Τεράστιο πλήγμα στην εξωτερική πολιτική της γείτονος χώρας αποτελεί η παρακάτω είδηση. Στις κοινωνίες του γεωγραφικού συμπλόκου της Βορείου Αφρικής έχει στηριχτεί η Τουρκία για τις εξαγωγικές δραστηριότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεών της, αλλά και για τις εξαγωγές τεθωρακισμένων οχημάτων. Η διείσδυση της Αιγύπτου και της Τυνησίας στην κοινωνικοοικονομική ζωή των χωρών αυτών θα δημιουργούσε ένα τεράστιο αντισταθμιστικό αντίβαρο στην Τουρκική πολιτική στην ευρύτερη Αφρική.

Η Τουρκία απομονώθηκε μεταξύ των μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) λόγω της πολιτικής της στη Λιβύη σε συνεδρίαση του OIC, στην οποία συμμετείχαν υπουργοί Εξωτερικών από κράτη μέλη. Η 47η σύνοδος του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών του ΟΙΣ (CFM) πραγματοποιήθηκε στο Niamey του Νίγηρα, στις 27-28 Νοεμβρίου 2020. Προεδρεύων στην CFM ήταν ο υπουργός Εξωτερικών του Νίγηρα, Kalla Ankourao και η Τουρκία εκπροσωπήθηκε από τον επικεφαλής της διπλωματίας της, Mevlüt Çavuşoğlu . Αντιπροσωπείες από 57 μέλη του OIC και πέντε κρατών παρατηρητών επικεντρώθηκαν σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και ζητημάτων που αντιμετωπίζει ο μουσουλμανικός κόσμος κατά τη διάρκεια διήμερων συνομιλιών.

Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΟΙΣ κάλεσαν την Τουρκία και άλλους φορείς να σταματήσουν τη στρατιωτική τους επέμβαση στη Λιβύη και να σεβαστούν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, ενώ συγχαίροντας τις περιφερειακές πρωτοβουλίες που ανέλαβαν γειτονικές χώρες, όπως η Αίγυπτος, η Αλγερία και η Τυνησία για τη διευκόλυνση της συμφιλίωσης μεταξύ των Λιβύων.

Η CFM ενέκρινε το ψήφισμα αριθ. 7/47-POL επισημαίνοντας ότι η κατάσταση στη Λιβύη επηρεάζει άμεσα τον λαό της Λιβύης και τα γειτονικά κράτη. Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του OIC, η CFM εκδίδει αποφάσεις και ψηφίσματα για θέματα κοινού ενδιαφέροντος για την υλοποίηση των στόχων και τη γενική πολιτική του οργανισμού.

Το ψήφισμα επιβεβαίωσε «την ανάγκη να αποφύγουμε την παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης και να διασφαλίσουμε την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ενότητα, και την απόρριψη της στρατιωτικής λύσης μέσω κάθε ξένης στρατιωτικής  επέμβασης».

Η Τουρκία έχει στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη από τον Δεκέμβριο του 2019 σύμφωνα με τη συμφωνία ασφαλείας που υπογράφηκε από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Φαγιέζ αλ-Σαρράζ, επικεφαλής της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA). Η επέμβαση της Τουρκίας έχει αποδειχθεί καθοριστική στη σύγκρουση, επιτρέποντας στο GNA να αποκαταστήσει τον έλεγχο σε ορισμένα εδάφη της Λιβύης.

Πάντως, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι δύο εβδομάδες μετά την έγκριση του ψηφίσματος του OIC που καλεί τα κράτη μέλη να τερματίσουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη Λιβύη, το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο για την παράταση της ανάπτυξης στρατευμάτων στη Λιβύη για 18 μήνες.

Μετά την απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου, ο υπουργός Άμυνας Χουλούσι Ακάρ, συνοδευόμενος από Τούρκους διοικητές, επισκέφθηκε τη Λιβύη στις 26 Δεκεμβρίου για να τονίσει την πρόθεση της χώρας του να διατηρήσει τη στρατιωτική της παρουσία στη χώρα της Βόρειας Αφρικής. Στη Λιβύη, ο Akar απείλησε ότι οι δυνάμεις του Khalifa Haftar και των υποστηρικτών τους θα θεωρούνταν «νόμιμοι στόχοι» εάν επιχειρήσουν να επιτεθούν στις τουρκικές δυνάμεις στην περιοχή.

Τον Οκτώβριο, ο GNA και ο LNA υπέγραψαν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ενώ παράλληλα ο ΟΗΕ προωθεί έναν πολιτικό διάλογο με στόχο τις εκλογές του επόμενου έτους ως λύση. Το ψήφισμα προέτρεψε τα κράτη μέλη του ΟΙΣ να υποστηρίξουν την εθνική συμφιλίωση στη χώρα και να ενθαρρύνουν τον «διαλογικό διάλογο της Λιβύης προς την κατεύθυνση της εξέλιξης μιας συναίνεσης για την επίτευξη υγιούς δημοκρατικής μετάβασης και την υιοθέτηση ενός νέου συντάγματος».

Τα κράτη μέλη του OIC τόνισαν τη σημασία της τριμερούς πρωτοβουλίας «Τυνησίας, Αιγύπτου και Αλγερίας» που παρουσίασε ο Πρόεδρος της Τυνησίας Beji Caid Essebsi και «τη σημασία των γειτονικών χωρών (Αίγυπτος, Αλγερία και Τυνησία), στη διευκόλυνση της συμφιλίωσης μεταξύ των Λιβύων και της βοήθειάς τους να πραγματοποιήσουν μια ολοκληρωμένη πολιτική διευθέτηση».

Η απόφαση χαιρέτισε επίσης «συναντήσεις που διοργανώθηκαν από την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου με στόχο την ενοποίηση του στρατιωτικού θεσμού και τη συμφιλίωση των απόψεων των κομμάτων της Λιβύης».

Ο OIC είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος διακυβερνητικός οργανισμός μετά τα Ηνωμένα Έθνη με συμμετοχή 57 κρατών από τέσσερις ηπείρους. Σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη του (άρθρο 2/4), τα κράτη μέλη πρέπει «να σέβονται την εθνική κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα άλλων κρατών μελών και να μην παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων».

The OIC resolution on the situation in Libya

Η τουρκική κυβέρνηση έχει επικριθεί από διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς για την ανάπτυξη των στρατευμάτων της στη Λιβύη, τη μεταφορά στρατιωτικών οχημάτων και όπλων αλλά και για τη μεταφορά τζιχαντιστών από την περιοχή Idlib της Συρίας στη χώρα. Η Τουρκία έχει επίσης κατηγορηθεί ότι διαπράττει τακτικές και ολοένα και πιο κατάφωρες παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη.

Τον Σεπτέμβριο, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ αποφάσισε να παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία της Avrasya Shipping, η οποία εκμεταλλεύεται το Çirkin, ένα φορτηγό που διαπιστώθηκε ότι παραβίασε το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη που θεσπίστηκε με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (UNSCR) 1970 (2011). Το Çirkin συνδέθηκε με τη μεταφορά στρατιωτικού υλικού στη Λιβύη τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2020, ανέφερε η ΕΕ.

Τον Μάιο, η ΕΕ ξεκίνησε μια νέα μεσογειακή ναυτική και αεροπορική αποστολή με την επωνυμία Irini για την παρακολούθηση του εμπάργκο όπλων με εντολή του ΟΗΕ στη Λιβύη, που επιβλήθηκε από την UNSCR 1970, και για να σταματήσει η αποστολή όπλων στη βορειοαφρικανική χώρα.

Τον Ιούνιο, οι εισηγητές του ΟΗΕ απέστειλαν κοινή επιστολή στην τουρκική κυβέρνηση ζητώντας περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ρόλο της στην πρόσληψη, χρηματοδότηση, μεταφορά και ανάπτυξη συριακών μαχητών στη Λιβύη. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς που υπογραμμίζονται στην επιστολή, η Τουρκία ενέπλεξε μισθοφόρους σε ένοπλη σύγκρουση στη Λιβύη με τη στρατολόγηση, την ανάπτυξη και την πληρωμή μαχητών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, από διάφορες συριακές ένοπλες ομάδες για να συμμετάσχουν σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Τρίπολη για την υποστήριξη του GNA.

Η επιστολή του ΟΗΕ αποκάλυψε επίσης πώς η τουρκική κυβέρνηση χρησιμοποίησε το παραστρατιωτικό κύκλωμα της SADAT για αυτές τις επιχειρήσεις.

«Οι τουρκικές αρχές φέρεται να ανέλαβαν ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες και εταιρείες ασφαλείας για να διευκολύνουν την επιλογή καθώς και την προετοιμασία επίσημων και συμβατικών εγγράφων για τους μαχητές, προφανώς σε συντονισμό με τις τουρκικές υπηρεσίες ασφαλείας. Μία από τις εταιρείες που αναφέρονται σε αυτό το πλαίσιο ήταν η Sadat International Defense Consultancy [SADAT] », ανέφερε η επιστολή.

Μια έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2019 εντόπισε πολλαπλές και συνήθεις στρατιωτικές συσκευές (drone, θωρακισμένα οχήματα, όπλα λέιζερ και πυρομαχικά) το 2019 από την Τουρκία ερχόμενα τουρκικές αρχές, εταιρείες και άτομα κατά παράβαση του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1970. Η έκθεση σημείωσε επίσης ότι μια μεγάλη αποστολή των οχημάτων Kirpi 4 × 4 Mine Resistant Ambush Protected (MRAP), που κατασκευάστηκε από τον τουρκικό αμυντικό εργολάβο BMC, εκφορτώθηκε στην Τρίπολη από το MV Amazon με σημαία της Μολδαβίας στις 18 Μαΐου 2019.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: nordicmonitor