Με αφορμή το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» στις 25/12/2020, με τίτλο «Μέγα κύμα εποικισμού στα κατεχόμενα», με το άρθρο μου αυτό θα ήθελα να εκφράσω την έντονη αγωνία μου για το δημογραφικό πρόβλημα της Κύπρου, το οποίο μεταφράζεται αφενός στη δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού στις κατεχόμενες περιοχές και αφετέρου στην υπογεννητικότητα στις ελεύθερες περιοχές και τη σταδιακή μείωση του ελληνοκυπριακού πληθυσμού. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν στο παρελθόν, όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας του και ο δείκτης γονιμότητας μειώθηκε στο 2,05, θορυβημένος κάλεσε του Τούρκους να μην κάνουν λιγότερα από 3 παιδιά, ώστε η Τουρκία να διατηρήσει το πληθυσμιακό πλεονέκτημα έναντι των χωρών της περιοχής, ενώ πρόσφατα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», φέρεται να είπε ότι «το Κυπριακό θα λυθεί αυτομάτως τη στιγμή που ο πληθυσμός των Τ/κ θα είναι ίσος με αυτόν τον Ε/Κ», γι’ αυτό προωθεί την ταχεία πολιτογράφηση 20 με 25 χιλιάδων εποίκων. Η απερχόμενη «υπουργός εσωτερικών» των κατεχομένων Αϊσεγκιούλ Μπαϊμπάρς διαφωνεί και υποστηρίζει ότι «η τ/κ κοινότητα δεν είναι σε θέση να εντάξει στους κόλπους της περισσότερους από 2.500 ετησίως». Στα κατεχόμενα λειτουργεί το Κόμμα της Αναγέννησης (ΚΑ) των εποίκων, το οποίο μετέχει στην «κυβέρνηση» και πιέζει για τις πολιτογραφήσεις.

Η πολιτεία και τα κόμματα φαίνεται να μην ασχολήθηκαν καθόλου με τα πρόσφατα στατιστικά στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας του 2019. Το πρώτο αβίαστο συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι ο ελληνοκυπριακός πληθυσμός γερνά, από την άλλη όμως δεν γεννά, είμαστε η τρίτη χειρότερη χώρα στην Ευρώπη με τον χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας.

Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 και την εισβολή, που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια χιλιάδων νέων ανθρώπων, την προσφυγοποίηση σχεδόν του 1/3 του πληθυσμού, μέσα σε συνθήκες εξαθλίωσης, οι Κύπριοι εξακολουθούσαν να γεννούν και ο δείκτης γονιμότητας είχε αυξητική τάση μέχρι το 1982 και ήταν στο 2,5. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι από το 1995 άρχισε να μειώνεται κάτω του 2,1, που είναι ο δείκτης αναπλήρωσης του πληθυσμού. Κατά την ίδια χρονική περίοδο 1982-1995 το ποσοστό των παιδιών κάτω των 15 χρονών στο σύνολο του πληθυσμού ήταν 25,8%, ενώ το ποσοστό των ηλικιωμένων άνω των 65 χρονών ήταν 10,9%, το 2019 το ποσοστό των παιδιών στο σύνολο του πληθυσμού ήταν 16% και το ποσοστό των ηλικιωμένων άνω των 65 χρόνων ήταν στο 16,3%.

Από το πιο πάνω σχετικό διάγραμμα της Στατιστικής Υπηρεσίας φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι γεννηθέντες την χρονική περίοδο 1982-1995 όταν καταγράφονταν οι περισσότερες γεννήσεις και σήμερα βρίσκονται στην ηλικία των 25-40 χρόνων, όταν θα συνταξιοδοτηθούν θα είναι συντριπτικά πολύ περισσότεροι των νέων κάτω των 15 χρονών. Η πυραμίδα των γεννήσεων τείνει να παίρνει ανάστροφο σχήμα.

Τα τελευταία 15 χρόνια η Κύπρος καταγράφει όλο και πιο χαμηλούς δείκτες γονιμότητας, αφού έχει πέσει κάτω από τον δείκτη του 1,5 που οι ειδικοί τον αποκαλούν «παγίδα χαμηλής γονιμότητας». Από μερικούς μελετητές η τιμή κάτω του 1,5 παιδιά ανά γυναίκα έχει οριστεί, ως η «ακραία χαμηλή γονιμότητα», ενώ από άλλους ορίζεται το όριο κάτω από 1,3 παιδιά ανά γυναίκα, οπότε όταν συμβεί αυτό, ο πληθυσμός της χώρας θα μειωθεί περίπου στο μισό, σε μια χρονική περίοδο 45 χρόνων, δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα κατακρήμνισης από το οποίο είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει αναστροφή – ήδη η Κύπρος εδώ και χρόνια βρίσκεται στο 1,3.

Κατά το 2019 για πρώτη φορά καταγράφονται θάνατοι άνω των 6 χιλιάδων, συγκεκριμένα 6.239, ενώ οι γεννήσεις ήταν 9.548. Το φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις μείον θάνατοι) τα τελευταία χρόνια μειώνεται συνεχώς, δηλαδή έχουμε μείωση των γεννήσεων και αύξηση των θανάτων λόγω γήρανσης του πληθυσμού.

Το δημογραφικό κενό που δημιουργείται από τη μείωση των γεννήσεων εν μέρει αναπληρώνεται από τις μεταναστευτικές εισροές. Το μεταναστευτικό ισοζύγιο (είσοδοι – έξοδοι) έχει τα τελευταία χρόνια θετικό πρόσημο, όμως η ανυπαρξία ολοκληρωμένης μεταναστευτικής πολιτικής ενσωμάτωσης δεν προσδίδει οποιαδήποτε συνεισφορά στο δημογραφικό, αυτό απέδειξαν τα γεγονότα κατά την οικονομική κρίση, την περίοδο 2012-2015 οι εκροές ήταν μεγαλύτερες από τις εισροές, με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση του πληθυσμού. Οι εισροές ξένων που είχαμε στην Κύπρο κατά την περίοδο της οικονομικής «φούσκας» αφορούσαν συνήθως οικονομικούς μετανάστες εργάτες για την οικοδομική & ξενοδοχειακή βιομηχανία, αυτοί οι μετανάστες μετά την οικονομική κρίση επέστρεψαν στις χώρες προέλευσής τους. Οι εκροές όμως Κυπρίων κατά την ίδια περίοδο αφορούσαν συνήθως νέους με υψηλά προσόντα, για τους οποίους η κοινωνία επένδυσε χιλιάδες ευρώ, οι οποίοι μεταναστεύουν και εργοδοτούνται στο εξωτερικό, γεννούν στο εξωτερικό και πολλοί από αυτούς δεν επιστρέφουν.

Το τρίπτυχο του δημογραφικού θανάτου μιας χώρας είναι: η υπογεννητικότητα, η γήρανση του πληθυσμού και η μετανάστευση. Στην πατρίδα μας η υπογεννητικότητα είναι γεγονός, η γήρανση του πληθυσμού συντελείται χρόνο με τον χρόνο, το μεταναστευτικό σίγουρα δεν μπορεί να συνεισφέρει στην αναπλήρωση του πληθυσμού, με την παραχώρηση υπηκοότητας ή και «χρυσών διαβατηρίων».

Οι εθνοτικές πληθυσμιακές αναλογίες αποτελούσαν πάντοτε μια σημαντική παράμετρο της πολιτικής μας για επίλυση του εθνικού μας θέματος, φαίνεται όμως να ανατρέπονται με την πάροδο του χρόνου, χωρίς δυστυχώς να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από καμία πολιτική δύναμη.

Η σύνθεση του πληθυσμού της Κύπρου, από το 1881 που υπάρχουν στοιχεία, μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων μέχρι το 1960, και εν συνεχεία μεταξύ Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων, ήταν σε ποσοστά που κυμαίνονταν μεταξύ 76%-82% για τους Έλληνες και μεταξύ 24%-18% για τους Τούρκους. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε αξιόπιστες απογραφές πληθυσμού στις κατεχόμενες περιοχές, από στοιχεία του ψευδοκράτους είναι 350.000, όμως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσοι είναι οι μη καταγεγραμμένοι διαβιούντες στα κατεχόμενα, άλλοι ανεβάζουν τον πληθυσμό στις 500.000, ο Μουσταφά Ακιντζί είχε πει για 700.000, ενώ τα στοιχεία της Κυπριακής Δημοκρατίας δείχνουν ότι οι Τ/κύπριοι είναι μόνον 91.800.

Με τη δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού του νησιού, έστω και με τη συντηρητική πολιτογράφηση 2.500 εποίκων ετησίως όπως εισηγείται η κ. Αϊσεγκιούλ Μπαϊμπάρς, σε σύντομο χρονικό διάστημα η Τουρκία θα πετύχει την «ειρηνική» ανάκτηση της Κύπρου όπως είναι ο σχεδιασμός της από τα μέσα της δεκαετίας του 1950. Στόχος της Τουρκίας είναι, με την αύξηση των γεννήσεων και τον εποικισμό, στην κατάλληλη συγκυρία όταν θα έχει πετύχει την πληθυσμιακή υπεροχή στο νησί, να ζητήσει και τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Παρόμοιος σχεδιασμός αλλοίωσης του πληθυσμού σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε από την Τουρκία στην Αλεξανδρέττα το 1939, με την ενσωμάτωσή της, μετά από ένα στημένο δημοψήφισμα την απέσπασε από τη Συρία.

Το δημογραφικό πρόβλημα πρέπει να αντικριστεί επιτέλους από το σύνολο της πολιτείας ως εθνικό θέμα.

Η Παγκύπρια Οργάνωση Πενταμελούς Οικογένειας (ΠΟΠΟ) εδώ και 20 χρόνια καλεί την Πολιτεία να δείξει περισσότερη ευαισθησία για το θέμα, με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος στήριξης της οικογένειας και του παιδιού, με τα αναγκαία κοινωνικά μέτρα, να προχωρήσει στον άμεσο επανασχεδιασμό μιας νέας δημογραφικής πολιτικής με τη δημιουργία υποδομών για τη στήριξη της οικογένειας, τα οποία θα ξεκινούν από την ημέρα γέννησης του παιδιού, τη μόρφωση, μέχρι την ενηλικίωσή του και την ένταξή του στην παραγωγική διαδικασία. Ο πιο ύπουλος εχθρός για τον Ελληνισμό της Κύπρου είναι το δημογραφικό, ο χρόνος που περνά δυστυχώς είναι αδυσώπητος, τα αποτελέσματα δεν θα είναι πλέον αναστρέψιμα με τον δείκτη γονιμότητας στο 1,3, σε ακόμα 45 χρόνια ο ελληνικός πληθυσμός του νησιού θα μειωθεί στο μισό, με αποτέλεσμα να έχει ημερομηνία λήξης.

*Γενικός Γραμματέας Παγκύπριας Οργάνωσης Πενταμελούς Οικογένειας (ΠΟΠΟ)

Σημερινή