον, ο κ. Μεγκερίζι πιστεύει ότι η Αγκυρα δεν έχει προς το παρόν πρόβλημα με τα νεοεκλεγέντα πρόσωπα και ίσως προσπαθήσει «να πείσει τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να συνεργαστούν μαζί τους» προωθώντας και τη δική της καλή εικόνα.

ΠΗΓΗ: Newpost.gr