Του Ari Cicurel

Ο ρόλος της Αμερικής στο διεθνές σύστημα και οι σχέσεις της με Κίνα και Ρωσία βρίσκονται στο κέντρο της Προεκλογικής εκστρατείας των ΗΠΑ. Οι υποψήφιοι που επλήγησαν από τις ευρείες απειλές αναγνωρίζουν την σημαντικότητα των Ρωσο-σινικής ανόδου στην Κεντρική Ασία, αλλά συνεχίζουν να αγνοούν την εξάπλωση στην Μέση Ανατολή. Η Ουάσιγκτον μπορεί να ανταγωνιστεί με αυτήν την επιθετική επιρροή με την παροχή των εταίρων της με τις πολυπόθητες αμερικανικές οικονομικές επενδύσεις και το στρατιωτικό υλικό.

Ακόμη και πριν από τη θητεία του Τραμπ, η Μόσχα άρχισε να αξιοποιεί τη συμμετοχή της στους εμφύλιους πολέμους της Συρίας και της Λιβύης για να γίνει σημαντικός περιφερειακός παράγοντας. Πέρα από τη διάσωση του Μπασάρ αλ Άσαντ, η Ρωσία χρησιμοποίησε την παρουσία της στη Συρία για να αντιμετωπίσει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους αντάρτες και να προωθήσει την αφήγηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να δρουν ατιμώρητα. Οι ρωσικές πωλήσεις όπλων την βοήθησαν επίσης να αναπτύξει σχέσεις με τα κράτη του Κόλπου, το Ιράκ και την Αίγυπτο, τα οποία λαμβάνουν δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο.

Εν τω μεταξύ, η στρατηγική της Κίνας είναι να χτίσει την πολιτική, οικονομική, και στρατιωτική δύναμη μέσω των επενδύσεων στις κρίσιμες υποδομές της περιοχής και τις καινοτόμες τεχνολογίες. Η Κίνα επιδιώκει να κλέψει την πνευματική ιδιοκτησία μέσω της συγκεκαλυμμένης πειρατείας και της κατασκοπείας. Πιο φανερές δράσεις περιλαμβάνουν κατασκευαστικά έργα σε κρίσιμες μη στρατιωτικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένου ενός τερματικού σταθμού στο λιμάνι haifa του Ισραήλ και καταναγκαστικές επενδύσεις σε εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογίες με εμπορικές και στρατιωτικές χρήσεις, όπως ημιαγωγούς, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δορυφόρους, ακόμα και λογισμικό τυχερών παιχνιδιών. Το Πεκίνο κατευθύνει τον τρόπο με τον οποίο οι κινεζικές εταιρείες επενδύουν στο εξωτερικό, έτσι ώστε να μπορεί να κλέψει αυτές τις δυνατότητες και να τις παρέχει στον δικό του στρατό. Η Κίνα ίδρυσε επίσης το πρώτο υπερπόντιο ναυτικό λιμάνι της στο Τζιμπουτί κοντά στις αμερικανικές εγκαταστάσεις. Αυτές οι κινήσεις είναι όλες μέρος της πρωτοβουλίας belt and road για να αναγκάσουν τις ξένες αγορές —και, ως εκ τούτου, την οικονομική και πολιτική επιρροή— να επιστρέψουν στην Κίνα.

Ενώ αυτές οι απειλές είναι ισχυρές, ούτε η Ρωσία ούτε η Κίνα επιδιώκουν να αντιγράψουν το μέγεθος της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη Μέση Ανατολή. Αντίθετα, αναζητούν ρεαλιστικούς τρόπους για να μεγιστοποιήσουν την επιρροή και τις δυνατότητες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν στην παγκόσμια σκηνή. Η διατήρηση των περιορισμένων στόχων τους επιτρέπει τόσο να διεκδικήσουν ευκολότερες όσο και να κινηθούν και στις δύο πλευρές των περιφερειακών συγκρούσεων.

Οι χώρες της Μέσης Ανατολής έχουν επίσης συμφέρον στο να δημιουργήσουν έθνη μεγάλης δυναμικής και συνεργαστούν μεταξύ τους χωρίς τις μεγάλες δυνάμεις για να αυξήσουν την επιρροή τους. Για παράδειγμα, η Ρωσία και η Τουρκία, σύμμαχος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές των συγκρούσεων στη Συρία και τη Λιβύη, αλλά η Μόσχα εξακολουθεί να πωλεί όπλα στην Άγκυρα. Ομοίως, η Ρωσία και η Κίνα έχουν πολιτικές και οικονομικές σχέσεις τόσο με το Ισραήλ όσο και με το Ιράν, ίσως την πιο έντονη αντιπαλότητα της περιοχής.

Πράγματι, ο ανταγωνισμός μεγάλης δύναμης στη Μέση Ανατολή υπάρχει παράλληλα με την αυξανόμενη επιθετικότητα του Ιράν. Η Μόσχα και το Πεκίνο είναι οι μεγαλύτεροι προστάτες του Ιράν παγκοσμίως και συχνά άρουν βέτο σε επιβλαβή ψηφίσματα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Πηγαίνοντας προς τα εμπρός, η Αμερική δεν πρέπει ούτε να κυνηγήσει τη Ρωσία ούτε τις προόδους της Κίνας στη Μέση Ανατολή με μια διευρυμένη στρατιωτική παρουσία ούτε να υποχωρήσει από την περιοχή ως υποστηρικτής του τερματισμού των «ατελείωτων πολέμων». Μερικοί κριτικοί υποστηρίζουν ότι η περιφερειακή στάση της Αμερικής είναι περιττή επειδή οι στρατιωτικές περιπέτειες της Ρωσίας θα μπορούσαν να αποβεί οικονομικά καταστροφική, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες καταστράφηκαν οικονομικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. 

Αυτά τα σημεία αξίζει να τα έχουμε κατά νου. Ωστόσο, δεν αλλάζουν το σημερινό γεγονός ότι η παρουσία των ΗΠΑ εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για τον έλεγχο της ιρανικής επιθετικότητας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, και την εξασφαλίσει της ελεύθερης ροής ενέργειας-εμπορίου μέσω της αυξημένης επιρροής της στις διεθνούς οδούς.

Αντ ‘αυτού, η πολιτική των ΗΠΑ θα πρέπει να διατηρήσει την ισχυρή παρουσία της στις βάσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, βελτιώνοντας παράλληλα την ικανότητα των αξιόπιστων εταίρων της να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την περιφερειακή ασφάλεια.

Για να αποτρέψουν την επιθετικότητα, οι αμερικανοί εταίροι χρειάζονται προηγμένες στρατιωτικές δυνατότητες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε συντονισμό με τις αμερικανικές δυνάμεις.

Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα αποδειχθεί ο πιο ικανός περιφερειακός εταίρος της Αμερικής μέσω εκατοντάδων επιτυχημένων επιθέσεων κατά του Ιράν και των πληρεξουσίων του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να βοηθήσουν το Ισραήλ να προμηθευτεί τα πυρομαχικά ακριβείας και τα προηγμένα αεροσκάφη, όπως τα πρόσθετα F-35, πρέπει να διεξάγει αυτές τις επιθέσεις, να αποτρέψει μελλοντικές τρομοκρατικές ενέργειες και να προετοιμαστεί για διαφαινόμενη σύγκρουση με το Ιράν. Επί του παρόντος, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ με ετήσιες αυξήσεις με βάση το μνημόνιο της κυβέρνησης Ομπάμα της συμφωνίας για την παροχή 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε διάστημα δέκα ετών. Έτσι το Ισραήλ έχει μεγαλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια εκ των προτέρων και του επιτρέπεται η αγορά προηγμένων οπλικών συστημάτων χωρίς να προσθέσει κανένα κόστος στον Αμερικανό φορολογούμενο.

Ταυτόχρονα, η ηγεσία των ΗΠΑ θα πρέπει να βασιστεί στις πρωτοποριακές συμφωνίες εξομάλυνσης Ισραήλ-ΗΑΕ και Ισραήλ-Μπαχρέιν για την καλύτερη ενσωμάτωση των πολιτικών, οικονομικών και δικτύων ασφαλείας της περιοχής. Καθώς το Ισραήλ και τα κράτη του Κόλπου διαπραγματεύονται πρόσθετες συμφωνίες, το Κογκρέσο θα πρέπει να επεκτείνει τη χρηματοδότηση για έργα που ωφελούν τις περιφερειακές οικονομίες και να απομακρύνει τις κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού από τις κινεζικές και ρωσικές επενδύσεις. Για παράδειγμα, η Αμερικανική Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδότησης Της Ανάπτυξης (DFC) ξεκίνησε τις δραστηριότητές της το 2019. Μπορεί να παράσχει χρηματοδότηση χωρίς τις ισχυρές απαιτήσεις και τους κινδύνους κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας από κινεζικές και ρωσικές επενδύσεις.

Ακόμη, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες επικεντρώνονται περισσότερο στην Ασία-Ειρηνικό και την Ανατολική Ευρώπη, θα πρέπει να παρέχουν στους εταίρους στη Μέση Ανατολή εναλλακτικές λύσεις για το κινεζικό και ρωσικό στρατιωτικό υλικό και τις επενδύσεις. Η πρόκληση της Αμερικής είναι να ενθαρρύνει τα έθνη να συνεργαστούν μαζί της πάνω από την Κίνα και τη Ρωσία χωρίς να  λυγίσουν οικονομικά με μακροπρόθεσμα δάνεια. Η επίτευξη αυτής της ισορροπίας είναι καίριας σημασίας.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: nationalinterest