Ιστορία - Πολιτισμός

Γιατί το Βυζάντιο λάτρευε τον Μέγα Αλέξανδρο

Δημοσιεύτηκε στις

5 Δεκεμβρίου 2020 στις 19:04

από τον

ΧΑΚ

Αιώνες αφότου πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος, συνέχισε να ζει. Κατά την υπερχιλιετή διαδρομή της βυζαντινής αυτοκρατορίας ο θρύλος του Μακεδόνα στρατηλάτη διατηρήθηκε ανέπαφος, έφτασε να αποκαλείται «κοσμοκράτωρ», να θεωρείται άγιος και να αποτελεί πρότυπο για τους βασιλείς.

Ο θρίαμβος και η δόξα του Αλεξάνδρου αναπαρίστανται με τον πιο εντυπωσιακό και απρόσμενο τρόπο στην εικόνα του ως αναληπτόμενου στους ουρανούς σε αριστουργήματα της βυζαντινής τέχνης.

Το πέρασμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο μύθο και το θρύλο, καθώς και τη λειτουργία του ως πρότυπου για τους αυτοκράτορες στο Βυζάντιο ανέπτυξε η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, Αναστασία Τούρτα, σε εισήγησή της στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο που έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου Νάουσας (αρχαία Μίεζα) με τίτλο «Ανακαλύπτοντας τον κόσμο του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Το συνέδριο διοργανώθηκε από τη ΙΖ’ ΕΠΚΑ με τη συμμετοχή ειδικών από όλο τον κόσμο.

Καίρια συμβολή στη διαμόρφωση του θρύλου του Μακεδόνα στρατηλάτη είχε το «Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου», δημοφιλές κατά την ύστερη αρχαιότητα, τους μεσαιωνικούς και τους νεότερους χρόνους, που διασώζεται σε διάφορες παραλλαγές κυρίως σε ελληνικά χειρόγραφα αλλά και σε άλλες γλώσσες. Πρόκειται για διάφορες ιστορίες γραμμένες μεταξύ 3ου αι π. Χ. και 3ου αι. μ.Χ. που αποτέλεσαν τον πυρήνα μίας φανταστικής διήγησης της ζωής του Αλεξάνδρου, αγνώστου συγγραφέα (καθιερώθηκε να αποκαλείται Ψευδο – Καλλισθένης). «Η τεράστια διάδοσή του σε Ανατολή και Δύση πιστοποιείται από το γεγονός ότι μεταφράστηκε σε 24 γλώσσες, πρώτα στα λατινικά, στα συριακά, στα αρμένικα, στα αιθιοπικά, στα κοπτικά, στα εβραϊκά και στα περσικά και αργότερα στα αραβικά, στα ρωσικά, στα ινδικά, στα τουρκικά, στα προβηγκιανά, στα σερβικά, στα γερμανικά, στα αγγλικά, στα σουηδικά και άλλα, ακόμη και στη διάλεκτο της Ιάβας. Εννοείται πως όλες αυτές οι μεταφράσεις και οι ποικίλες παραλλαγές δεν έμειναν πιστές στο πρωτότυπο. Διότι ο κάθε λαός επένδυσε στο πρόσωπο του Αλεξάνδρου το ιδεώδες πρότυπο που είχε πλάσει καθιστώντας τον έτσι παγκόσμιο ήρωα», σημειώνει η κ. Τούρτα.

Στο Μεσαίωνα το «Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου» υπήρξε το πιο πολυδιαβασμένο μη θεολογικό κείμενο. «Οι βυζαντινοί χρησιμοποίησαν το κείμενο του μυθιστορήματος με μεγάλη ελευθερία και ο κάθε διασκευαστής συνδύαζε, αφαιρούσε και προσέθετε νέα στοιχεία στο δικό του χειρόγραφο, προφανώς ανταποκρινόμενος στις περιστάσεις και στις προσδοκίες των ανθρώπων του καιρού του», παρατηρεί η κ. Τούρτα.

Τους πρώτους αιώνες της βυζαντινής αυτοκρατορίας διαμορφώθηκε η εικόνα του Αλεξάνδρου ως πρότυπου καλού βασιλέως, δηλαδή κυνηγού, πολεμιστή και κυβερνήτη. Ο Αλέξανδρος στις πρωιμότερες βυζαντινές απεικονίσεις του και κατ’ αντιστοιχία οι αυτοκράτορες αυτής της περιόδου παριστάνονται σε σκηνές κυνηγιού. Σταδιακά διαμορφώθηκε η εικόνα του Αλεξάνδρου κοσμοκράτορα που συνάπτεται με την πολιτική θεωρία των βυζαντινών για την οικουμενικότητα της χριστιανικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας της Ανατολής.

Η ανάκτηση εδαφών από τη μακεδονική δυναστεία και η σύντομη αισιόδοξη περίοδος των Κομνηνών (11ος – 12ος αι.) ανανέωσαν την ιδεολογία της παγκοσμιότητας του Βυζαντίου. Αυτοκράτορες όπως ο Αλέξιος Κομνηνός και ο Ιωάννης Β΄ Κομνηνός είχαν ως πρότυπο τον Αλέξανδρο.

Στην περίοδο αυτή χρονολογούνται και οι πρώτες εικονογραφήσεις της ανάληψης του Αλεξάνδρου, που υπαινίσσονταν τα υπερφυσικά προσόντα του ιδανικού βασιλέως. «Η Ανάληψη του Αλεξάνδρου στο Βυζάντιο απεικονίστηκε σε ποικιλία έργων: σε κοσμήματα, μολύβδινες σφραγίδες, πήλινα εφυαλωμένα αγγεία, λειτουργικά ριπίδια, πολυτελή σκεύη και μαρμάρινες ανάγλυφες πλάκες, οι οποίες διακοσμούσαν τις εξωτερικές όψεις ναών, όπως αυτή που εντοιχίστηκε στη Β. πλευρά της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, λάφυρο των Λατίνων από την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1204. Στα έργα αυτά ο Αλέξανδρος παριστάνεται ως βυζαντινός αυτοκράτορας με αυτοκρατορικό λώρο, κολλητές χειρίδες και στέμμα, συχνά ημισφαιρικό, το γνωστό ως καμηλαύκιον», εξηγεί η κ. Τούρτα.

Από τα ηρωικά κατορθώματα του Αλεξάνδρου εμπνεόταν και ο Διγενής Ακρίτας, ενώ έλξη ως πρότυπο άσκησε ο Αλέξανδρος και στους αυτοκράτορες της Τραπεζούντας -σε κείμενα της εποχής οι Τούρκοι αποκαλούνται «Μήδοι». Η παρακμή του Βυζαντίου, μετά τη λατινική κατάκτηση το 1204, η εδαφική συρρίκνωση και η τουρκική απειλή έκαναν επίκαιρο τον Αλέξανδρο. Η κ. Τούρτα μνημονεύει το λόγο που απηύθυνε στους Θεσσαλονικείς ο Μανουήλ Παλαιολόγος, διοικητής της πόλης από το 1382 ώς το 1387 και κατόπιν αυτοκράτορας. Για να τους εμψυχώσει, τους θύμισε ότι πρόγονοί τους ήταν ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος και τους προέτρεψε να φανούν γενναίοι, όπως ο Αλέξανδρος, στην υπεράσπιση της πόλης.

Χρύσα Νάνου, Εφημερίδα “Αγγελιοφόρος”
ΕΚΤΑΚΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Σχετικά θέματα

ΧΑΚ

Είναι ο άγνωστος Χ, αλλά φυσικό πρόσωπο που βοηθάει στην παραγωγή ειδήσεων στο Geopolitico.gr, αλλά και τη δημιουργία βίντεο στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη. Πολλοί τον χαρακτηρίζουν ως ανθρώπινο αλγόριθμο λόγω του όγκου των δεδομένων και πληροφοριών που αφομοιώνει καθημερινώς. Είναι καταδρομέας με ειδικότητα Χειριστή Ασυρμάτων Μέσων.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ιστορία - Πολιτισμός

Ο παραβάτης της Μεγάλης Παρασκευής

Το εσπέρας της Μεγάλης Παρασκευης σκιά μικρά εδραμεν τοίχο, τοίχο , σκότος και ημίφως ακολουθών προς την πλατεία της πολίχνης εις την σκοτεινή αυλήν του ΤΑΠΕΙΝΟΥ ναού.

Δημοσιεύτηκε

6 ώρες πριν

στις

18 Απριλίου 2025

από τον

ΧΑΚ

Ο ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
ΑΝΑΜΝΗΣΙΣ ΠΡΟΠΑΣΧΑΛΙΝΟΥ ΚΕΡΦΙΟΥ
Και που να ειπει τον πόνον του ο μπαρπα Γιάννης ο τελεταρχης της περιφορας του Επιταφιου εις την μικράν πολιχνην .Φέτος δεν ανευρεθει μηδε αντιζηλος, μηδε ζηλωτης επιτροπος δια να ζητήσει τον λόγο διά την ασυγχρονον τούτην επιμονη του ιερεως να μην αντικαταστει τον ιδιορυθμον ουτον γραμματικον που τους έμεινε αγγονιν υπο του προγενεστερου ιερεως.

Εφετος ευρεθει ιος άγνωστος εξ Ασιας εκ των τοπων του ανατελλοντος ήλιου οστις επεβαλεν κατ’ οικον εκκλησιασμον και αυστηραν αστυνομευσην των λιγοστων εν τω ναω.
Αδυνατον εσταθει να ευρεθει τρόπος δια να ενταχθει εις τους ολιγους εκλεκτους τους εισερχομενους εις τον να ισκον Ούτε καν οι επιτροποι δεν εδιευκοληνοντο.Εμεινεν ολην σχεδόν την Αγιαν Εβδομαδαν εν τη οικια εξερχομενος εις το γειτναζον κατάστημα αποικακων και φρουτων προς αγορά αρτου ελιων και άλλων πολυτιμων προς το ζειν.Μα και δια μικράν εκ του μακρωθεν συντυχιαν μετά του οπωροπωλου χαριν ελάχιστου παρηγοριας…

Το εσπερας της Μεγάλης Παρασκευης σκιά μικρά εδραμεν τοίχο, τοίχο , σκοτος και ημιφως ακολουθων προς την πλατεία της πολιχνης εις την σκοτεινή αυλην του ΤΑΠΕΙΝΟΥ ναου.Η σκιά ουτη ενθυμιζεν παλαιον στρατηλατην .Φτασας εις το περιτοιχισμα του νάου δι αλματος ευρεθει εις την βόρεια σκοτεινή του πλευρά κατωθεν μεγάλου καντζιελλωτου ανοικτου παραθυρου.Εθρωνιαστην κατακοπος εις μεγαν λιθον κείμενον εις το σκοτος και ηκουεν κάλως το Αι γενεαι Αι πασαι..

Αισθηματιας ελλην ο μπαρπα Γιάννης εδακρυζεν ελαφρως. Ειτα αναπνευσας ελουθην του κλαματου….

Συνέχεια ανάγνωσης

Διεθνή

Αντιδράσεις για τον αποκλεισμό Ρώσων διπλωματών από εκδηλώσεις μνήμης για το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Δημοσιεύτηκε

23 ώρες πριν

στις

17 Απριλίου 2025

από τον

ΧΑΚ

Αντιδράσεις προκαλεί η απόφαση της Bundestag να αποκλείσει πρέσβεις της Ρωσίας και Λευκορωσίας από ειδική συνεδρίαση του ομοσπονδιακού κοινοβουλίου στις 8 Μαΐου για την 80ή επέτειο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η απόφαση της Bundestag ακολουθεί σύσταση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών να μην προσκληθούν εκπρόσωποι των δύο αυτών χωρών εν μέσω διαφωνιών για τη συμμετοχή Ρώσων αξιωματούχων σε κρατικές εκδηλώσεις από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Αν και το σύνολο των ξένων διπλωματών έλαβαν επίσημη πρόσκληση, η Bundestag τόνισε ότι ακολούθησε το πρωτόκολλο ακολουθώντας τις οδηγίες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. «Αυτή η γνωμοδότηση οδήγησε, μεταξύ άλλων, στο να μην προσκληθούν οι πρέσβεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Λευκορωσίας», δήλωσε εκπρόσωπος στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (dpa).

Εκπρόσωποι άλλων πρεσβειών θα συμμετάσχουν με τους Γερμανούς βουλευτές για την εκδήλωση στην αίθουσα της ολομέλειας της Bundestag που θα τιμήσει το τέλος του πολέμου και μαζί με αυτό, το τέλος της εκστρατείας βίας και γενοκτονίας της Ναζιστικής Γερμανίας στην Ευρώπη. Καλεσμένοι από το εξωτερικό δεν προσκλήθηκαν.

Εκπρόσωπος της ουκρανικής πρεσβείας στο Βερολίνο τόνισε ότι ο Ουκρανός πρέσβης στη Γερμανία Ολέκσι Μακέγιεφ θα παρευρεθεί «φυσικά» στην εκδήλωση και χαιρέτισε την απόφαση της Bundestag να μην προσκαλέσει τον Ρώσο πρέσβη.

Αντίδραση Ζαχάροβα

Χθες, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η γερμανική απόφαση αποκλεισμού Ρώσων και Λευκορώσων διπλωματών από τις επετειακές εκδηλώσεις αποτελεί προσβολή από τους «ιδεολογικούς κληρονόμους και τους άμεσους απογόνους» εκείνων που διέπραξαν τις δολοφονίες του Χίτλερ.

Χθες Τετάρτη, ο Ρώσος πρέσβης στη Γερμανία Σεργκέι Νετσάγιεφ παρευρέθηκε σε τελετή μνήμης έξω από το Βερολίνο. Η σιωπηλή εκδήλωση στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου κοντά στο Βερολίνο έγινε προς μνήμη της Μάχης στα Υψώματα Ζέελοβ. Η Μάχη αυτή ήταν μια από τις τελευταίες μάχες του του Β’ ΠΠ κατά την προέλαση του σοβιετικού στρατού προς το Βερολίνο, λίγο πριν τη συνθηκολόγηση της Ναζιστικής Γερμανίας τον Μάιο του 1945. Τουλάχιστον 30.000 Σοβιετικοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε μια από τις πιο σκληρές μάχες για τον Κόκκινο Στρατό, ο οποίος αποτελούνταν από Ρώσους, Ουκρανούς και Λευκορώσους.

Η εκδήλωση αυτή προκάλεσε πολιτικές τριβές αφού το γερμανικό ΥΠΕΞ δημοσίευσε το ενημερωτικό του έντυπο του με το οποίο συμβούλευε να μην προσκληθούν Ρώσοι αντιπρόσωποι – μια κίνηση που οι βουλευτές της τοπικής βουλής του κρατιδίου στο Βραδεμβούργο είπαν ότι αυτό ατιμά τους πεσόντες Σοβιετικούς στρατιώτες.

Σύμφωνα με την τοπική κυβέρνηση, οι Ρώσοι εκπρόσωποι δεν έλαβαν επίσημη πρόσκληση για την εκδήλωση, αλλά ο Νετσάγιεφ δεν εμποδίστηκε να παρευρεθεί σε αυτή και έγινε ευγενικά δεκτός. Στην εκδήλωση μνήμης συμμετείχε και ο πρέσβης της Λευκορωσίας στη Γερμανία Αντρέι Σούπλιακ.

Ο Νετσάγιεφ εξέφρασε τη λύπη του για τον αποκλεισμό Ρώσων εκπροσώπων από την εκδήλωση της ομοσπονδιακής Βουλής. «Οι σκέψεις για την άμεση πολιτική κατάσταση δεν πρέπει να υπερισχύουν των ζητημάτων ιστορικής μνήμης και της ιστορικής συμφιλίωσης των λαών των χωρών μας», δήλωσε ο Ρώσος πρέσβης στην εφημερίδα Izvestia, που είναι υπέρ του Κρεμλίνου.

Ο Μακέγιεφ είπε ότι η παρουσία του Ρώσου πρέσβη στην εκδήλωση μνήμης για την ιστορική μάχη των σοβιετικών κατά του ναζιστικού στρατού ήταν ένας χλευασμός των θυμάτων τόσο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όσο και του σημερινού πολέμου, μιλώντας για τις πρόσφατους ρωσικούς βομβαρδισμούς στις ουκρανικές πόλεις Κρίβι Ριχ και Σούμι που σκότωσαν 55 αμάχους, μεταξύ των οποίων 11 παιδιά.

Το γερμανικό ΥΠΕΞ δεν θέλει να δώσει την ευκαιρία στη Ρωσία να εργαλειοποιήσει τις εκδηλώσεις μνήμης για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να δικαιολογήσει τον πόλεμό της εναντίον της Ουκρανίας. «Είναι αναμενόμενο από τη ρωσική πλευρά να εκμεταλλευτεί και να συνδέσει απρεπώς τις εκδηλώσεις με την δικαιολόγηση του επιθετικού της πολέμου κατά της Ουκρανίας», δήλωσε εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ.

SPD: Παράλογη η σύσταση

Μέλη της κυβέρνησης του κρατιδίου Βρανδεμβούργου, της οποίας ηγούνται οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) με τη συμμετοχή της αριστερής Συμμαχίας Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) εξέφρασαν οργή για τη σύσταση αυτή του ομοσπονδιακού υπουργείου Εξωτερικών. «Είναι μια διπλωματική – για να το θέσω κομψά – όχι πολύ φιλική ενέργεια προς τους απογόνους των ανθρώπων που είναιGErM θαμμένοι εδώ», δήλωσε ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της BSW Νίλς-Όλαφ Λίντερς. «Το να θέλεις να τους απαγορεύσεις να πάνε στους τάφους των προγόνων τους είναι απολύτως απαράδεκτο», είπε.

Η βουλευτής του SPD, Σίνα Σένμπρουν χαρακτήρισε τη σύσταση του υπουργείου Εξωτερικών «παράλογη». «Φυσικά τα πάντα μπορούν να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης, αλλά για εμάς σήμερα αυτό θα πρέπει να αφορά πάνω απ’ όλα τη μνήμη των νεκρών», τόνισε στον γερμανικό ραδιοφωνικό σταθμό rbb inforadio.

ΠΗΓΗ: Ναυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Απόψεις

Η Λαμπρή της Ορθοδοξίας!

Κρατάμε ψηλά τα λάβαρα του Έθνους και της Ορθοδοξίας, κρατάμε ψηλά τις καρδιές μας!

Δημοσιεύτηκε

1 ημέρα πριν

στις

17 Απριλίου 2025

από τον

ΧΑΚ

Γράφει ο Νίκος Ταμουρίδης

Παλαιστίνη 33 μ.Χ. Εβδομάδα του Πάθους. Τι κι αν χειμώνας μέσ’ στην καρδιά της Παναγιάς και πόνος και σπαραγμός και δάκρυ; Η άνοιξη έρχεται κι ανθεί με την Ανάσταση του γιου της και Θεού μας!

Ελλάδα 2025 μ.Χ. Εθνικό πάθος. Τι κι αν λάμπει ο ήλιος και φέρν’ η άνοιξη ανθούς και σπέρνει πρασινάδα; Πονά η καρδιά μας από την κατάντια και χειμώνας βαρύς τον ήλιο το λαμπρό σκεπάζει!

Πονά η καρδιά μας γιατί οι ιθύνοντες της πολιτείας έχουν διαμορφώσει μια Ελλάδα παρηκμασμένη και χρεοκοπημένη ηθικά, πνευματικά, εθνικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά. Μια Ελλάδα, για την οποία επιβάλλεται να ψάλουμε ένα «εθνικό επιτάφιο θρήνο».

Όμως αυτές τις ημέρες, έχουμε την λαμπρότερη ημέρα του χρόνου, έχουμε την Λαμπρή των Ελλήνων! Για αυτό το λόγο, εμείς οι Έλληνες οφείλουμε να κάνουμε Πάσχα, τηρώντας με ευλάβεια τα ήθη και έθιμά μας και γεμίζοντας τις εκκλησιές μας!

Κάνουμε Πάσχα λοιπόν!

Γιατί το Πάσχα είναι η Λαμπρή της Ορθοδοξίας! Είναι οι θείες ακολουθίες, η εξομολόγηση, η θεία κοινωνία. Είναι η ταπείνωση, η μετάνοια, η συγχώρηση και η ανάσταση των ψυχών μας. Είναι η επίσκεψη των παιδιών στους γονείς, είναι η χαρά των γονέων για την οικογενειακή μάζωξη. Είναι τα έθιμα, τα τσουρέκια, τα κόκκινα αυγά, οι λαμπάδες, το αρνί, τα τραγούδια, οι χοροί. Είναι η περίοδος όπου καλούμαστε να «συγχωρήσωμεν πάντας τη Αναστάσει και είπωμεν και τοις μισούσιν ημάς Χριστός Ανέστη»!

Κάνουμε Πάσχα!

Κρατάμε ψηλά τα λάβαρα του Έθνους και της Ορθοδοξίας, κρατάμε ψηλά τις καρδιές μας!

-Γιατί στα άγια τούτα χώματα που ζούμε μπόρεσε ο άνθρωπος με θεία σάρκα να ντύσει το ομορφότερο από όλα τα όνειρά του!

-Γιατί και φέτος η όμορφη ελληνική φύση μας καλεί να λάβουμε μέρος στην «εορτή των εορτών» και στην «πανήγυρη των πανηγύρεων»!

Καλή Ανάσταση! Χρόνια Πολλά!

Νικόλαος Ταμουρίδης Αντγος (ε.α)-Επίτιμος Α’ Υπαρχηγός ΓΕΣ