Γράφει η Φανούλα Αργυρού*

“”…there’s a sickness
worse than the risk of death and that’s
forgetting what we should never forget.””

Mary Oliver, Tecumseh. American Primitive 

Ta τελευταία χρόνια δεν παρακολουθούσα το «Eurovision». Είχε χάσει την αρχική μορφή και ήθος του. 

΄Όμως, φέτος λόγω της συμμετοχής της Ελληνίδας Πόντιας Κλαυδίας το παρακολούθησα. Η Πόντια Κλαυδία όντως ‘δίδαξε’ ήθος στους διοργανωτές και συμμετέχοντες, ήταν υπέροχη σε όλα. ΄Όμως,  υπέροχη και για ένα άλλο σημαντικό λόγο. Για την ανυποχώρητη αντίστασή της στις πιέσεις από τους διοργανωτές του διαγωνισμού, να μην ενοχλήσει την κατοχική ΤΟΥΡΚΙΑ! Όπως ακριβώς πριν κοντά 50 χρόνια έκανε μια άλλη υπέροχη ΕΛΛΗΝΙΔΑ,  η Μαρίζα Κωχ και οι συνεργάτες της. Οφείλουμε και στις δύο ένα τεράστιο  ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ και ΝΑ ΜΗ ΞΕΧΝΑΜΕ ΟΣΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ! 

 Κλαυδία 2025 

Έγραψε ο αρχισυντάκτης της «ΕΣΤΙΑΣ» Αθηνών κ. Μανώλης Κοττάκης. «Της είχαν ζητήσει να  μη μιλά» – Η σύσταση από τη διοργανώτρια στην Κλαυδία για να μην … ενοχληθεί η Τουρκία – Αλλά εκείνη επέμεινε και μιλούσε για τη ρίζα της και την προσφυγιά».

https://www.newsbreak.gr/apopseis/880680/tis-eichan-zitisei-na-mi/

Έγραψε μεταξύ άλλων για την ιστορία της Κλαυδίας Παπαδοπούλου και της οικογένειάς της : «…η οποία παλιννόστησε στην Ελλάδα από την πρώην Σοβιετική Ενωση το 1991…μαζί με χιλιάδες άλλες (που ρίζωσαν στη Θράκη) και εγκαταστάθηκε στον Ασπρόπυργο. Η γιαγιά της νεαρής Κλαυδίας διηγείτο στην εγγονή της όταν ήταν μικρή ιστορίες και από την προσφυγιά των Ποντίων…

Η Κλαυδία ζει σε μια χώρα που υποφέρει από ξενολαγνεία και συνήθως δεν υπερασπίζεται την εθνική της ταυτότητα. Που επισήμως «αγαπά» άλλες σημαίες, όχι την ελληνική. Μαζί με μια ομάδα δημιουργικών νέων, κατά βάση Ελληνόπουλων, η οποία ονομάστηκε Arcade…, έπλασαν την ιστορία της Αστερομάτας. Η οποία από το κουπλέ συγκλονίζει και προϊδεάζει: «Γλυκιά μου μάνα, μη μου κλαις/μαύρο κι αν σου φορούνε,/το ξέθωρο το σώμα μου/φλόγες δεν το νικούνε./Τα χελιδόνια της φωτιάς θάλασσες κι αν περνούνε,/του ριζωμού τα χώματα ποτέ δε λησμονούνε./Γλυκιά μου μάνα, μη μου κλαις,/καράβι είναι η ζωή μου…»

Αντέδρασε η κατοχική Τουρκία για την Ποντιακή Γενοκτονία της μέσω της δημόσιας τηλεόρασης της, απείλησε με καταγγελίες… η διοργανώτρια Αρχή συνέστησε «διακριτικά στην εθνική αρχή (Ελλάδα) η Κλαυδία … να αποφεύγει τον όρο «γενοκτονία» (genocide)…

Όμως η Ελληνίδα Κλαυδία δεν πτοήθηκε … πρόβαλε το δράμα, δεν άκουσε τις σειρήνες της υποταγής και πήρε το τραγούδι όσο ψηλά μπορούσε! «τότε οι ύμνοι του αμήχανου σχολιασμού αφιερώθηκαν αποκλειστικά, γενικώς και αορίστως, στην Ελλάδα…πρόβαλε το στιβαρό πρότυπο του μέτρου, του ήθους και της σοβαρότητας…» έγραψε ο κ. Κοττάκης. 

Μαρίζα Κωχ 1976

Η Κλαυδία δέχθηκε  τα συγχαρητήρια και εγκάρδιες ευχές της Μαρίζα Κώχ στην εκπομπή Πρωίαν σε Είδον της ΕΡΤ την ημέρα Μνήμης της Ποντιακής Γενοκτονίας, για να μας θυμίσει τι αντιμετώπισε και η ίδια το 1976.  Όταν υπέστη τις ίδιες πιέσεις και χειρότερες…

Η Μαρίζας Κωχ εξηγεί το συμβάν στο εξαίρετο βίντεο του ALTER με τίτλο « Μάνος Χατζηδάκις – Eurovision (Χωρίς Μοντάζ, ALTER)».   Καταρχήν η εισαγωγή του σταθμού.  

«1975 η Ελλάδα ματωμένη από την τραγωδία της Κύπρου καλείται να μετάσχει στη Eurovision…Ένας μεγάλος Έλληνας ο Μάνος Χατζηδάκις διευθυντής τότε της κρατικής ραδιοφωνίας κάνει μια κίνηση που πραγματικά είναι μεγαλοφυής. Διεθνοποιεί τη κυπριακή τραγωδία στέλνοντας τη Μαρίζα Κωχ με το δημώδες ηπειρώτικο άσμα «Παναγιά μου Παναγιά μου παρηγόρα τη καρδιά μου». ΄Ένα τραγούδι που είχε ως θέμα  τα πάθη της Κύπρου.»

Μαρίζα Κώχ: «Ένα βράδυ το 1976 με πήρε ο Μάνος Χατζηδάκις στο τηλέφωνο και μου ζήτησε αν μπορούσα μέχρι την άλλη μέρα το πρωί να έχω φτιάξει ένα τραγούδι να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη Eurovision.  Το τραγούδι όμως αυτό να είναι μοιρολόι για την Κύπρο. Να είναι τραγούδι διαμαρτυρίας για την Κύπρο. Να έχει αυτά τα δύο σημαντικά στοιχεία. Όλο το βράδυ ξενύχτισα μαζί και ο στιχουργός που έγραψε το κείμενο, ο Μιχάλης ο Φωτιάδης, από τη Θεσσαλονίκη. Είμασταν στη γραμμή όλη τη νύχτα και την άλλη μέρα το  πρωί πήγα στο Μάνο το τραγούδι αυτό. Παναγιά μου Παναγιά μου.»

Και τονίζει στη συνέχεια ότι ξεσπάθωσαν οι Τούρκοι στο άκουσα του τραγουδιού τη προηγούμενη στη πρόβα, γιατί είχε πολιτικό περιεχόμενο, χιλιάδες Τούρκοι μετανάστες στους δρόμους της Χάγης διαμαρτύρονταν, η Ασφάλεια του Φεστιβάλ λύγισε και αρνήθηκε να προστατεύσει την ελληνική αντιπροσωπεία, η οποία μόνο με δική της ευθύνη μπορούσε να τραγουδήσει, όπως και έγινε. Αν και δεν απειλούσε κανένα το τραγούδι που βγήκε φαβορί,  παρόλα,  εξηγεί η Μαρίζα Κωχ,  υπέγραψαν ότι με δική τους ευθύνη βγαίνουν στη σκηνή… 

 «Οι Έλληνες αιδήμονες περί της Eurovision  πέφτουν πάνω στον Χατζηδάκι να το φάνε, τι είναι αυτή η αηδία που έστειλες να μας εκπροσωπήσει στην Ευρώπη αυτό δεν είναι τραγούδι…κάτι τέτοια ανόητα του λέγανε», προσθέτει το  ALTER.  Για να ικανοποιήσουν την Τουρκία…

Την ώρα της μετάδοσης του ελληνικού τραγουδιού η Τουρκία έκλεισε το δίαυλο στο δορυφορικό της σύστημα προς τις χώρες της Μεσογείου και στη θέση του μετέδιδε … χορό  της κοιλιάς!

Χαρακτηριστική και η στάση της Αγγλίας τότε που δεν έδωσε ούτε μία ψήφο… 

«Μάνος Χατζηδάκις – Eurovision (Χωρίς Μοντάζ, ALTER) 

Klavdia: Η πρώτη της συνέντευξη μετά τη Eurovision στην εκπομπή Πρωίαν σε Είδον της ΕΡΤ

 Ορισμένοι από τους στίχους: 

Παναγιά μου, Παναγιά μου, παρηγόρα την καρδιά μου

Κι αν δείτε ερείπια γκρεμισμένα, όι-όι μάνα μ’

Δεν θα ‘ναι απ’ άλλες, απ’ άλλες εποχές

Από ναπάλμ θα ‘ναι καμένα, όι-όι μάνα μ’

Θα ‘ναι τα μύρια χαλάσματα του χτεςς

Κι αν δείτε γη φρεσκοσκαμμένη, όι-όι μάνα μ’

Δεν θα ‘ναι κάμπος, ‘ναι κάμπος καρπερός

Σταυροί θα είναι φυτεμένοι, όι-όι μάνα μ’

Που τους σαπίζει, σαπίζει ο καιρός

Παναγιά μου, Παναγιά μου, παρηγόρα την καρδιά μου…

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος 

ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 1/6/2025

Μια Πόλη η Κωνσταντινούπολη με άπειρη κληρονομιά, η Πτώση της Πόλης και το Βάρος της Μνήμης, το θέμα της εκπομπής Γνώση Δια λόγου στο star Κεντρικής Ελλάδας, με αφορμή την επέτειο από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Καλεσμένος ο διδάκτωρ κ Διδάσκων Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Δημήτριος Μεταλληνός. Μια σπουδαία αφήγηση όλων των γεγονότων που προηγήθηκαν, γιατί η Πτώση της Πόλης, δεν έγινε ξαφνικά το 1453, τότε έγινε ένας πόλεμος που χάθηκε, η παρακμή όμως ξεκίνησε από το 1204 από τους Φράγκους…

Ο συμβολισμός της Άλωσης στην Τουρκία αναβιώνει μέσα από το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», τη στρατιωτική παρουσία σε ξένες χώρες και την ανάδειξη της Τουρκίας ως παίκτη-κλειδί σε περιφερειακές και διεθνείς ισορροπίες.

Ο κ. Μεταλληνός τονίζει με νόημα, οι Έλληνες να μην καταντήσουμε άνθρωποι της λήθης, δηλαδή ηλίθιοι.

Επικριτικός ο πρώην Υφυπουργός Γιάννης Βαληνάκης για την Ελληνική κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών με αφορμή την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα, ενώ παραμένει η απειλή πολέμου για την Ελλάδα και η Τουρκική κατοχή της Βόρειας Κύπρου.

Μέσα από το star Κεντρικής Ελλάδας και την εκπομπή “Γνώση δια λόγου” ο κ.Βαληνάκης έκανε λόγο για σιωπηρή άλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Τουρκία, κάτι που εγκυμονεί κινδύνους για τη χώρα μας στο μέλλον.

Σήμερα, σχεδόν έξι αιώνες μετά την Άλωση, η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αξιοποιεί την ιστορία όχι μόνο ως εργαλείο εσωτερικής συσπείρωσης, αλλά και ως πυξίδα για τη διαμόρφωση ενός νέου ρόλου στη διεθνή σκηνή, τονίζει ο κ.Βαληνάκης.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας, Παραπολιτικά

Ο προσφάτως αποθανών Αμερικανός διεθνολόγος Joseph Nye καθιέρωσε τον όρο «ήπια ισχύς» (soft power) για να τονίσει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να επιτύχουν στόχους χρησιμοποιώντας όχι μόνο τον Στρατό και την κλασική διπλωματία, αλλά και τις αμερικανικές επιχειρηματικές δραστηριότητες σε διεθνή κλίμακα. Υπό ευρεία έννοια η ήπια ισχύς είναι η προσπάθεια κάθε χώρας να αυξήσει την επιρροή της και να επιτύχει διπλωματικούς στόχους προβάλλοντας ειρηνικά μέσα, όπως η γλώσσα, ο πολιτισμός, η θρησκεία.

Στην περίπτωση της Ελλάδος η ήπια ισχύς είναι χρήσιμη για να συμπληρώσει και όχι για να καταργήσει την άμυνα και τη διπλωματία. Η Ελλάς απειλείται από την Τουρκία και παρατηρεί μεγάλη αναστάτωση γύρω της. Είναι απαραίτητη η σκληρή ισχύς (hard power), δηλαδή η διατήρηση αξιόμαχων και καλά εξοπλισμένων Ενόπλων Δυνάμεων.

Η οικονομική διπλωματία είναι χρήσιμη, αλλά έχει περιορισμένες δυνατότητες, όπως απέδειξε το πρόσφατο παρελθόν. Η Ελλάς επιχείρησε να εδραιώσει εμπορική και τραπεζική παρουσία στα Σκόπια για πολλούς λόγους. Πάντως ο κύριος στόχος δεν επετεύχθη. Όσο εμείς επενδύαμε χρήματα στο γειτονικό κράτος τόσο περισσότερο αυξανόταν η αδιαλλαξία των διαδοχικών σκοπιανών κυβερνήσεων.

Στην Τουρκία εξαγοράσθηκε τράπεζα από ελληνικά κεφάλαια, αλλά ο τουρκικός επεκτατισμός δεν κάμφθηκε. Ούτε οι διάφορες «συναντήσεις φιλίας» μεταξύ δημάρχων ελληνικών και τουρκικών πόλεων άλλαξαν την τουρκική πολιτική.

Πιστεύω ότι για τη χώρα μας οι δυνατότητες διευρύνσεως της επιρροής μας μέσω της ήπιας ισχύος είναι μεγαλύτερες αν αξιοποιήσουμε τη διαχρονική ελληνική γλώσσα, την Ιστορία μας και την εγγύτητά μας με Ορθοδόξους πληθυσμούς στη Μέση Ανατολή που έχουν ανάγκη υποστηρίξεως.

Η Γαλλία, αν και βλέπει ότι χάνει τη μάχη της παγκόσμιας γλώσσας από την αγγλική, εν τούτοις επενδύει τεράστια ποσά για να έχει παραρτήματα του Γαλλικού Ινστιτούτου σε πολλές χώρες. Πρέπει και εμείς να ενισχύσουμε υλικά και ηθικά τις έδρες πανεπιστημίων του εξωτερικού που διδάσκουν Αρχαία και Νέα Ελληνικά. Επίσης είναι χρήσιμο να προβάλλουμε τη συνέχεια του Ελληνισμού και την πολιτιστική δημιουργία όλων των περιόδων. Και την Κλασική Ελλάδα και τον Ελληνιστικό Πολιτισμό και την Ελληνορθόδοξη Παράδοση του Βυζαντίου και τις νεώτερες έως σύγχρονες γενιές λογοτεχνών και καλλιτεχνών.

Η προστασία κοινοτήτων και μειονοτήτων που έχουν την ίδια θρησκεία με τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είναι απαραίτητη για λόγους ανθρωπιστικούς, αλλά και για λόγους προβολής του κύρους και του πολιτισμού μας. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, είτε Έλληνες είτε αραβόφωνοι Ρουμ Ορτοντόξ, σε όλη την έκταση της Μέσης Ανατολής βρίσκονται υπό πίεση και πρέπει να τύχουν του εμπράκτου ενδιαφέροντός μας. Άμεση προτεραιότητα είναι η διαφύλαξη της Ελληνορθόδοξης παρουσίας στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά.

Η ιστορία μάς θυμίζει ότι στη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 η Γαλλία και η Αυστρία έθεσαν υπό την προστασία τους τις Ρωμαιοκαθολικές κοινότητες των Κυκλάδων με επίκεντρο τη Σύρο. Μάλιστα στο μεγαλύτερο διάστημα του 19ου αιώνος ο Αυστριακός Αυτοκράτορας είχε τον τίτλο: Η Αυτού Αποστολική Μεγαλειότης. Ο όρος: Αποστολική δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τη θρησκευτική διπλωματία. Εξ άλλου το 1905, την ιδια χρονιά που η Γαλλία θέσπιζε με Νόμο την αυστηρή θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους, στήριζε εμφανώς στα ταραγμένα Βαλκάνια τα Ρωμαιοκαθολικά μοναστικά τάγματα για να διευρύνει την επιρροή της.

Ορθοδοξία, Γλώσσα και Ιστορία είναι η ήπια ισχύς του Ελληνισμού. Αξίζει να βελτιώσουμε την εικόνα μας διεθνώς.