Tων MEHMET EFE CAMAN, NIKOS MICHAILIDIS

Δεν είναι μυστικό ότι το καθεστώς του Ερντογάν ασχολείται με μια επεκτατική, εξαιρετικά αποσταθεροποιητική πολιτική στο εξωτερικό έχοντας ανακοινώσει αυταρχικά, βίαια μέτρα στο εσωτερικό. Ο κατάλογος είναι μακρύς: Η Άγκυρα πραγματοποιεί στρατιωτικές επιχειρήσεις και καταλαμβάνει εδάφη σε γειτονικές χώρες, υποστηρίζει τον εξτρεμισμό και την τρομοκρατία (Χαμάς, ISIS), καταστέλλει τη θρησκευτική ελευθερία στο εσωτερικό (κοινότητα Aλεβίτων και ορισμένες σουνιτικές ομάδες), φυλακίζει πολιτικούς αντιπάλους, ενώ απολύει επίσης χιλιάδες εργαζόμενους από τη δουλειά τους στη δημόσια γραφειοκρατία, διεξάγει δημογραφική μηχανική σε κουρδικές περιοχές, ενώ στρατιωτικά προσπαθεί να συντρίψει τον κουρδικό δημοκρατικό αγώνα, ασκεί παράνομη πολιτική στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας στη θάλασσα, ασχολείται με την εμπορία ανθρώπων και εξοπλίζει τις ανθρώπινες μεταναστευτικές ροές από την Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή για να εκβιάσει την Ευρώπη.

Η Τουρκία έχει γίνει απειλή για την ασφάλεια για πολλές χώρες και περιοχές. Επιπλέον, οι αυξανόμενοι δεσμοί της Άγκυρας με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν σε πολλά επίπεδα αποτελούν μια σαφή ένδειξη της πορείας που επέλεξε το καθεστώς. Η Τουρκία κυβερνάται επί του παρόντος από μια συμμαχία αντι-δυτικών, αντιδημοκρατικών δυνάμεων, ενός συνδυασμού πολιτικού Ισλάμ και τουρκικού εθνικισμού. Αναμφίβολα λειτουργεί ως μια αυταρχική κοινωνία που είναι απολύτως αποσπασμένη από τα δυτικά ή ευρωπαϊκά πρότυπα: χωρίς ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, χωρίς ελεύθερο τύπο και χωρίς ελεύθερη κοινωνία των πολιτών. Το τουρκικό λεγόμενο προεδρικό σύστημα, το οποίο δεν έχει κανέναν έλεγχο και ισορροπία, είναι εντελώς ασυμβίβαστο με τις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ιδεολογικό αμάλγαμα του ισλαμισμού και του τουρκικού εθνικισμού είναι εξαιρετικά αντιδυτικό και αντιευρωπαϊκό. Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί αυτήν την ιδεολογία σε κάθε ευκαιρία και δηλώνει την ΕΕ (και τη Δύση) ως υπεύθυνη για τυχόν αποτυχίες. Η προπαγάνδα του καθεστώτος που στοχεύει στο εσωτερικό κοινό του απεικονίζει την Ευρώπη ως φρούριο του ναζισμού που είναι αντι-τουρκικό και αντι-μουσουλμανικό και θέλει να αποδυναμώσει την Τουρκία.

Οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε χαμηλό σημείο λόγω των αποφάσεων της Τουρκίας να ξεπλύνει ιρανικά χρήματα και να υποστηρίξει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, να αγοράσει το πυραυλικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία (μια τεράστια περιοχή σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ) να χρησιμοποιήσει αλλοδαπούς κρατούμενους για διαπραγματεύσεις υπό την κάλυψη ενός τηλεχειριζόμενου δικαστικού σώματος στην τροχιά του καθεστώτος. Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ πιστεύουν ότι η λήψη ουσιαστικών μέτρων κατά της Τουρκίας θα τροφοδοτούσε την ισλαμιστική-εθνικιστική αφήγηση, κάτι που είναι λάθος. Αντιθέτως, η συνεχιζόμενη «πολιτική αναμονής» της ΕΕ ενισχύει μόνο το καθεστώς.

Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ πιστεύουν ότι η λήψη ουσιαστικών μέτρων κατά της Τουρκίας θα τροφοδοτούσε την ισλαμιστική-εθνικιστική αφήγηση, κάτι που είναι λάθος. Αντιθέτως, η συνεχιζόμενη «πολιτική αναμονής» της ΕΕ ενισχύει ακριβώς αυτό το καθεστώς. Πρέπει να σημειωθεί ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση της Τουρκίας προκλήθηκε κυρίως από την κακοδιαχείριση του καθεστώτος – μη διατηρήσιμο δανεισμό, νεποτισμό και τεράστια δημόσια έργα κατασκευής με μικρή οικονομική απόδοση. Η υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος δεν μπορεί να σταματήσει, αυξάνοντας συνεχώς τις τιμές στη χώρα. Η ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί ζωτικό εταίρο της Άγκυρας στο εμπόριο, τον δανεισμό και τις επενδύσεις και η Τουρκία πρέπει απεγνωσμένα να βελτιώσει την υπάρχουσα τελωνειακή ένωση και να εμβαθύνει τον οικονομικό της διάλογο με τις Βρυξέλλες περισσότερο από ποτέ. Η ΕΕ εξακολουθεί να έχει σημαντική μόχλευση έναντι της Τουρκίας. Για αυτόν τον λόγο, αντί να ακολουθεί μια μη παραγωγική πολιτική χαλάρωσης, η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στην παύση της παράνομης και επικίνδυνης συμπεριφοράς του τουρκικού καθεστώτος.

Οι Βρυξέλλες δεν πρέπει να θεωρούν την Ανατολία ως ένα είδος «προστατευτικής ζώνης» και του λαού της ως φθηνού εργατικού δυναμικού και καταναλωτών για ευρωπαϊκά προϊόντα. Πρόκειται για μια κοντόφθαλμη και κακή στρατηγική που υπονομεύει την ασφάλεια της Ευρώπης και την αξιοπιστία της ΕΕ ως κοινότητας που βασίζεται σε αξίες και κανόνες, με τον πυρήνα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Αντ ‘αυτού, οι Βρυξέλλες πρέπει να αναπτύξουν μια μακροπρόθεσμη πολιτική για τον πραγματικό εκδημοκρατισμό της Τουρκίας χρησιμοποιώντας πολλαπλά εργαλεία. Επομένως, η ΕΕ πρέπει να λάβει μέτρα που θα στοχεύουν στο αυταρχικό καθεστώς. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από οικονομικά έως πολιτικά μέτρα, όπως πάγωμα της τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία, αποκλεισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Άγκυρας και άλλων θεσμικών οργάνων από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, δέσμευση όλων των λογαριασμών τούρκων αξιωματούχων στην Ευρώπη, ακύρωση των θεωρήσεων Σένγκεν και να απαιτήσουν  άμεσα την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων στην Τουρκία, ζητώντας δημοκρατικές συνταγματικές τροποποιήσεις και ειρηνική λύση στο κουρδικό ζήτημα μέσω διαλόγου και λαμβάνοντας συγκεκριμένα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Επιπλέον, η Γερμανία πρέπει να αναστείλει την παράδοση υποβρυχίων στο τουρκικό ναυτικό, προκειμένου να αποφευχθεί η ανάφλεξη πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο. Και η ΕΕ στο σύνολό της θα πρέπει να θεσμοθετήσει εμπάργκο όπλων εναντίον χωρών που δεν σέβονται το κράτος δικαίου και απειλούν τα κράτη μέλη της. Ως δύο μελετητές από την Ελλάδα και την Τουρκία που παρακολουθούν στενά και μελετούν τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ανησυχούμε πολύ για το μέλλον της ειρήνης στην περιοχή. Πιστεύουμε ότι η ΕΕ μπορεί να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει τις πραγματικές δημοκρατικές δυνάμεις της Τουρκίας, οι οποίες ζουν είτε στη χώρα είτε στο εξωτερικό, δημιουργώντας συγκεκριμένη χρηματοδότηση, εκπαιδευτικά, διπλωματικά και δημοσιογραφικά εργαλεία. Αυτό θα είναι καλό τόσο για την ΕΕ όσο και για τους πολίτες της Τουρκίας, των οποίων τα παιδιά αξίζουν να ζουν σε μια γεωγραφία ειρήνης και δημοκρατίας.

Dr. Mehmet Efe Caman teaches political science at the Memorial University of Newfoundland, Canada.

Dr. Nikos Michailidis teaches anthropology and Mediterranean studies at the University of Missouri, St. Louis.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: jpost