Η Ευρώπη δεν έχει θέμα μόνο με τις προβληματικές δημοκρατίες της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Τα σκάνδαλα που έφτασαν μέχρι φόνους και γιατί η διαφθορά σε οποιαδήποτε χώρα, όσο μικρή και αν είναι, επηρεάζει τελικά συνολικά την ΕΕ.

Οι ΗΠΑ και η ΕΕ αγωνίζονται και οι δυο να πραστατεύσουν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Ο αμερικανικός αγώνας είναι πιο δραματικός διότι ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ ηγείται της προσπάθειας υπονόμευσης του πολιτικού συστήματος. Στην Ευρώπη, αντιθέτως, η απειλή έρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις παρυφές της.

Η Ουγγαρία και η Πολωνία βρίσκονται στο επίκεντρο, καθώς οι κυβερνήσεις τους αντιστέκονται στις προσπάθειες να συνδεθούν οι πόροι της ΕΕ μες τον σεβασμό προς το κράτος δικαίου. Αλλά με το να επικεντρώνεται η προσοχή αποκλειστικά και μόνο στους Ούγγρους και στους Πολωνούς, υποβαθμίζεται το εύρος του προβλήματος της Ευρώπης. Σε αρκετές άλλες χώρες της ΕΕ, τα πρόσφατα σκάνδαλα διαφθοράς και τα αμφιλεγόμενα ζητήματα του κράτους δικαίου, έχουν εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς την υγεία των δημοκρατικών τους συστημάτων. Στις χώρες αυτές περιλαμβάνονται η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Κροατία, η Μάλτα και η Κύπρος. Συλλογικά, οι προβληματικές δημοκρατίες αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο με ένα τρίτο των 27 κυβερνήσεων που κάθονται γύρω από το τραπέζι της ΕΕ.

Οι περιπτώσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής διότι υπάρχει ένα ιδεολογικό στοιχείο στη διαμάχη. Ο Victor Orban, ο ηγέτης της Ουγγαρίας, χαίρεται να κάνει κηρύγματα για την «ανελεύθερη δημοκρατία». Οι Πολωνοί και οι Ούγγροι έχουν επίσης περάσει νόμους που υπονομεύουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.

Το «λάδωμα» και η διαφθορά σε άλλες περιοχές της ΕΕ τείνουν να γίνονται με τον «παραδοσιακό» τρόπο –μυστικά και χωρίς να συνοδεύονται από κηρύγματα κατά του φιλελευθερισμού. Αυτά τα σκάνδαλα προσελκύουν λιγότερο ενδιαφέρον στο εξωτερικό. Αλλά έχουν προκαλέσει μαζικές διαδηλώσεις και πολιτική αστάθεια σε πολλές από τις εμπλεκόμενες χώρες.

Από τον Ιούλιο, χιλιάδες έχουν βγει στους δρόμους στη Βουλγαρία για να διαδηλώσουν ενάντια στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Boyko Borisov. Τα πλήθη έχουν εξοργιστεί με τα ρεπορτάζ που φέρουν πολιτικούς και αξιωματούχους να αγοράζουν διαμερίσματα σε τιμές πολύ χαμηλότερες της αγοράς –αλλά και από μια φωτογραφία που δείχνει τον κ. Borisov να στέκεται δίπλα σε ένα ανοιχτό συρτάρι γεμάτο 500ευρα και ράβδους χρυσού. Ο πρωθυπουργός υποστηρίζει πως οι φωτογραφίες είναι ψεύτικες. Αλλά ακόμα και ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Rumen Radev, τον έχει κατηγορήσει ότι έχει μια «κυβέρνηση μαφίας».

Τα τελευταία χρόνια, μαζικές διαδηλώσεις έχουν ταρακουνήσει και τη Ρουμανία, όπου οι εισαγγελείς κατά της διαφθοράς έχουν δώσει μάχες με υπουργούς της κυβέρνησης. Ο Liviu Dragnea, πάλαι ποτέ ισχυρός πρόεδρος του κυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, πήγε στη φυλακή τον Μάιο του 2019 για τριάμισι χρόνια με την κατηγορία της διαφθοράς. Ο Ivo Sanader, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Κροατίας από τότε που ανεξαρτητοποιήθηκε η χώρα, καταδικάστηκε στις 13 Νοεμβρίου σε οκτώ χρόνια φυλάκισης για διαφθορά.

Αλλού στην ΕΕ, τα σκάνδαλα διαφθοράς είναι αναμεμειγμένα με φόνους. Ο δημοσιογράφος Jan Kuciak και η μνηστή του Martina Kusnirova, δολοφονήθηκαν στη Σλοβακία το 2018. Ο Kuciak ερευνούσε τους δεσμούς μεταξύ της ιταλικής μαφίας και αξιωματούχων που βρίσκονταν κοντά στον Robert Fico, τον πρωθυπουργό, ο οποίος αναγκάστηκε σε παραίτηση μετά τις διαδηλώσεις που ξέσπασαν με αφορμή τον θάνατο του Kuciak.

Στη Μάλτα, η επιφανής ερευνητική δημοσιογράφος Daphne Caruana Galizia δολοφονήθηκε το 2017έχοντας γράψει για ξέπλυμα χρήματος από ισχυρούς αξιωματούχους, καθώς και για επιχειρηματικές δοσοληψίες της συζύγου του πρωθυπουργού. Οι έρευνες και οι λαϊκές διαδηλώσεις που ακολούθησαν τον θάνατό της, οδήγησαν τελικά στην παραίτηση του πρωθυπουργού Joseph Muscat, και στη σύλληψη του επιτελάρχη του, Keith Schembri.

Για τη συνέχεια Euro2Day