Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και η δημιουργία ενός σημαντικού κενού ισχύος (και) στον Καύκασο δημιούργησε μεγάλο κύμα ενθουσιασμού στις τουρκικές ελίτ στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η αισιοδοξία πήγαζε από την έκλειψη της σοβιετικής απειλής και τη δημιουργία ενός «νέου κόσμου» νεότευκτων κρατών, τα οποία θα προσέβλεπαν στην Τουρκία για καθοδήγηση και προσέλκυση κεφαλαίων.

Η ενεργός εμπλοκή της Τουρκίας σύντομα εξισορροπήθηκε, καθώς αποδείχθηκε ότι δεν διέθετε τους οικονομικούς πόρους που είχε υποσχεθεί να διοχετεύσει στα εν λόγω κράτη, πραγματοποιούσε «άτσαλους» διπλωματικούς ελιγμούς κινητοποιώντας αντιηγεμονικά ανακλαστικά, απέτυχε να προσεταιριστεί τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, αλλά το κυριότερο: μετά το 1994, ήρθε αντιμέτωπη με την άρθρωση μιας σαφούς εξισορροπητικής στρατηγικής εκ μέρους της Ρωσίας, η οποία απέτρεψε κάθε προοπτική τουρκικής διείσδυσης.

Η Ρωσική Ομοσπονδία υιοθέτησε το δόγμα του «εγγύς εξωτερικού», ενώ η διακριτή αποδιδόμενη σημασία στην περιοχή αποτυπώνεται στο έγγραφο με τίτλο «Προτάσεις» της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της ρωσικής Δούμας, το οποίο μάλιστα επιδόθηκε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Στο έγγραφο αναφέρεται σαφώς: «Η Ρωσική Ομοσπονδία, η οποία είναι διεθνώς θεωρούμενη ως ο νόμιμος διάδοχος της ΕΣΣΔ, οφείλει να κυβερνάται μέσω ενός δόγματος (όπως το αμερικανικό δόγμα Μονρόε αναφορικά με τη Λατινική Αμερική) το οποίο θα προβλέπει την προστασία των ζωτικών συμφερόντων της στο σύνολο της γεωγραφικής και πολιτικής επικράτειας της πρώην ΕΣΣΔ. Η Ρωσία οφείλει, επίσης, να επιτύχει την αναγνώριση των συμφερόντων της από τη διεθνή κοινότητα».

Μέσω του δόγματος του «εγγύς εξωτερικού», η Ρωσία διατράνωσε ότι έχει τη βούληση και τις δυνατότητες να υπερασπίζεται στο εξής τα συμφέροντά της στον πρώην σοβιετικό χώρο, συμπεριλαμβανομένου προφανώς του Καυκάσου.

Κατόπιν τούτου, η Τουρκία περιέστειλε τις αρχικές φιλοδοξίες της και περιήλθε σε μια εσωστρέφεια έως την «επιστροφή» της διά της ήπιας –πλέον– ισχύος και της έμμεσης εμπλοκής, έτσι ώστε να μην προκαλείται ο ρωσικός παράγοντας.

Η Τουρκία θεωρεί τον Καύκασο –όπως και το Αιγαίο, τη Θράκη, την Κύπρο, τη Λιβύη, τη Συρία ή και το Ιράκ– το δικό της «εγγύς εξωτερικό» με ένα ανοιχτό ερώτημα: αν αποδεχθούμε ότι έχει τη βούληση και τη θέληση να αποκτήσει τη στρατηγική πρωτοκαθεδρία στις εν λόγω γεωγραφικές ζώνες, αυτό σημαίνει ότι έχει και τις δυνατότητες; Η Ρωσία διέθετε προφανώς τεράστιες στρατιωτικές δυνατότητες, ενώ διακήρυξε ότι προστατεύει τα συμφέροντά της στον πρώην σοβιετικό χώρο διά της «πυρηνικής ομπρέλας», δηλαδή ήταν έτοιμη ακόμη και για πυρηνικό πόλεμο αν αμφισβητείτο η θέση της στον Καύκασο και στην Κεντρική Ασία.

Η Άγκυρα, όμως; Έχει τις δυνατότητες να ασκήσει μια αποτελεσματική στρατηγική εδραίωσης της θέσης της; Προφανώς η Τουρκία δεν είναι κάποια μεγάλη δύναμη σε παρακμή, η οποία συντηρεί ακόμη ευμεγέθη στρατεύματα, αλλά είναι μια φιλοδοξούσα ανερχόμενη…

Η συνέχεια του άρθρου στο pontos-news