Δεν θα ήθελα να προκαταλάβω τον αναγνώστη με συμπεράσματα και κρίσεις, για την αναρχική εκδήλωση των πληρωμάτων των πολεμικών μας πλοίων και γενικότερα των ενόπλων δυνάμεων στη Μέση Ανατολή τον Απρίλιο του 1944. Θα τον αφήσω να βγάλει μόνο τα συμπεράσματά του, μετά την αντικειμενική περιγραφή των γεγονότων και τις ελάχιστες επ’ αυτών κρίσεις μου.

Επέπρωτο, λοιπόν το αντιτορπιλικό μας ΚΡΗΤΗ, να βρεθεί στον ομφαλό της καταιγίδος αυτής, γιατί περί καταιγίδας επρόκειτο, που ενέσκυψε χωρίς οι διοικητικές υπηρεσίες του Ναυτικού μας να εκπέμψουν το παραμικρό άξιο λόγου προειδοποιητικό σήμα.

Και η καταιγίδα αυτή, η στάση των πληρωμάτων του Απριλίου 1944, δεν άφησε μόνο τους νεκρούς, για την καταστολή της αλλά ταλαιπώρησε αφάνταστα, ψυχικά και σωματικά εκατοντάδες ναυτικούς μας που ασφαλώς δεν το άξιζαν δεν το επιζήτησαν και ούτε το προέβλεψαν. Μεταξύ αυτών και τους Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς και ναύτες του ΚΡΗΤΗ.

Η Πρωταπριλιά βρίσκει το αντιτορπιλικό μας να πλέει σε μια ήσυχη θάλασσα, με βαριά ομίχλη, συνοδεύοντας ταχεία νηοπομπή από την οποία μερικά πλοία επρόκειτο να εισπλεύσουν στην Αλεξάνδρεια και τα άλλα να συνεχίσουν προς Πόρτ Σάϊντ.

Ο φανός προεσεγγίσεως της Αλεξανδρείας εφαίνετο καθαρά πλέον στο ραντάρ αλλά η ομίχλη από το εποχιακό χαμσίνι, τον έκαναν με τα μάτια αόρατο. Το πλήρωμα του ΚΡΗΤΗ ήξερε ότι το καράβι είχε κλείσει τις προβλεπόμενες ώρες για καθαρισμό των λεβήτων του και είχε λόγους να πιστεύει ότι θα εισέπλεε στην Αλεξάνδρεια για να κάνει τον καθαρισμό που κατά κανόνα κρατούσε 3 – 4 μέρες.

Πίστευε ότι οι ‘Αγγλοι, που διηύθυναν αριστοτεχνικά τις επιχειρήσεις, δεν θα ξεχνούσαν ότι η Αλεξάνδρεια ήταν το πιο αγαπητό λιμάνι της Μεσογείου για τα Ελληνικά πληρώματα και θα ρύθμιζαν την συνοδεία της νηοπομπής μέχρις Πόρτ Σάϊντ, από τα άλλα πλοία, το δε ΚΡΗΤΗ θα έκανε τον καθαρισμό των λεβήτων του στην Αλεξάνδρεια.

Αδημονία και νευρικότης επικρατούν στη γέφυρα. Η παράλλαξις του Ρασελντί, φάρου προσγειώσεως της Αλεξανδρείας, πλησιάζει και καμιά διαταγή αποχωρισμού των εμπορικών πλοίων της νηοπομπής για την Αλεξάνδρεια, και επομένως και συνοδών, δεν έχει ληφθεί. Πολλοί έχουν τις οικογένειές τους στην Αλεξάνδρεια και η αγωνία τους είναι μεγαλύτερη. Όλοι είναι καταπονημένοι από την ακατάπαυστο δραστηριότητα του ΚΡΗΤΗ επί 5 μήνες και βλέπανε σαν θείο δώρο τέσσερις ημέρες ανάπαυση σ’ ένα ασφαλές λιμάνι, χωρίς πολλούς κινδύνους και σκοτούρες.

Εκ των υστέρων θα ήτο ευχής έργον, το πλοίο να συνέχιζε τον πλουν του, για Πόρτ Σάϊντ, ή οπουδήποτε αλλού, προκειμένου στην Αλεξάνδρεια να πιει ολόκληρο το ποτήρι της αναρχικής στάσεως του Απριλίου 1944. Ίσως να ήταν λιγότερο πικρό σε άλλο λιμάνι.

Ξαφνικά το κουδούνι του ασυρμάτου κτυπά τρεις φορές στη γέφυρα. Σήμα κατεπείγον. Με ταχύτητα – ρεκόρ ο σηματωρός μαζεύει το σχοινάκι που στο τέλος του είχε την δερμάτινη θήκη με τα σήματα του ασυρμάτου, που ήτο κάτω από την γέφυρα, την βγάζει από τον φωναγωγό και παίρνει το σήμα που ήταν μέσα σ’ αυτή. Με απόγνωση, απορία και αύξουσα οργή όλοι άκουσαν το περιεχόμενο του σήματος. Συνεχίσατε πλουν μέχρι Πόρτ Σάϊντ. Θέσις σας εις προπέτασμα Πήτερ Ρόμεο Στόπ. Αναφέρατε λήψη και κατανόηση. Στόπ. Ούτε καθαρισμός λεβήτων, ούτε Αλεξάνδρεια, ούτε τίποτε.

Το σήμα, ενώ διεδόθη σαν αστραπή σε όλο το πλοίο, εν τούτοις δημιούργησε πολλά ερωτηματικά στον Κυβερνήτη και στους Αξιωματικούς της γέφυρας.

Και πράγματι. Δεν ήταν αυθεντικό. Ο υπόλογος ασυρμάτου, θέλησε να εορτάσει την πρωταπριλιά με ένα ψεύτικο σήμα που ήξερε ότι θα συγκινήσει όλους. Αλλοίμονο όμως! Το σήμα αυτό επρόκειτο να κτυπήσει μετά το ‘Αντζιο, για δεύτερη και τελευταία φορά την καμπάνα μιας υποβόσκουσας ανταρσίας στο πλοίο.

Τι συνέβη άραγε; Ήταν βέβαιο το πλήρωμα ή ένα τμήμα του, ότι το καράβι θα πήγαινε στην Αλεξάνδρεια; Ή συμπτωματικώς ανέτρεψε τις ελπίδες τους;

Μέχρις ότου ο ατυχής υπόλογος ασυρμάτου προφθάσει να διαβεβαιώσει ότι επρόκειτο περί πρωταπριλιάτικου αστείου, ο Α’ Μηχανικός ανέβηκε στη γέφυρα και ανέφερε ότι περιέργως μερικοί θερμαστές επιδεικτικώς συγκεντρώθηκαν έξω από το γραφείο Μηχανής, λέγοντας ότι έσπασαν πια και δεν κάνουν τίποτε, κι ότι δεν πάνε πουθενά! Όλοι γελάσαμε με τις ανησυχίες του Α’ Μηχανικού, γιατί εν τω μεταξύ έγινε γνωστό το αστείο του υπόλογου, ενώ συγχρόνως, ελήφθησαν οι διαταγές για τον είσπλου του ΚΡΗΤΗ στην Αλεξάνδρεια για τον καθαρισμό των λεβήτων του.

Εν τούτοις, όμως η συμπτωματική αυτή αντίδρασις ορισμένων ανδρών του πληρώματος, εν συνδυασμώ προς τα μετέπειτα γεγονότα, δημιουργούν σήμερα πολλά ερωτηματικά.

Ανεμένετο το πλοίο να καταπλεύσει οπωσδήποτε στην Αλεξάνδρεια; Υπήρχε σχέδιο συγκεντρώσεως των πλοίων στην Αλεξάνδρεια τον Απρίλιο του 1944;

Εν πάση περιπτώσει το απόγευμα της ιδίας ημέρα το ΚΡΗΤΗ εισέπλεε μετά το τελευταίο εμπορικό στην Αλεξάνδρεια και παρέβαλε στην αριστερή πλευρά του πλωτού συνεργείου ΗΦΑΙΣΤΟΣ για να εκτελέσει τον καθαρισμό των λεβήτων του.

Παραβεβλημένα στον ΗΦΑΙΣΤΟ δεξιά του ήσαν το αντιτορπιλικό ΙΕΡΑΞ, η κορβέτα ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ και τα ΦΤ 12, 15, 24, ενώ αριστερά του τα αντιτορπιλικά ΜΙΑΟΥΛΗΣ, ΠΙΝΔΟΣ και ΚΑΝΑΡΗΣ.

Αριστερά του ΠΙΝΔΟΣ παρέβαλε το ΚΡΗΤΗ. Ήταν φυσικό μια τέτοια συνάντησις τόσων πολλών Ελληνικών αντιτορπιλικών να δημιουργήσει εορταστική ατμόσφαιρα εναγκαλισμούς πολλών φίλων που από πολλούς μήνες είχαν να συναντηθούν, ενώ αρκετοί ήσαν οι εν τω μεταξύ διαφυγόντες από την Ελλάδα που ξανάβλεπαν για πρώτη φορά μετά την κατοχή, τους φίλους και συναδέλφους τους. Πολλοί ήσαν έτοιμοι με στολή εξόδου και ευθύς ως το πλοίο παρέβαλε βγήκαν στην Αλεξάνδρεια.

Ίσως ένα πιο οξυδερκές μάτι, να διέκρινε και περίεργες συναντήσεις ναυτών, οι οποίοι καθόλου δεν ησχολούντο με την έξοδό τους ή με τη συνάντηση συναδέλφων τους. Θα διέκρινε συνωμοτική συνομιλία ομάδων ναυτών όλων των καραβιών, που εχάνετο στην εορταστική ατμόσφαιρα συναντήσεως τόσων πολλών αγνών συναδέλφων και πολεμιστών.

Η 2α Απριλίου ξημέρωσε ανήσυχη. Τη χαρά της ασφαλούς παραμονής του πλοίου στην Αλεξάνδρεια άρχισαν να ταράσσουν περίεργα συμπτώματα. Στα πυροβόλα είχαν αναγραφεί διάφορα συνθήματα, Ε.Α.Μ. – Ε.Λ.Α.Σ. – Κυβέρνηση των βουνών, ενώ η πειθαρχία του πληρώματος είχε χαλαρώσει πολύ περισσότερο από όσο ήταν φυσικό για μία ανάπαυλα μετά από μακρά και έντονη δράση.

Συγκεχυμένα πράγματα, άγνωστα και άχρηστα για υγιώς σκεπτόμενο πολεμιστή κυκλοφορούσαν. Έπαυσαν οι συζητήσεις για τις πολεμικές περιπέτειες των πλοίων από τότε που είχαν να συναντηθούν, για τους καιρούς που συνάντησαν, τους κινδύνους, τις διασκεδάσεις ή τα λιμάνια που προσήγγιζαν και τους ατυχείς ή επιτυχείς έρωτές τους.

Αντ’ αυτών διενέμοντο προπαγανδιστικά φυλλάδια και προκηρύξεις, δια των οποίων απεκηρύσσετο η Κυβέρνηση του Καΐρου και απαιτείτο ο σχηματισμός Κυβερνήσεως με συμμετοχή του Ε.Α.Μ. (Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου).

Το πλήρωμα του ΚΡΗΤΗ καθοδηγούμενον από μικρή ομάδα ναυτών, επικεφαλής των οποίων ήταν ο μάγειρας του πληρώματος και ένας θερμαστής, έδειχνε αδιαφορία για κάθε εργασία στο πλοίο συγχρόνως δε όλοι σχεδόν εκινούντο ανεξαρτήτως αδιαφορούντες για τις μεταδιδόμενες διαταγές.

Προ αυτής της καταστάσεως, ο Κυβερνήτης του ΚΡΗΤΗ με τους Κυβερνήτας των άλλων παραβεβλημένων αντιτορπιλικών, μετέβησαν το πρωί της 3ης Απριλίου στο Αρχηγείο Στόλου και ανέφεραν την κατάσταση στον Αρχηγό. Θυμάμαι ότι ο Κυβερνήτης κάλεσε τους Αξιωματικούς μετά την επιστροφή του και ανέπτυξε τις απόψεις τους Αρχηγού του Στόλου επί της καταστάσεως. Εν ολίγοις είπε ότι ο Αρχηγός γνωρίζει την κατάσταση, αλλά συνιστά υπομονή αποφυγή σημείων προστριβής, και οπωσδήποτε ακραίων μέτρων.

‘Αλλωστε όπως είπε, μέχρι αύριο 4 Απριλίου και τα τρία αντιτορπιλικά θα αποπλεύσουν από την Αλεξάνδρεια, οπότε τα πνεύματα θα ησυχάσουν και η πειθαρχία θα εμπεδωθεί και πάλι στο πλοίο.

Κατάπληκτοι μπροστά σ’ αυτή την ανεύθυνη τοποθέτηση του θέματος και με τον Κυβερνήτη σαφώς οργισμένο και εκνευρισμένο με την όλη κατάσταση, παραμείναμε για λίγο στο καρρέ των Αξιωματικών, διερωτώμενοι τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά.

για τη συνέχεια www.sa-snd.gr