Το εμπάργκο του Ριάντ στις τουρκικές εισαγωγές αποτελεί το τελευταίο επεισόδιο στον εντεινόμενο ανταγωνισμό μεταξύ των δύο χωρών – Η δολοφονία Κασόγκι, η Λιβύη και οι… τουρκικές τηλεοπτικές σειρές

Μποζανίνου Τάνια

Εμπάργκο επιβάλλει η Σαουδική Αραβία σε όλα τα τουρκικά προϊόντα από την 1η Οκτωβρίου. Ήδη εδώ και μήνες ίσχυαν ορισμένοι περιορισμοί στις εισαγωγές από την Τουρκία, ένα είδος άτυπου εμπάργκο το οποίο πλέον γενικεύεται και επισημοποιείται. Αφορούσε κλωστοϋφαντουργικά και αγροτικά προϊόντα, όμως από 1ης Οκτωβρίου απαγορεύονται οι εισαγωγές οποιουδήποτε προϊόντος φέρει τη σφραγίδα «Made in Turkey».

Σε διαφορετικά στρατόπεδα

Αυτό είναι το τελευταίο επεισόδιο στον ανταγωνισμό ανάμεσα στην Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία, δυο περιφερειακές δυνάμεις που ανταγωνίζονται για την κυριαρχία στη Μέση Ανατολή και βρίσκονται συχνά σε αντίθετα στρατόπεδα. Στη Λιβύη, η Άγκυρα υποστηρίζει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης ενώ το Ριάντ τον Χαλίφα Χαφτάρ στην ανατολική Λιβύη.

Λέγεται ότι η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ είναι εξοργισμένα με την υποστήριξη που παρέχει η Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν στη διαμάχη του με την Αρμενία για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Το εμπάργκο του Ριάντ στις τουρκικές εισαγωγές θα πλήξει την τουρκική οικονομία που δοκιμαζόταν σκληρά ακόμη και πριν από τον κορωνοϊό. Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Τζουμχουριέτ, η Τουρκία είναι μεγάλος εξαγωγέας επίπλων στη Σαουδική Αραβία και «όλη η ξενοδοχειακή επίπλωση» στη Σαουδική Αραβία έχει εισαχθεί από την Τουρκία.

Η κλιμάκωση της έντασης

Η όξυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών διαρκεί αρκετά χρόνια. Τον Οκτώβριο του 2014, η Σαουδική Αραβία πραγματοποίησε εκστρατεία κατά της τουρκικής υποψηφιότητας για μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ λόγω της στάσης της Τουρκίας προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Το Ριάντ, που θεωρεί τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το πολιτικό Ισλάμ που αυτή εκπροσωπεί απειλή για τον Οίκο των Σαούντ, πέτυχε τον σκοπό του και η Τουρκία δεν εξελέγη στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Το 2017, η σχέση Τουρκίας – Σαουδικής Αραβίας επιδεινώθηκε λόγω του ότι στη συνεχιζόμενη διπλωματική κρίση του Κατάρ, η Άγκυρα βρέθηκε στην πλευρά του Κατάρ. Λίγους μήνες αργότερα, ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, συμπεριέλαβε την Τουρκία στο «τρίγωνο του κακού» μαζί με το Ιράν και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Η ρήξη ανάμεσα στις δυο χώρες μεγάλωσε μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο του 2018.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών Αντέλ αλ Τζουμπέιρ κατηγόρησε την Τουρκία ότι χρηματοδοτεί και υποστηρίζει «εξτρεμιστές» στη Σομαλία, στη Λιβύη και στη Συρία. Το Ριάντ μπλοκάρισε τις τουρκικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες TRT και Anadolu στη Σαουδική Αραβία και ως απάντηση, η Άγκυρα μπλοκάρισε ιστοσελίδες από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τίτλοι τέλους στις τουρκικές σειρές

Η διαμάχη έχει επεκταθεί και σε άλλους, πιο «μαλακούς» τομείς. Το 2018, τα κανάλια του αραβικού ομίλου MBC σταμάτησαν να μεταδίδουν τουρκικές σειρές ενώ η ταινία «Kingdoms of Fire» που πρόβαλαν πέρσι, εν μέρει χρηματοδοτημένη από τη Σαουδική Αραβία, εξόργισε την Τουρκία επειδή παρουσιάζει τους οθωμανούς Τούρκους ως βίαιους, αδίστακτους και απολίτιστους.

Ο κυβερνήτης του Ριάντ και μέλος της δυναστείας των Σαούντ, πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Μπαντάρ μπιν Αμπντουλαζίζ αρνήθηκε να πιει τουρκικό καφέ που του προσέφεραν πέρσι επειδή ονομάζεται τουρκικός.

Επίσης, η Σαουδική Αραβία άλλαξε πέρσι όλα τα σχολικά βιβλία ιστορίας αντικαθιστώντας τον όρο «οθωμανική αυτοκρατορία» με τον όρο «οθωμανική κατοχή».

Τη Δευτέρα (28/9), μια ημέρα αφότου ανακοινώθηκε το εμπάργκο, η Τουρκία απήγγειλε κατηγορίες εναντίον έξι Σαουδαράβων για τη δολοφονία του Κασόγκι. Οι έξι κατηγορούμενοι δεν βρίσκονται στην Τουρκία και θα δικαστούν ερήμην.

Τον Ιούλιο, δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης άρχισε να δικάζει ερήμην 20 ακόμη Σαουδάραβες για τον φόνο του Κασόγκι.

«Οι βασιλικές οικογένειες στη Σαουδική Αραβία και στα ΗΑΕ θεωρούν την Τουρκία απειλή, ακόμη και εχθρό. Η αιτία είναι ότι η Άγκυρα δεν τις αφήνει να εκπληρώσουν τα σχέδιά τους στη Μέση Ανατολή. Το μπλοκ αυτό, στο οποίο ανήκουν το Μπαχρέιν και η Αίγυπτος, προσεγγίζουν το Ισραήλ και εξοστρακίζουν την Τουρκία», έγραψε αρθρογράφος της τουρκικής Σαμπάχ απηχώντας τη γραμμή της Άγκυρας.

«Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, υποστήριξε τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης εξοργίζοντας τις μοναρχίες του Κόλπου που θεωρούν ότι η Αραβική Άνοιξη είναι μια κολλητική επανάσταση που θα αποτελέσει απειλή για την δική τους εσωτερική σταθερότητα».

ΤΟ ΒΗΜΑ