Finian Cunningham

Στις 17 Οκτωβρίου 2020 το “Γραφείο Εκκαθάρισης Πληροφοριών” – Ο υπερμεγέθης ρόλος της Τουρκίας στην τροφοδότηση της σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν γίνεται όλο και πιο εμφανής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια ειρηνευτική συμφωνία θα είναι δύσκολο να κοπεί και πράγματι η σύγκρουση μπορεί να ανατιναχτεί περαιτέρω σε έναν παρατεταμένο περιφερειακό πόλεμο. Ένας πόλεμος που θα μπορούσε να σύρει τη Ρωσία σε μάχες στον Καύκασο στη νότια περιφέρεια της ενάντια στους αντιπροσώπους του ΝΑΤΟ.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία αυτή την εβδομάδα με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Τούρκος ηγέτης Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να υποστήριξε τις προσπάθειες της Μόσχας για διαμεσολάβηση κατάπαυσης του πυρός στο επίμαχο έδαφος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Παρά ταύτα, ο Ερντογάν φάνηκε να παραδίδει τελεσίγραφο στον Ρώσο ομόλογό του. Ανέφερε ότι πρέπει να υπάρξει “μόνιμη λύση” στην εδώ και δεκαετίες εδαφική διαφωνία.

Ο Ερντογάν και ο σύμμαχός του στο Αζερμπαϊτζάν έχουν ήδη καταστήσει σαφές ότι η μόνη λύση αποδεκτή από αυτούς είναι οι Αρμένιοι αυτονομιστές να παραιτηθούν από την απαίτησή τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν – που δεσμεύονται από τον κοινό τουρκικό πολιτισμό – αποκαλούν εδώ και καιρό τον αρμενικό θύλακα παράνομη κατοχή του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν από τότε που έληξε ο συνοριακός πόλεμος το 1994.

Όταν οι εχθροπραξίες αναζωπυρώθηκαν ξανά τον προηγούμενο μήνα στις 27 Σεπτεμβρίου, οι αρχικές αναφορές ανέφεραν ότι οι συγκρούσεις ήταν τυχαίας φύσης, με αμφότερες τις πλευρές να επιρρίπτουν ευθύνες για την έναρξη της βίας. Ωστόσο, έχει καταστεί σαφές έκτοτε ότι οι ενέργειες που ελήφθησαν από την πλευρά των Αζέρων φαίνεται να ήταν μια προγραμματισμένη επίθεση με την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας.

Μετά από προηγούμενη θανατηφόρα σύγκρουση στις 12-13 Ιουλίου, η οποία περιελάμβανε περίπου δώδεκα θύματα μεταξύ αρμενικών και αζερικών δυνάμεων, στη συνέχεια προχώρησε σε μαζικές στρατιωτικές ασκήσεις στο Αζερμπαϊτζάν στις οποίες συμμετείχαν 11.000 Τουρκικά στρατεύματα από τις 29 Ιουλίου. Για σχεδόν δύο εβδομάδες μέχρι τον Αύγουστο, οι ελιγμοί ανέπτυξαν πυροβολικό, πολεμικά αεροσκάφη και μονάδες αεράμυνας σε μια προφανώς σημαντική προσπάθεια της Άγκυρας και του Μπακού να συντονίσουν τους στρατούς και από τις δύο χώρες για να εκπληρώσουν κοινές επιχειρήσεις. Επιπλέον, δημοσιεύματα ανέφεραν ότι τουρκικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών F-16, παρέμειναν στο Αζερμπαϊτζάν μετά τα πρωτοφανή στρατιωτικά γυμνάσια.

Παράλληλα με τα γυμνάσια, σημειώθηκε επίσης δραματική αύξηση στις πωλήσεις στρατιωτικών όπλων από την Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν. Σύμφωνα με τα στοιχεία των τουρκικών εξαγωγών, σημειώθηκε εξαπλάσια αύξηση στις συμφωνίες όπλων σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με το μεγαλύτερο μέρος της προσφοράς να παραδίδεται το τρίτο τρίμηνο του 2020 μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου. Οι εξοπλισμοί περιελάμβαναν μη επανδρωμένα αεροσκάφη και εκτοξευτές ρουκετών που έχουν παρουσιάσει τεράστιες καταστροφικές επιπτώσεις από τότε που ξέσπασαν οι εχθροπραξίες στις 27 Σεπτεμβρίου.

Ένας τρίτος παράγοντας που υποδηλώνει προγραμματισμένη επίθεση ήταν η αναφερόμενη μεταφορά μισθοφόρων μαχητών από τη Συρία και τη Λιβύη μέσω Τουρκίας για να πολεμήσουν από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν. Χιλιάδες τέτοιοι μαχητές που ανήκαν σε ταξιαρχίες των τζιχάντ υπό τον έλεγχο της Τουρκίας είχαν φτάσει στην πρωτεύουσα των Αζέρων,το Μπακού πριν ξεσπάσουν οι εχθροπραξίες στις 27 Σεπτεμβρίου. Ο εφοδιασμός τέτοιου επιπέδου υποδηλώνει πως η διένεξη θα είναι μακροχρόνια.

Αρμενικές πηγές υποστηρίζουν επίσης ότι οι αρχές των Αζέρων είχαν αρχίσει να κατασχούν πολιτικά οχήματα εβδομάδες πριν την σύρραξη. Ισχυρίζονται επίσης ότι όταν οι μάχες ξέσπασαν στις 27 Σεπτεμβρίου, τουρκικά ΜΜΕ ήταν παρόντα στο έδαφος για να δώσουν ζωντανή κάλυψη των γεγονότων. Συνεπώς, φαίνεται αδιαμφισβήτητα ότι η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν είχαν λάβει στρατηγική απόφαση για την εφαρμογή μιας “τελικής λύσης” στην παρατεταμένη διαφωνία με την Αρμενία σστο θέμα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Αυτό είναι που κάνει τις ρωσικές προσπάθειες για τη διαμεσολάβηση της παύσης των εχθροπραξιών ακόμη πιο δύσκολες. Μετά από μαραθώνιες συνομιλίες με τη μεσολάβηση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, η κατάπαυση του πυρός εισήχθη στις 10 Οκτωβρίου. Ωστόσο, μέσα σε λίγες ώρες η εκεχειρία διαλύθηκε με αναφορές για επανάληψη της ανταλλαγής πυρών και βομβαρδισμούς πόλεων και από τις δύο πλευρές. Οι κύριες παραβιάσεις έχουν διαπραχθεί από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποιώντας προηγμένα τουρκικά όπλα. Αρμένιοι ηγέτες παραπονέθηκαν ότι η πλευρά των Αζέρων δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται να συνεχίσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Οι αεροπορικές επιδρομές του Αζερμπαϊτζάν από τη διακοπή της κατάπαυσης του πυρός το Σαββατοκύριακο έπληξαν περιοχές εντός της Αρμενίας, επεκτείνοντας τη σύγκρουση πέρα από τον επίμαχο θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Το Αζερμπαϊτζάν ισχυρίστηκε επίσης ότι οι αρμενικοί πύραυλοι βάλουν έναντι κατοικημένων πόλεων.

Η Αρμενία αρνείται κατηγορηματικά τη διεξαγωγή τέτοιων βομβαρδισμών, γεγονός που θέτει το ερώτημα: είναι ένα τρίτο μέρος που οργανώνει κρυφά προκλήσεις και υποκινεί κλιμάκωση των συγκρούσεων;

Αυτό που προκαλεί τη Ρωσία είναι ότι έχει νομική υποχρέωση να υπερασπιστεί την Αρμενία ως μέρος του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (1992). Με την Αρμενία να δέχεται πυρά, η πίεση [που ασκείται προς την Μόσχα την οδηγεί σε στρατιωτική παρέμβαση.

Αυτό θα δει τη Ρωσία να εμπλέκεται σε έναν άλλο πόλεμο μεσολάβησης με την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ. Αλλά αυτό δεν είναι στη Συρία. Είναι η περιοχή του Καυκάσου στα νότια σύνορα της Ρωσίας. Υπάρχουν ανησυχίες μεταξύ ανώτερων ρωσικών στρατιωτικών προσωπικοτήτων ότι ένα τέτοιο σενάριο είναι ακριβώς αυτό που στοχεύει ο Ρετζέπ Ερντογάν της Τουρκίας. Η Τουρκία υπερτερεί από τη Ρωσία στον πόλεμο μεσολάβησης στη Συρία. Τα σχέδια του Ερντογάν και του ΝΑΤΟ για αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό αντιμετωπίστηκαν από τη Ρωσία. Φαίνεται όμως ότι η σύγκρουση στον Καύκασο μπορεί τώρα να είναι η εκδίκηση του Ερντογάν.

Η Μόσχα πρέπει πλήρως να αναθεωρήσει τις σχέσεις της με την Άγκυρα και να γνωστοποιήσει στον Ερντογάν τις κόκκινες γραμμές της.

Finian Cunninghamσ has written extensively on international affairs, with articles published in several languages. He is a Master’s graduate in Agricultural Chemistry and worked as a scientific editor for the Royal Society of Chemistry, Cambridge, England, before pursuing a career in newspaper journalism. He is also a musician and songwriter. For nearly 20 years, he worked as an editor and writer in major news media organisations, including The Mirror, Irish Times and Independent

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: informationclearinghouse