Egyptian Prime Minister Mostafa Madbouli (L) and his Sudanese counterpart Abdalla Hamdok address the press after their meeting in Sudan’s capital Khartoum, on Aug. 15, 2020.  Photo by ASHRAF SHAZLY/AFP via Getty Images.
ΚΑΪΡΟ- Σε μια προσπάθεια αναχαίτισης της Τουρκικής επιρροής και των φιλοδοξιών του Ερντογάν στην Ερυθρά Θάλασσα, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και το Σουδάν, προχωράνε στο σχηματισμό τριμερούς συνεργασίας.

Khalid Hassan

Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak αναφέρει σε άρθρο της, στις 14/11, τη συνάντηση στρατιωτικών αξιωματούχων των τριών χωρών (δεν αναφέρεται ημερομηνία και τοποθεσία), στην οποία θα συζητηθούν σχέδια για τον περιορισμό της τουρκικής επιρροής στην Ερυθρά Θάλασσα. Η θεματολογία διαμορφώθηκε έπειτα από αίτημα της Αιγυπτιακής πλευράς, καθώς το Κάιρο ανησυχεί για την δράση της Άγκυρας στη Σομαλία. Η εφημερίδα υποστηρίζει ότι ανάμεσα στους συμμετέχοντες θα βρίσκονται και ο διοικητής της Αιγυπτιακής Υπηρεσίας Πληροφοριών, μαζί με τον Αναπληρωτή Υπουργό Άμυνας και τον Διοικητή του Νότιου Τομέα των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων.

Στις 16 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος της Επιτροπής για Θέματα Αφρικής, υποστράτηγος Hatem Bashat, σχολίασε την αυξανόμενη τουρκική επιρροή στη Σομαλία, αναφέροντας ότι το Κάιρο γνωρίζει τις κινήσεις της Άγκυρας στην περιοχή, οι οποίες αποσκοπούν στον έλεγχο της Ερυθράς Θάλασσας. «Η Αίγυπτος, μέσω των συμφωνιών και των συμμαχιών που έχει συνάψει, θα προστατεύσει τον Αραβικό κόσμο από τις φιλοδοξίες της Τουρκίας», δήλωσε σε συνέντευξη τύπου ο Bashat. Επίσης, τόνισε την ανάγκη για τη δημιουργία ενός άξονα συνεργασίας, παρομοίου με το Eastern Mediterranean Gas Forum στη Μεσόγειο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε απειλή στην περιοχή.

Η επιρροή της Άγκυρας στη Σομαλία έχει αυξηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα. Στις 7/11, η Τουρκία ανακοίνωσε την αποπληρωμή του δανείου ύψους 2.4 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς το ΔΝΤ, εκ μέρους της Σομαλίας.

Εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρέσβης στο Μογκαντίσου, Mehmet Yilmaz, στις 6 Νοεμβρίου, διαβεβαίωσε το Σομαλό Πρωθυπουργό ότι η Σομαλία έχει την άνευ όρων στήριξη της Τουρκίας.

Την ίδια μέρα, ο Roble επισκέφτηκε το στρατιωτικό κέντρο εκπαίδευσης της Τουρκίας στο Μογκαντίσου, όπου και εκθείασε τους Τούρκους αξιωματούχους για το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσής τους. «Πρόκειται για ένα πρότυπο κέντρου στρατιωτικής εκπαίδευσης, πάνω στο οποίο ελπίζουμε να «πατήσει» η αναδιοργάνωση του στρατού μας», δήλωσε.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ο Σουδανός συγγραφέας και αναλυτής Altaqi Mohamed Othman, εξέφρασε στο Al-Monitor την πεποίθηση ότι η Τουρκία αναζητεί στη Σομαλία εξιλέωση για την επιρροή που έχασε στο Σουδάν, μετά και την αποχώρηση του στρατηγικού συμμάχου του Ερντογάν, Προέδρου Omar al-Bashir. Συγκεκριμένα, ο Bashir συμφώνησε το Νοέμβριο του 2017 στην παραχώρηση του νησιού Suakin στην Τουρκία. Η ενέργεια αυτή εκλήφθηκε τότε από διάφορους αναλυτές και παρατηρητές ως μια προσπάθεια της Τουρκίας να περικυκλώσει την Αίγυπτο και να υπονομεύσει τα συμφέροντά της στην Ερυθρά Θάλασσα. Η αποχώρηση του Bashir έδωσε ένα τέλος στις φιλοδοξίες της Άγκυρας για έλεγχο του Σουδάν, κάτι το οποίο ώθησε την Αίγυπτο να προσεγγίσει το Χαρτούμ και να δημιουργήσει μια στρατηγική συνεργασία για τη διατήρηση της αραβικής ασφάλειας, συμπληρώνει ο Othman.

Στις 14 Νοεμβρίου, μονάδες Αιγυπτίων καταδρομέων και της Αιγυπτιακής πολεμικής αεροπορίας, κατέφθασαν στην αεροπορική βάση Marwa, ώστε να συμμετέχουν στην άσκηση «Αετοί του Νείλου-1» με Σουδανούς συναδέλφους τους· στην πρώτη άσκηση συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Όσον αφορά την τριμερή συνεργασία Αιγύπτου-Ισραήλ-Σουδάν, ο Othman πιστεύει ότι η Αίγυπτος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την ομαλοποίηση που έχουν υποστεί οι σχέσεις Χαρτούμ – Τελ-Αβίβ , με απώτερο σκοπό να εκθέσει τις τουρκικές φιλοδοξίες στην περιοχή. «Η συνεργασία αυτή, εκτός από τις 3 αυτές χώρες, συμπεριλαμβάνει και τη Σαουδική Αραβία, χώρα που έχει σχέσεις με το Ισραήλ, μολονότι έχουν ανεπίσημη μορφή λόγω της λεπτής θέσης στην οποία βρίσκεται το Ριάντ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 23/10 τη συμφωνία για την ομαλοποίηση σχέσεων Σουδάν-Ισραήλ.

Ο Othman προσδοκά να δει μια δυναμική και επιτυχημένη σχέση μεταξύ των δύο χωρών, δεδομένου και ότι το Ισραήλ ανησυχεί για τις τουρκικές και ιρανικές απειλές στην περιοχή.

Η ειδική σε θέματα αφρικανικών υποθέσεων στο Κέντρο Πολιτικών και Στρατηγικών Σπουδών Al-Ahram, Amani al-Tawil, πιστεύει ότι οι προσπάθειες της Αιγύπτου να εμπλέξει νέους συμμάχους είναι ένα καλό βήμα το οποίο θα έχει ισχυρό αντίκτυπο, ιδίως μέσω της εμπλοκής του Ισραήλ. Ωστόσο, μας υπενθυμίζει ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η Αίγυπτος καταβάλλει προσπάθεια δημιουργίας ενός άξονα αναχαίτισης κατά της Τουρκίας, καθώς στο παρελθόν το Κάιρο διεξήγαγε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τη Σαουδική Αραβία (όπως η ναυτική άσκηση Morgan-16) ώστε να προστατεύσει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα από οποιονδήποτε κίνδυνο.

Επίσης, αναφέρει την ίδρυση της αιγυπτιακής στρατιωτικής βάση της Βερενίκης στη νότια Ερυθρά Θάλασσα, η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των τουρκικών απειλών στην περιοχή. Η εν λόγω βάση έχει έκταση 155 χιλιάδων στρεμμάτων και είναι η μεγαλύτερη στην Ερυθρά Θάλασσα και την Αφρική.

Επιπροσθέτως, η αναλύτρια ισχυρίζεται ότι η προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει μια σφαίρα επιρροής στην περιοχή, έχει να κάνει με το καθεστώς της Ερυθράς Θάλασσας ως βασικής διόδου του παγκόσμιου εμπορίου.

«Ο Τούρκος πρόεδρος δυστυχώς εκμεταλλεύτηκε την φτώχεια και τις εμφύλιες διενέξεις της Σομαλίας ώστε να εδραιώσει την επιρροή του σε αυτή, ελέγχοντας οικονομικά και στρατιωτικά τη χώρα. Κάτι τέτοιο βγάζει νόημα, καθώς η Σομαλία έχει τεράστια αποθέματα πετρελαίου, ενώ στον αντίποδα η Τουρκία πάσχει στον ίδιο τομέα. Εάν προσθέσουμε και τη στρατηγική τοποθεσία του Κόλπου του Άντεν ως πύλη της Ερυθράς Θάλασσας, τότε καταλαβαίνουμε γιατί είναι σημαντικός στόχος για την Άγκυρα», συμπλήρωσε η ερευνήτρια.

Ο Υπηρεσιακός Υπουργός Εμπορίου της Σομαλίας, Abdullah Ali Hassan, δήλωσε κατά τη διάρκεια του Οικονομικού Forum Τουρκίας-Αφρικής, ότι ο όγκος εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Τουρκίας και Σομαλίας έχει αυξηθεί κατά 37% τον τελευταίο χρόνο και ανέρχεται πλέον στα 206 εκατομμύρια δολάρια.

Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2017, δημιουργήθηκε η μεγαλύτερη τουρκική στρατιωτική βάση εκτός Τουρκίας, στη νότια πλευρά του Μογκαντίσου.

Στις 20 Ιανουαρίου, ο ίδιος ο Ερντογάν ανακοίνωσε έρευνες για την εξεύρεση πετρελαϊκών κοιτασμάτων σε Σομαλικά νερά.

Σύμφωνα με την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία, οι ενεργειακές εισαγωγές της Τουρκίας, για το έτος 2019, ανέρχονται στα 41 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μετάφραση: Νίκος Χριστοφορίδης

Πηγή: al-monitor.com