Ενα μεγάλο πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι ότι βρισκόμαστε ενώπιον καταστάσεων και προβλημάτων που άλλες χώρες έχουν αντιμετωπίσει εδώ και πολλά χρόνια. Μπορούμε να μάθουμε από τις επιτυχίες και αποτυχίες τους. Τέτοια περίπτωση είναι αυτή της εκπαιδεύσεως. Πώς θα προσεγγίσεις έναν αλλόγλωσσο μαθητικό πληθυσμό; Η αρχική αντίληψη ήταν «να αφήσεις κάθε λουλούδι να ανθίσει». Να διδάξεις στα παιδιά τη μητρική τους γλώσσα παράλληλα με τη γλώσσα του τόπου που τους φιλοξενεί (η λεγόμενη «πολυπολιτισμική εκπαίδευση»). Απέτυχε να οδηγήσει στην ένταξη αυτών των ομάδων. Εδώ και δύο δεκαετίες το ζητούμενο δεν είναι τόσο να διδαχθούν οι αλλόγλωσσοι μαθητές τη μητρική γλώσσα τους, αλλά πρωτίστως τη γλώσσα και τον πολιτισμό του κράτους στο οποίο διαμένουν. Αυτή η νέα αντίληψη ονομάσθηκε «διαπολιτισμική εκπαίδευση». Για να λειτουργήσει όμως σωστά, πρέπει οι αλλόγλωσσοι μαθητές να μην ξεπερνούν το ποσοστό του 20% στο σύνολο του τμήματος. Οσο αυξάνεται αυτό το ποσοστό τόσο δυσχεραίνεται η ένταξη.
 
Αυτό που συμβαίνει στον χώρο της εκπαιδεύσεως ισχύει και ευρύτερα στην κοινωνία. Σε όλη την Ευρώπη η κοινωνική συνοχή απειλείται από τα γκέτο μεταναστών. Τα παραδείγματα είναι πολλά: από τα μπανλιέ της Γαλλίας, στο Κρόιτσμπεργκ του Βερολίνου ή στο Μόλεμπεκ του Βελγίου. Το μάθημα από όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι απλό: Οταν οι μετανάστες σε μια αστική περιοχή ξεπεράσουν σε αριθμούς ένα ποσοστό, δημιουργούνται παράλληλες κοινωνίες. Οι ομάδες μεσαίου εισοδήματος, που έχουν τη δυνατότητα να μετακινηθούν αλλού, εγκαταλείπουν αυτές τις περιοχές. Αυτό οδηγεί σε περαιτέρω επιδείνωση της καταστάσεως. Οι περιοχές αυτές καταλήγουν να χαρακτηρίζονται από περιθωριοποίηση και φτώχεια.
 
Τα ζήσαμε κι εμείς στις αρχές του 2000 σε Αγιο Παντελεήμονα, Κυψέλη, πλατεία Αττικής ή Σεπόλια. Σήμερα στις συγκεκριμένες περιοχές είναι σαφές ότι ο αριθμός των μεταναστών έχει ξεπεράσει το όριο του 20%. Οι μετανάστες, βεβαίως, κάλυψαν το κενό που είχε ήδη δημιουργηθεί από τη «φυγή» των γηγενών προς τα προάστια τη δεκαετία του 1990. Μπορεί όμως το κράτος να παρέμβει σε μια τέτοια κατάσταση;
 
Υπάρχουν δυνατότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα «Εστία» που διαχειρίζεται η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Απευθύνεται σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο και προσφέρει στέγαση κυρίως σε διαμερίσματα. Είναι προτιμητέα των διαφόρων στρατοπέδων προσφύγων, διότι επιτρέπει την ομαλότερη ένταξή τους. Αυτό συμβαίνει, όμως, όταν εφαρμόζεται σωστά. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου προγράμματος, σε σύνολο 1.614 ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων στην Αθήνα, το 56% εντοπίζεται αποκλειστικώς σε δύο από τις επτά δημοτικές κοινότητες της Αθήνας. Πρόκειται για την 4η και την 6η δημοτική κοινότητα (Κολωνός, Κυψέλη). Σε δύο περιοχές με ήδη υψηλό αριθμό μεταναστών, επιλέγεται η ενοικίαση περίπου 900 διαμερισμάτων για να στεγάσουν και άλλους μετανάστες…

για τη συνέχεια Kathimerini