Ο Ερντογάν κρατά ψηλά έναν χάρτη του Ισραήλ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 24 Σεπτεμβρίου 2019. Φωτογραφία: Stephanie Keith / Getty Images

Σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ δεν θα βλάψει τις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Κύπρο προκειμένου να επιδιορθώσει τις σχέσεις με την Τουρκία

του Μπαράκ Ράβιντ

Αφού ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε δημοσίως την περασμένη εβδομάδα ότι θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις με το Ισραήλ, η ισραηλινή κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει μια χαμηλού προφίλ προσέγγιση με την Τουρκία, προκειμένου να προσδιορίσει εάν οι προθέσεις του είναι ειλικρινείς, μου είπαν δύο Ισραηλινοί αξιωματούχοι.

Γιατί έχει σημασία: Οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, κάποτε στενοί σύμμαχοι, άρχισαν να επιδεινώνονται το 2008 και έχουν εισέλθει σε κατάσταση συνεχιζόμενης κρίσης. Το 2018, η Τουρκία υποβάθμισε τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ μετά από ταραχές γύρω από το Όρος του Ναού (Temple Mount) στην Ιερουσαλήμ.

Οι εξελίξεις: Τις τελευταίες εβδομάδες, η Τουρκία στέλνει διφορούμενα μηνύματα στο Ισραήλ είτε μέσω του Τύπου είτε μέσω τρίτων,  όπως για παράδειγμα μέσω του πρόεδρου του Αζερμπαϊτζάν, όπως ανέφερε για πρώτη φορά το Axios.

Την περασμένη Παρασκευή, ο Ερντογάν είπε σε δημοσιογράφους ότι η Τουρκία διατηρεί σχέσεις με το Ισραήλ μέσω διαύλων των υπηρεσιών πληροφοριών και τόνισε: «Έχουμε κάποιες δυσκολίες με τους ανθρώπους που βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας».

Ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η χώρα του δεν μπορεί να δεχτεί την ισραηλινή πολιτική απέναντι στους Παλαιστινίους, αλλά πρόσθεσε: «Η καρδιά μας επιθυμεί να μπορούμε να μεταφέρουμε τις σχέσεις μας με αυτούς (σ. Ισραηλινούς) σε ένα καλύτερο σημείο».

Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν είναι σίγουρη για το πώς πρέπει να διαβάσει τα μηνύματα που προέρχονται από την Τουρκία, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών Γκάμπι Ασκενάζι αποφάσισε να πραγματοποιήσει συνάντηση στο ισραηλινό ΥΠΕΞ για το θέμα, μετά τις δηλώσεις του Ερντογάν.

Στη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στο υπουργείο Εξωτερικών, συμμετείχαν επίσης ανώτερα στελέχη του γραφείου του πρωθυπουργού, του υπουργείου Άμυνας και της Μοσάντ.

Τι ακολουθεί: Ισραηλινοί αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για τη συνάντηση, μου είπαν ότι ο Ασκενάζι είπε ότι άρχισε να στέλνει «κατευναστικά μηνύματα» στους Τούρκους μέσω διαφόρων καναλιών, προκειμένου να εκτιμήσει πόσο σοβαρός είναι πραγματικά ο Ερντογάν για το θέμα της βελτίωσης των σχέσεων με το Ισραήλ.

Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το Ισραήλ δεν πρόκειται να εκδηλώσει επίσημη, δημόσια αντίδραση στις δηλώσεις του Ερντογάν και θα προσπαθήσει να προσεγγίσει ιδιωτικά την τουρκική κυβέρνηση.

Ο εκπρόσωπος του Ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα.

Η μεγάλη εικόνα:Ισραηλινοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο νέος τόνος του Ερντογάν συνδέεται άμεσα με την επερχόμενη ανάληψη της εξουσίας από τον εκλεγμένο Προέδρου Joe Biden.

Ο Ερντογάν ανησυχεί ότι ο Μπάιντεν – ο οποίος χαρακτήρισε τον Τούρκο ηγέτη “αυταρχικό” – θα πάρει μια σκληρή γραμμή απέναντι στην Τουρκία και ότι η αναθέρμανση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ μπορούν να κερδίσουν πόντους γι’ αυτόν με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι θα είναι πολύ προσεκτικοί, δεδομένης της καχυποψίας τους για τις πραγματικές προθέσεις του Ερντογάν.

Σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ δεν θα βλάψει τις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Κύπρο προκειμένου να επιδιορθώσει τις σχέσεις με την Τουρκία.

Αναδρομή: Οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας επιδεινώθηκαν από τον πόλεμο της Γάζας το 2008. Οι επαφές και οι σχέσεις των δύο χωρών πάγωσαν σχεδόν εξ ολοκλήρου μετά το «περιστατικό στο στόλο της Γάζας» το 2010, στο οποίο Ισραηλινοί κομάντο επιτέθηκαν σε ακτιβιστές που προσπαθούσαν να παραβιάσουν τον ισραηλινό αποκλεισμό για να παραδώσουν βοήθεια στη Γάζα.

Το 2013, ο τότε Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, διευκόλυνε ένα τριμερές τηλεφώνημα με τον Νετανιάχου και τον Ερντογάν  για να προσπαθήσουν να προωθήσουν μια συμφωνία συμφιλίωσης.
Αυτές οι συνομιλίες συνεχίστηκαν μέχρι το 2016 και ξαναπάγωσαν δύο χρόνια αργότερα, όταν προέκυψε μια νέα κρίση πάνω στο Temple Mount.

axios.com