Έφυγε από τη ζωή ο Σταυρίκος Παπαβραμίδης. Ο γέροντας άφησε την τελευταία του πνοή στον ύπνο του, τα ξημερώματα του Σαββάτου, στην οικία του στη Δραπετσώνα.

Γράφει ο Χρήστος Κωνσταντινίδης

Ήταν από τους τελευταίους εναπομείναντες Ποντίους πρόσφυγες της πρώτης γενιάς, ο οποίος μέχρι να κλείσει τα μάτια του σε αυτόν τον κόσμο αποτελούσε ζωντανή μαρτυρία.

Ο χρόνος δεν κατάφερε να διαβάλλει τις… κυψελίδες της μνήμης του. Ήταν διαυγής, ακμαίος, ορεξάτος και πάντα πρόθυμος να διηγηθεί την ιστορία του και να δώσει μαρτυρία για τις κακουχίες που έζησαν οι Έλληνες που ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες μετά τη μικρασιατική καταστροφή.

Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα γεννήθηκε στην Τραπεζούντα το 1915, απ’ όπου πήρε το βαπόρι της προσφυγιάς σε ηλικία 8 χρονών μαζί με τη μητέρα και τα αδέρφια του. Με ενδιάμεσο σταθμό την Κωνσταντινούπολη έφτασαν μετά από ένα ταξίδι πολλών εβδομάδων, γεμάτο ταλαιπωρίες, στην Ελλάδα. Τους άφησαν στη Μακρόνησο κάτω από τον ήλιο. «Είμαι από τους πρώτους Μακρονησιώτες Έλληνες», αναφέρει και θυμάται την εποχή που έφτασε σανε εξόριστος τον Πειραια.

Αμέσως μετά τους έστειλαν στο λοιμοκαθαρτήριο της Σαλαμίνας. Άλλωστε τότε υπήρχε το στερεότυπο, ότι ο πρόσφυγας κουβαλούσε όλες τις αρρώστειες του κόσμου. «Εμείς τους λέγαμε σφίγγες. Ήταν αγράμματοι άνθρωποι δεν ήξεραν», θυμόταν ο παππούς Σταύρος, χωρίς ωστόσο να κρατά κακία για την κακή και συνάμα ρατσιστική μεταχείριση που δέχτηκαν από τους Ελλαδίτες που τους υποδέχτηκαν με την υπογραφή της συνθήκης για την ανταλλαγή πληθυσμών και τους αντιμετώπισαν ως ξενομερίτες, τουρκόσπορους και σαν αλλοεθνείς.

Η οικογένεια του Παπαβραμίδη ρίζωσε στον Πειραιά, όπου έρχονταν πρόσφυγες πριν ακόμα τη μικρασιατική καταστροφή. Θυμόταν τον Πειραιά σαν χωράφια, πριν ακόμα γίνει το λιμάνι που βλέπουμε σήμερα. Ο ίδιος ήταν γνωστός σε όλους τους ρεμπέτες του λιμανιού. Μάλιστα σε παλαιότερες συνεντεύξεις του είχε μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για τον Μάρκο Βαμβακάρη.

Εξάλλου προερχόταν και ο ίδιος από καλλιτεχνική οικογένεια. Ο αδερφός του, Νίκος, ήταν ξακουστός λυράρης και από τους σκαπανείς που διαμόρφωσαν την ποντιακή μουσική στον ελλαδικό χώρο.

Την Τετάρτη 20 Ιουνίου 2018, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας των Προσφύγων, συμμετείχε σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Σύλλογος Μικρασιατών Κωνσταντινοπουλιτών «ΡΙΖΕΣ» Χαλανδρίου στο εργοτάξιο που κατασκευάζεται το γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια με πρωτοβουλία του υπογράφοντος.
Θυμάμαι που ο γέροντας τρέλανε τους πάντες με τη ζωντάνια και το πάθος του. Ήταν ομιλητικότατος, κοινωνικότατος και σε τρελά κέφια.

Μάλιστα τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια του Πόντου. «Ρε σεις, αυτόν, αν το βάλουμε μέσα να παίξει, θα αντέξει τρία ημίχρονα», ήταν η χαρακτηριστική, χιουμοριστική, ατάκα του παλαίμαχου τερματοφύλακα της ΑΕΚ, Στέλιου Σεραφείδη, όταν του παρέδωσε την τιμητική πλακέτα.

Ο παππούς ήταν απόλυτα προετοιμασμένος για την ενωσίτικη τελετή. Περίμενε πολύ να συναντηθεί με τον διοικητικό ηγέτη της ΑΕΚ, Δημήτρη Μελισσανίδη. Αυτό δεν κατέστη δυνατό εκείνη τη μέρα αλλά στις 14 Νοεμβρίου του ιδίου έτους στο Μουσείου της Ακροπόλεσως, στην παρουσίαση της Επιστημονικής Επιτροπής του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού της «Αγιάς Σοφιάς».

«Καιρός ήταν. Αυτό το μουσείο έπρεπε να είχε γίνει πολλά χρόνια πριν», έλεγε στη συζήτηση που είχε με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, στον οποίο εκμηστυρεύτηκε όσα έλεγε στον πατέρα του, Ζώρα, στον οποίο παραμοίαζε τον γιο του με τον Μέγα Αλέξανδρο που κόβει τον Γόρδιο δεσμό.

Ήθελε πολύ να προλάβει τα εγκαίνια της Αγιάς Σοφιάς. Ο Θεός όμως τον πήρε κοντά του.

Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2020 στον ιερό ναό του Αγίου Γερασίμου στο Σχιστό. Η νεκρώσιμος Ακολουθία θα γίνει σε στενό κύκλο λόγω των δεδομένων που επιβάλλει η πανδημία του κορωνοϊού.

Νιώθω υπερτυχερός που κατάφερα να λάβω τις ευχές και την ευλογία του όσο ήταν εν ζωή.

Λαφρύν να εν’ το χώμαν…