REAL TIME |

Weather Icon
Ισλάμ 21 Νοεμβρίου 2020

O θάνατος του Ayman Al-Zawahri και το μέλλον της Al-Qaida

O θάνατος του Ayman Al-Zawahri και το μέλλον της Al-Qaida

Daniel Byman

Ο ηγέτης της Al-Qaida, Ayman al-Zawahri, μπορεί να είναι νεκρός ή τουλάχιστον φαίνεται να είναι «εντελώς εκτός δικτύου», σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και βετεράνο τζιχαντιστή Hassan Hassan. Αυτές οι αναφορές έρχονται ταυτόχρονα με τη δολοφονία ενός άλλου πολύ ανώτερου ηγέτη της al-Qaida, του Abu Muhammad al-Masri, στην Τεχεράνη, σύμφωνα με πληροφορίες από Ισραηλινούς πράκτορες με εντολή των Ηνωμένων Πολιτειών.

Εάν ο Zawahri είναι πράγματι νεκρός, τι δρόμο θα ακολουθήσει η al-Qaida και τι είδους κίνηση θα κληρονομήσει ο διάδοχος του Zawahri;

Ο Zawahri, είναι ένας αρκετά μεγάλος ηλικιάκα Αιγύπτιος ηγέτης τρομοκρατικών οργανώσεων και ο νούμερο δύο μετά τον Osama bin Laden. Ανέλαβε τον έλεγχο της al-Qaida μετά το θάνατο του Μπιν Λάντεν το 2011 από το Ναυτικό των ΗΠΑ. Ο Ζαουάχρι έχει παρασημοφορηθεί ως «εγκέφαλος» και επικρίθηκε ως ηγέτης. Οι αναλυτές της τρομοκρατίας Colin Clarke και Asfandyar Mir σημειώνουν ότι ο Zawahri απέφυγε την παγίδα της προσπάθειας οικοδόμησης ενός κράτους, όπως έκανε το ISIS, και έτσι απέφυγε την καταστροφή στα χέρια του στρατού των ΗΠΑ και των συμμάχων του. Επισημαίνουν επίσης ότι έχει διατηρήσει σχέσεις με πολλούς βασικούς συνεργάτες σε όλο τον κόσμο και, καθώς η φλόγα του ISIS εξασθενεί, συγκέντρωσε την υποστήριξη ως ο αφοσιωμένος αλλά λιγότερο τρελός ηγέτης της παγκόσμιας τζιχάντ.

Επιπλέον, ο Zawahri διατήρησε τους δεσμούς του με τον μακροχρόνιο σύμμαχό του, τους Ταλιμπάν, παρά την πίεση στην ομάδα να απορρίψει την al-Qaida στο πλαίσιο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Ακόμη και οι θαυμαστές του Zawahri παραδέχονται ότι ήταν παθιασμένος και δεν είχε το χάρισμα του Μπιν Λάντεν. Η al-Qaida κατάφερε να πραγματοποιήσει θεαματικές τρομοκρατικές επιθέσεις κατά των Ηνωμένων Πολιτειών ή της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια, αν και οι συνεργάτες της κατάφεραν κάποιους περιορισμένους βομβαρδισμούς, όπως η επίθεση που έγινε από Σαουδάραβα εκπαιδευμένο από την al-Qaida στην Αραβική Χερσόνησο που σκότωσε τρεις Αμερικανούς ναύτες σε βάση στη Φλόριντα τον Δεκέμβριο του 2019. Επιπλέον, το πιο σημαντικό θέατρο επιχειρήσεων του τζιχάντ την τελευταία δεκαετία – η Συρία – είδε την al-Qaida να χάνει τον έλεγχο των τοπικών συμμάχων της, οι οποίοι τελικά την απέρριψαν.

Ένα πρώην μέλος της al-Qaida γέννησε το ISIS, το οποίο εμφανίστηκε ως ο μεγαλύτερος αντίπαλος της al-Qaida στο τζιχάντ. Αλλά ακόμη και τα περισσότερα απομεινάρια που έμειναν πιστά, όπως ο Hayat Tahrir al-Sham, τελικά χώρισαν από την al-Qaida, αναζητώντας μια τοπική εστία. Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτηματικά για την ηγεσία του Zawahri βρίσκεται τώρα στο παιχνίδι: Τι είδους κίνηση θα κληροδοτήσει στον διάδοχό του; Πολλά εξαρτώνται από το ποιος παίρνει το τιμόνι. Οι ηγέτες έχουν μεγάλη σημασία για τρομοκρατικές ομάδες, ειδικά για τζιχαντιστές, οι οποίοι συχνά ανεβαίνουν και πέφτουν με βάση την τύχη του εμίρη τους. Προς το παρόν, δεν υπάρχει προφανής διάδοχος με την ευρεία αναγνώριση και σεβασμό του Zawahri στον κόσμο των τζιχάντ. Ο πυρήνας της al-Qaida και οι θυγατρικές της στην Υεμένη, τη Βόρεια Αφρική και άλλες χώρες, ωστόσο, διεξάγουν πόλεμο εδώ και δεκαετίες και είναι πιθανό να προτείνουν έναν ηγέτη δοκιμασμένο στη μάχη που έχει τουλάχιστον κάποια αξιοπιστία.

Πράγματι, είναι πιθανό ο νέος ηγέτης να είναι πιο χαρισματικός από τον Zawahri. Οποιοσδήποτε διάδοχος θα επωφεληθεί επίσης από την παρακμή του ISIS, το οποίο είναι πολύ πιο αδύναμο και λιγότερο εμπνευσμένο τώρα που έχει χάσει το χαλιφάτο. Το ISIS εξακολουθεί να υφίσταται, τόσο στη Συρία όσο και με υποστηρικτές σε άλλες χώρες, και το μοντέλο και οι ιδέες του είναι ισχυρές. Ο διαγωνισμός θα συνεχιστεί. Ωστόσο, το ISIS δεν είναι πλέον το κοίτασμα στρατολόγησης και συγκέντρωσης χρημάτων που ήταν στο αποκορύφωμά του το 2014 και το 2015.

Ο νέος ηγέτης θα πρέπει επίσης να διασφαλίσει την πίστη των τοπικών θυγατρικών, όπως το παρακλάδι της al-Qaida στην Υεμένη. Αυτοί οι συνεργάτες έχουν τα δικά τους κίνητρα για να παραμείνουν πιστοί και να διατηρήσουν το όνομα της al-Qaida. Αλλά αν η παγκόσμια μάρκα al-Qaida παραμείνει αδύναμη, υπάρχει μικρότερο κίνητρο για να συμμετάσχουν νέες ομάδες και θα δημιουργηθούν περισσότερα ελαττώματα στις υπάρχουσες συνεργασίες. Ίσως ρο σημαντικότερο ζήτημα είναι πως οι τοπικές ομάδες μπορούν να δηλώσουν την πίστη τους στον νέο ηγέτη, αλλά στην πράξη ακολουθούν τον δικό τους τρόπο, ένα διαρκές πρόβλημα για την al-Qaida ακόμη και στις μέρες του Μπιν Λάντεν.

Ο διάδοχος του Zawahri μπορεί να βρεθεί υπεύθυνος για το όνομα της al-Qaida και μια μικρή ομάδα μαχητών στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Προκειμένου να ενισχύσει το ανάστημά του, ο νέος ηγέτης μπορεί να επιδιώξει να πραγματοποιήσει μια τρομοκρατική επίθεση υψηλού προφίλ στη Δύση ή να κερδίσει με άλλο τρόπο την προσοχή. Αυτό θα τον βοηθούσε να αποδείξει την καλή του πίστη και να ξεχωρίσει τον ηγέτη από τη μάζα περισσότερων τοπικών προσώπων. Το να περιπλέξουμε αυτά τα σχέδια, ωστόσο, θα ήταν μία λάθος κίνηση καθώς το αντιτρομοκρατικό κίνημα υποστηρίζεται από πολλά κράτη παγκοσμίως.

Αν και ο Zawahri απέφυγε τη σύλληψη ή το θάνατο με drone, πολλοί άλλοι ηγέτες της al-Qaida και του ISIS δεν το έκαναν. Στο Πακιστάν, τη Συρία, την Υεμένη και αλλού, κυνηγούν ηγέτες της al-Qaida και βασικούς πράκτορες. Για να επιβιώσουν, πρέπει να είναι σε κίνηση, να αποφεύγουν την ανοιχτή επικοινωνία και να είναι προσεκτικοί με τους συναδέλφους τους, ώστε να μην τους καταδώσουν  ή να μην παραδώσουν κατά λάθος την τοποθεσία του ηγέτη. Αυτά τα βήματα, ωστόσο, καθιστούν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, τη διοίκηση μιας παγκόσμιας τρομοκρατικής οργάνωσης. Ο Zawahri, για παράδειγμα, εξέδωσε μόνο σχόλια για σημαντικά γεγονότα όπως η Αραβική Άνοιξη και η ειρηνευτική συμφωνία Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων-Ισραήλ εβδομάδες αργότερα, καθιστώντας τις παρατηρήσεις του λιγότερο σχετικές.

Τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα έντονα για έναν νέο ηγέτη που δεν γνωρίζει προσωπικά πολλούς από τους υφισταμένους του ή που δεν έχει ακόμη κερδίσει τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη τους. Όποιος εμφανιστεί ως ηγέτης της al-Qaida είναι πιθανό να προεδρεύει σε μια καμπή στο ευρύτερο τζιχάντ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να εγκαταλείψουν τη Μέση Ανατολή. Η Αραβική Άνοιξη και οι συναφείς εμφύλιοι πόλεμοι δεν παίρνουν πλέον πρωτοσέλιδα ούτε εμπνέουν εθελοντές. Αναδύονται νέοι χώροι τζιχαντισμού στην Αφρική και την Ασία. Ο νέος ηγέτης της al-Qaida, όσο καιρό επιβιώνει, θα έχει τα χέρια του γεμάτα.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: lawfare

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube