Χθες δημοσιεύσαμε μετάφραση άρθρου του δημοσιογράφου της εφημερίδας Cumhuriyet, Mehmet Ali Güller, με δικό μας σχόλιο υπό τον τίτλο: Σφαλιάρα στον Ερντογάν και τη “Γαλάζια Πατρίδα” από Τούρκο αρθρογράφο

Σήμερα ο ίδιος αρθρογράφος συνεχίζει με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσέγγιση στο θέμα της ειρηνευτικής διαδικασίας στον Κόλπο, την οποία διασυνδέει με τα δικά μας θέματα στην Αν. Μεσόγειο.

Αξίζει να το μελετήσουμε:

Τίτλος: Körfez’i Doğu Akdeniz’e bağlama ‘barışı’

Δύο σημαντικές εξελίξεις συμβαίνουν στον Κόλπο: Το ένα είναι η συμφωνία του Κατάρ με τα κράτη του Κόλπου υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, η οποία είχε επιβάλλει εμπάργκο σε αυτό για τριάμισι χρόνια. Το δεύτερον, είναι η αύξηση της έντασης μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν.

Και οι δύο εξελίξεις αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου συνόλου. Επομένως, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε μαζί αυτά τα δύο ζητήματα.

Πού και πώς θα μεταφέρουν το φυσικό αέριο του Κατάρ;

Υπάρχουν 51 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην κοινή λεκάνη του Ιράν και του Κατάρ. Η μεταφορά αυτού του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αντί της Κίνας είναι ζωτικής σημασίας ζήτημα για τις ΗΠΑ.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι ΗΠΑ στοχεύουν τόσο να στερήσουν από τον κύριο αντίπαλό τους, την Κίνα, αυτήν την πηγή ενέργειας, όσο και να αποδυναμώσουν τη θέση του άλλου αντιπάλου τους, της Ρωσίας, από κύριο προμηθευτή ενέργειας στην ΕΕ.

Το εάν το αέριο του Κατάρ θα μεταφερθεί στις αγορές μέσω του Ιράν ή της Σαουδικής Αραβίας ήταν ένας από τους σημαντικούς λόγους για πολλά από τα προβλήματα που εμφανίστηκαν στην περιοχή μας.

Για παράδειγμα, η άρνηση του Άσαντ το 2009 να δεχτεί το σχέδιο των ΗΠΑ για τη διέλευση του αγωγού που θα μετέφερε το φυσικό αέριο του Κατάρ, μέσω Σ. Αραβίας, Ιορδανίας, Συρίας και Τουρκίας στην Ευρώπη και η επιλογή από πλευράς του ηγέτη της Συρίας του σχεδίου της Τεχεράνης, για μεταφορά του φυσικού αερίου του Ιράν με αγωγό που θα περνούσε από Ιράκ, Συρία, Αν. Μεσόγειο, με προορισμό την Ευρώπη, οδήγησε την Ατλαντική Συμμαχία στην επιχείρηση διαμελισμού της Συρίας.

Σχέδιο για τη μετατροπή του Ισραήλ σε ενεργειακό τερματικό κόμβο

Είναι σημαντικό να εξετάσουμε από κοινού τον αγώνα που γίνεται για κυριαρχία και έλεγχο των πηγών ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο με τα τεκταινόμενα στον Κόλπο.

Κι αυτό γιατί η νέα κατάσταση έχει ως εξής: Οι ΗΠΑ προσπαθούν να μεταφέρουν τόσο το αέριο του Κατάρ όσο και το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο των χωρών του αντι-Ιράν μπλοκ του Κόλπου στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω του Ισραήλ.

Στο άρθρο μας της 28ης Σεπτεμβρίου 2020, υπό τον τίτλο “Επιχείρηση μεταφοράς του πετρελαίου / φυσικού αερίου του Κόλπου στην Ανατολική Μεσόγειο” σε αυτήν τη στήλη λέγαμε μεταξύ άλλων και τα εξής: Η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία, η Ιορδανία και η Παλαιστίνη, στις 16 Ιανουαρίου 2019 συμφώνησαν στο Κάιρο για την ίδρυση του Φόρουμ Φ. Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.

Το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος στις 2 Ιανουαρίου 2020 υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed, μήκους 1900 χιλιομέτρων, για τη μεταφορά φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη.

Ωστόσο, το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι αρκετά μεγάλο για να σπάσει την επιρροή της Ρωσίας στην ΕΕ. Επιπλέον, όσον αφορά την τρέχουσα κατάσταση, το έργο EastMed δεν είναι οικονομικά βιώσιμο. Για την επίλυση αυτού του προβλήματος, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν το σχέδιό τους να μεταφέρουν τις ενεργειακές πρώτες ύλες του Κόλπου στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω του Ισραήλ.

Το Ισραήλ, στις 24 Σεπτεμβρίου 2020, υπέβαλε πρόταση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) να συμμετάσχουν στο Φόρουμ Φ. Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου . Μετά τη συνάντηση μεταξύ του πρίγκιπα των ΗΑΕ, Bin Bin Zayit, και του Αιγύπτου προέδρου Σίσι, στις 17 Δεκεμβρίου 2020, αποφασίστηκε ότι τα ΗΑΕ θα συμμετάσχουν στο Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου ως παρατηρητής.

Το αντι-Ιράν “Σχέδιο του Αιώνα” των ΗΠΑ

Επομένως, το θέμα της συμφιλίωσης του Κατάρ με τις αραβικές χώρες και της συμμετοχής του στο σχέδιο αυτό, αφορά κατά πρώτον την  Κίνα και τη Ρωσία, κατά δεύτερον το Ιράν, και κατά τρίτον την Τουρκία, λόγω του αγώνα που δίνει για κυριαρχία και επιρροή στην Αν. Μεσόγειο.

Επιπλέον, οι ΗΠΑ βρίσκονται μέσα στο σχέδιο που αποκαλείται «συμφωνία του αιώνα». Εν ολίγοις, η «συμφωνία του αιώνα» είναι το σχέδιο των ΗΠΑ για την εγκαθίδρυση της αραβο-ισραηλινής ειρήνης και την οικοδόμηση ενός αντι-Ιράν αραβικού-ΝΑΤΟ, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του Ισραήλ.

Η συμφωνία των χωρών του Κόλπου με το Ισραήλ και η μεταφορά στη συνέχεια του πετρελαίου και του φυσικού αερίου των χωρών του Κόλπου στο Ισραήλ, θα προσδώσει στο Ισραήλ αξία και πολύ σημαντική θέση στην περιοχή.

Πώς επηρεάζεται η Τουρκία

Αυτό που πραγματικά έχει σημασία για την Τουρκία, είναι το εξής: Η «ειρήνη» Κατάρ-Σαουδικής Αραβίας σημαίνει ότι η κυβέρνηση του ΑΚΡ έχασε τον μοναδικό σύμμαχό της στην περιοχή ή μήπως η «ειρήνη» Κατάρ-Σαουδικής Αραβίας, θα ανοίξει την πόρτα για «ειρήνη» μεταξύ Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας;

Τα πρώτα ανεπεξέργαστα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας δείχνουν ότι η κυβέρνηση του AKP θέλει να «εξομαλύνει» τις σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ. Μια σειρά εξελίξεων, όπως η απόφαση του AKP να αποσύρει το πλοίο Oruç Reis στον Κόλπο της Αττάλειας για έξι μήνες, η πρόσκληση στην Ελλάδα για συνομιλίες, η συνεχής αναβολή της λειτουργίας των S-400, αλλά και κίνηση διορισμού πρέσβη στο Ισραήλ, μπορεί να ερμηνευθεί ως πρόθεση της κυβέρνησης του ΑΚΡ για «εξομάλυνση».

Όσον αφορά το τι θα κοστίσουν όλα αυτά στα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας, θα το δούμε σε επόμενα άρθρα μας.