Κώστας Βενιζέλος   

Κάνει μια κίνηση εδραίωσης των κατοχικών δεδομένων η Άγκυρα, προτάσσει μια «νέα θέση» και τρέχουν σχεδόν άπαντες να προσαρμοστούν. Η κατοχική Τουρκία ταυτόχρονα με την επιβολή τετελεσμένων ( ΑΟΖ, Αμμόχωστο, νεκρή ζώνη), ζητά συζήτηση «εναλλακτικών λύσεων» και παραπέμπει σε αυτήν των δύο κρατών. Ενόψει των «νέων» δεδομένων, πρώτοι οι Βρετανοί, που διατηρούν την… πατέντα του Κυπριακού, με ιδιαίτερα παραγωγική δράση στο παρασκήνιο, προετοίμασαν το έδαφος και δημοσίως για «όλα στο τραπέζι». Με βάση τις βρετανικές νόρμες, η Γραμματεία των Ηνωμένων, ο Γ.Γ. Αντόνιο Γκουτέρες σε συνέντευξη Τύπου και η απεσταλμένη του, Τζέιν Χολ Λουτ στις κατ’ ιδίαν βολιδοσκοπήσεις που πραγματοποιεί, έχουν εξαγγείλει τη διεύρυνση των συζητήσεων. 

Έχει αναφέρει, μεταξύ άλλων η κ. Λουτ, πως από τη στιγμή κατά την οποία η μια πλευρά θέτει απόψεις «δεν μπορούμε παρά να συζητήσουμε». Τούτο σημαίνει πως στην άτυπη Πενταμερή, όταν και όποτε συγκληθεί, θα περιληφθεί (ατύπως) στην ατζέντα και η λύση των δύο κρατών. Εάν, για παράδειγμα, η ελληνική πλευρά έθετε το ενιαίο κράτος, θα ήταν αποδεκτό ή θα έπεφτε η οικουμένη να την κατασπαράξει και να την χαρακτηρίσει ακραία και εθνικιστική;

Η επικείμενη αποστολή της κ. Λουτ είναι προδιαγεγραμμένη. Η άτυπη Πενταμερής θα εξαγγελθεί ενόψει και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που χρονικά τοποθετείται στις 10 Δεκεμβρίου, για να αποφευχθεί συζήτηση για κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Όχι  ότι μπορεί να επενδύσει κανείς στους Ευρωπαίους εταίρους μας πως θα αποφασίσουν κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Είναι, όμως, σαφές πως εάν εξαγγελθεί η άτυπη Πενταμερής, θα προσφερθεί άλλοθι καθώς θα θεωρηθεί «βήμα προς τα εμπρός». Θα θεωρήσουν πως με κυρώσεις «θα χαθεί η ευκαιρία».

Η κατοχική Τουρκία δεν επιδιώκει δύο χωριστά κράτη, αλλά συνομοσπονδία, για να μπορεί να έχει έλεγχο ολόκληρης της χώρας. Πώς θα συνομολογηθεί αυτή η συνομοσπονδία είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο, σε σχέση και με το κεφάλαιο της κυριαρχίας. Απάντηση θα πρέπει να δοθεί και για τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σηημειώνεται συναφώς, ότι ο νέος εγκάθετος της Άγκυρας, Ερσίν Τατάρ, στα διάφορα που έχει πει τελευταία, έθεσε και το μοντέλο της παρθενογένεσης, που πρώτος το παρουσίασε ο Λόρδος Χάνεϊ, ο οποίος ήταν, ως γνωστό, ο βασικός συντάκτης του σχεδίου Ανάν. 

Πώς αντιμετωπίζονται όλες αυτές οι εξελίξεις, που όπως φαίνεται θα προκαλέσουν τσουνάμι; Ποια η απάντηση της Λευκωσίας; Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος έχει… εφεύρει το μοντέλο της χαλαρής, αποκεντρωμένης, ομοσπονδίας, δίνει την εντύπωση πως ακολουθεί εν πολλοίς τις εξελίξεις και παρακολουθεί το σκηνικό που στήνεται από τους άλλους παίκτες. 

Η απάντηση της Λευκωσίας στη θέση των Τούρκων για δύο κράτη είναι η χαλαρή ομοσπονδία; Όταν μάλιστα θα είναι «όλα στο τραπέζι»; Η προσέγγιση για χαλαρή ομοσπονδία, πέραν του γεγονότος ότι είναι μια ασαφής θέση, παραπέμπει στην πολιτική του κατευνασμού. Εντάσσεται στη λογική πως για να καλμάρει η Άγκυρα, πρέπει να πάρει δώρα. Θα πρέπει να «είναι κοντά οι απόψεις».

Όταν η άλλη πλευρά, η τουρκική, θέτει μαξιμαλιστικούς στόχους, δεν μπορεί η απάντηση να κινείται σε προσεγγίσεις που βρίσκονται στα «εναλλακτικά σενάρια» της. Όταν, για παράδειγμα,  στο ανακοινωθέν της 3ης Νοεμβρίου, που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση Αναστασιάδη- Τατάρ, είχαν εξαφανιστεί όλα όσα επαναλαμβάνονταν διαχρονικά, ήταν μια ένδειξη το τι θα ακολουθούσε.

Είναι σαφές πως όπως διαμορφώνεται το σκηνικό, η Τουρκία θα «υποχωρήσει» στο τέλος από τα δύο κράτη, που δεν είναι η επιδίωξη της και στην Κύπρο θα πανηγυρίζουν με ένα μοντέλο συνομοσπονδιακών προδιαγραφών. Θα παρουσιαστεί ως η ιδανική λύση η ρατσιστική ΔΔΟ, που με τα όσα συζητούνται, η χώρα θα είναι τουρκικό προτεκτοράτο.