Στέφανος Κωνσταντινίδης   

Όχι, δεν τον περιμένει ο πλανήτης ούτε και εμείς ως μεσσία! Περισσότερο σαν τον Γκοντό του Μπέκετ τον περιμένουν οι πιο πολλοί! Εξάλλου, ύστερα από ένα ακροδεξιό αντισυστημισμό ενός Προέδρου που έφτανε στα όρια της παράνοιας, τον κύριο λόγο θα έχει το θεσμικό κατεστημένο, ενώ από τα παρασκήνια θα έχουν λόγο και κάποιες  ιερές αγελάδες όπως ο Ομπάμα και ο Κλίντον. Αν όμως θέλαμε να σκιαγραφήσουμε και την προσωπικότητα του νέου Προέδρου, δεν λείπουν κάποια στοιχεία από τη μακρόχρονη πολιτική καριέρα του και τη συνάφεια του με το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, το βαθύ κατεστημένο. Για παράδειγμα, αρθρογράφοι μας θυμίζουν ότι πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του αμερικανικού Κογκρέσου και υπέρμαχος των βομβαρδισμών της Σερβίας το 1999 που κατέστρεψαν αυτή τη χώρα και δημιούργησαν το ανεξάρτητο Κόσοβο, στο οποίο κυβερνά μια μαφία με την ανοχή της Δύσης, στην υπηρεσία εν πολλοίς του Ερντογάν, δεν ήταν άλλος από τον Τζο Μπάιντεν. Σύμμαχος τότε του Κλίντον συνέχισε την καριέρα του ως συνοδοιπόρος του Ομπάμα σε όλες τις πολεμικές περιπέτειες των ΗΠΑ και που το μόνο αποτέλεσμα που είχαν ήταν η ανάπτυξη του ακραίου ισλαμισμού. Κάτω επομένως από το πράο χαμογελαστό βλέμμα, υπάρχει και μια άλλη πραγματικότητα. Είναι επίσης ο δεύτερος Αμερικανός Πρόεδρος των ΗΠΑ, μετά τον Κένεντι, με ρωμαιοκαθολικό θρήσκευμα. Φυσικά, δίπλα στα αρνητικά στοιχεία της καριέρας του οι πολιτικοί του φίλοι προβάλλουν τις θετικές πλευρές της πολιτικής του σταδιοδρομίας, ειδικά τη φιλελεύθερη στάση του σε διάφορα θέματα και μιας μορφής κοινωνική ευαισθησία, κάτι που χωρίς αμφιβολία ερχόταν σε αντίθεση με τη σκληρή εικόνα που εξέπεμπε ο Τραμπ.

Οι περισσότεροι ξένοι ηγέτες και ειδικά οι Ευρωπαίοι είδαν θετικά την εκλογή του. Ο λόγος είναι γιατί πιστεύουν ότι οι σχέσεις με τις ΗΠΑ θα είναι περισσότερο ομαλές και προβλέψιμες απ΄ό,τι ήταν με τον Τραμπ. Ειδικά οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα γνωρίσουν καλύτερες μέρες, χωρίς να σημαίνει ότι θα εκλείψουν οι αντιπαραθέσεις. Υποσχέθηκε επίσης να επαναφέρει τις ΗΠΑ στη συνθήκη του Παρισιού για το κλίμα από την οποία αποχώρησε ο Τραμπ. Περισσότερο ομαλές θα είναι και οι σχέσεις με τους διεθνείς οργανισμούς με τους οποίους ο Τραμπ βρισκόταν σε μόνιμη σχεδόν αντιπαράθεση. Φόβοι όμως υπάρχουν για την ένταση του ψυχροπολεμικού κλίματος με τη Μόσχα ενώ αβέβαιη παραμένει και η σχέση με την Κίνα. Ακόμη μένει να φανεί ποια θα είναι η εξέλιξη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή και ειδικά απέναντι στο Ιράν. 

Σε γενικές γραμμές όμως η κληρονομιά του τραμπισμού θα είναι βαριά τόσο στην εξωτερική πολιτική όσο και στα θέματα της εσωτερικής πολιτικής. Ο τραμπισμός δεν είναι υπόθεση ενός προσώπου αλλά βαθύτερων κοινωνικο-οικονομικών μεταλλάξεων τόσο της αμερικανικής κοινωνίας όσο και του ίδιου του πλανητικού συστήματος. Και ήρθε για να παραμείνει, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα, με Τραμπ ή χωρίς. 80 εκατομμύρια ψήφοι στις ΗΠΑ και μια διεθνής αποδοχή από ακροδεξιά αντισυστημικά κινήματα και κόμματα, ακόμη και από πιο μετριοπαθή στοιχεία και διανοούμενους, δεν είναι μια αμελητέα πολιτική δύναμη. Το πλανητικό σύστημα, οι διεθνείς ισορροπίες θα δοκιμαστούν. Όπως θα συνεχιστεί και η υποχώρηση της Αυτοκρατορίας αλλά και συνολικά της Δύσης. Ο κόσμος βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Και η προεδρία Μπάιντεν θα είναι μια μεταβατική εποχή.

Για την Ελλάδα και την Κύπρο δεν θα αλλάξουν πολλά πράγματα. Οι ψευδαισθήσεις που έχουν κάποιοι για μια αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά, σύντομα μάλλον  θα διαψευστούν. Θα είναι η ίδια πολιτική της εποχής Κλίντον και Ομπάμα. Την Τουρκία ουκ ελάττω  παραδώσω… Να κρατηθεί με κάθε θυσία στο μαντρί της Δύσης. Να θυμούμαστε τα Ίμια και όσα ακολούθησαν, να θυμούμαστε και την Βικτωρία Νούλαντ επί Ομπάμα-Μπάιντεν όταν διαπραγματεύτηκε με τον Νταβούτογλου το περιβόητο «κοινό ανακοινωθέν» της 11ης Φεβρουαρίου 2014 που αποδέκτηκε ο Αναστασιάδης. Και που επέβαλε τους τουρκικούς όρους του διαλόγου που ακολούθησε. Τότε οι Αμερικανοί πίστευαν πως με τον Αναστασιάδη θα επανέφεραν παραλλαγμένο το σχέδιο Ανάν. Οι συγκυρίες το απέτρεψαν, οι προτεραιότητες του Ερντογάν ήταν άλλες, αλλά το σχέδιο διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει πάντα στο τραπέζι.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως δεν πρέπει, όσο μας είναι δυνατό, να διατηρήσουμε τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με τις ΗΠΑ του Μπάιντεν. Να το κάνουμε όμως χωρίς αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Και χωρίς να ψάχνουμε μονίμως για προστάτες.

Εκείνο που χρειάζεται είναι να αλλάξουμε εμείς. Να βγούμε «από το κουτί». Το λέει ακόμη και ο Αλέξης Παπαχελάς, των υψηλών δωμάτων του ελληνικού αστισμού και των ελληνικών ελίτ.  Το επανέλαβε σε άρθρο του την περασμένη Τετάρτη στην «Καθημερινή», τη ναυαρχίδα της ελληνικής αστικής τάξης, της εφημερίδας που διευθύνει. Είμαστε σε σταυροδρόμι γράφει «και να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε έξυπνα, ”έξω από το κουτί”. Γιατί καλοί οι μεγάλοι και ακριβοί εξοπλισμοί, αλλά επείγει να βρεις λύση, όπως έδειξε η περίπτωση της Αρμενίας, για τα τουρκικά drones». Κι ύστερα τονίζει, ο κορονωϊός  και τα άλλα θα περάσουν. «Η Τουρκία, όμως, δεν θα πάει πουθενά. Θα είναι εκεί και θα συνεχίσει να πιέζει για τη φινλανδοποίηση του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου». 

Για να ανησυχεί και η ελληνική αστική τάξη, ή τουλάχιστον μια μερίδα της με τους οργανικούς διανοούμενούς της, η κοσμοπολίτικη μάλιστα μερίδα της, όχι κάποια «εθνικιστικά στοιχεία», σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά στο βασίλειο της Δανιμαρκίας!

Είναι λοιπόν καιρός να στοχαστούμε και να αναστοχαστούμε τη δική μας πολιτική. Εξωτερική και εσωτερική. Ποτέ όμως δεν θα καταφέρουμε να οικοδομήσουμε μια σοβαρή εξωτερική πολιτική όσο η διαφθορά  θα κατατρώει το συκώτι της κοινωνίας. Και δεν είναι σαν αυτό του Προμηθέα τότε που τον είχε αλυσοδέσει ο Δίας στον Καύκασο. Που τη μέρα το κατάτρωγε ο αετός και το βράδυ γιατρευόταν!

Υ.Γ. Απόσπασμα από το ποίημα «Γεωπολιτική της  Αμμοχώστου»

…

Μεταπράτες έμποροι

ετοιμάζανε σε χοντρά λογιστικά βιβλία

τους προϋπολογισμούς της ανοικοδόμησης.

Θα κτίζανε λέει σε πύργους

τον Μαρκαντώνιο Βραγαδίνο

και τη Μαρία τη Συγκλητική.

*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019

[email protected]

Φιλελεύθερος