Του Κωνσταντίνου Λαμπρόπουλου 

Αναλύοντας την εξωτερική πολιτική των κρατών, αξιομνημόνευτο παραμένει το σύστημα αξιών και πεποιθήσεων , που διέπει τους λήπτες αποφάσεων, καθώς αποτελεί σημαντική μεταβλητή, η οποία δύναται να επηρεάσει καταλυτικά το πλαίσιο διαμόρφωσης των στρατηγικών επιλογών και κατ’ επέκταση την ορθολογική στρατηγική συμπεριφορά του κράτους (υπό προϋποθέσεις).

Το ανωτέρω στοιχείο αφορά την παράμετρο του εσωτερικού περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής και υπεισέρχεται στην έννοια της περίφημης στρατηγικής κουλτούρας (strategic culture), η οποία οικοδομείται στην έννοια της πολιτικής και οργανωσιακής κουλτούρας και αναφέρεται στις παραδόσεις, στις αξίες, στα πρότυπα, στους συμβολισμούς και στους ιδιαίτερους τρόπους προσαρμογής ενός κράτους στο διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον, γεγονός που περιλαμβάνει την χρήση ή την απειλή της χρήσης βίας. 

Χρήζει ιδιαίτερης μνείας το γεγονός πως η στρατηγική κουλτούρα υπόκειται στον πολυδιάστατο και πολυπαραγοντικό χαρακτήρα της φυσιογνωμίας των κρατών και της κοσμοθεωρίας των εθνών.

Αν και συνδέεται με τις συνέχειες της εξωτερικής πολιτικής, με την συλλογική ιστορική μνήμη και την ιστορική κληρονομιά των εθνών, εντούτοις, η στρατηγική κουλτούρα δεν αποτελεί στατική έννοια, καθώς πληθώρα παραγόντων την συν-διαμορφώνουν, όπως γεωπολιτικά προτάγματα, καταλυτικά ιστορικά γεγονότα, αντιλήψεις των ηγετικών ελίτ περί περιφερειακού και διεθνούς ρόλου του κράτους, η φύση του πολιτικού συστήματος, η θεσμική μνήμη και η συνεργασία ή η αντιπαράθεση μεταξύ πολιτικού κατεστημένου και στρατιωτικής ιεραρχίας.

Αποκρυπτογραφώντας, μέσω του αναλυτικού πρίσματος της στρατηγικής κουλτούρας και βάσει της πολιτικής ψυχολογίας, το πλαίσιο της συμπεριφοράς των ιθυνόντων που ασκούν την εξωτερική πολιτική, η τυπολογία αφορά τον κλασικό διαχωρισμό μεταξύ “γερακιών” (hawks) και “περιστεριών” (doves), ήτοι την προδιάθεση για πιο επιθετικές πολιτικές έναντι των απειλών και αντιστοίχως για πιο ήπιες προσαρμογές.

Μια άκρως σημαντική πτυχή αυτού, αφορά το περίφημο “Σύνδρομο του Περιστεριού” (Dovish Bias).

Το “Σύνδρομο του Περιστεριού” έγκειται στην εμμονή πολιτικών κύκλων, σε λογικές αλληλεξάρτησης και κοινωνικοποίησης του αντιπάλου έναντι μιας στρατιωτικής απειλής, στην αποκλειστική καταφυγή σε διπλωματικά μέσα στο πλαίσιο διαχείρισης και επίλυσης κρίσεων και στην αποφυγή χρήσης ή απειλής χρήσης στρατιωτικής βίας. Ουσιαστικά προκρίνεται μια κατευναστική στάση αντιμετώπισης της απειλής, ανεξαρτήτως συνθηκών και κυρίως ανεξαρτήτως φύσης και μεγέθους της απειλής.

Το “Σύνδρομο του Περιστεριού” στερεί από ένα κράτος την ουσία της Αποτροπής καθώς κατά πρώτον χρησιμοποιεί τα διπλωματικά μέσα αποσπασματικά, εμπλέκοντας την διπλωματία μόνο σε λογικές διαχείρισης αντί να επενδύει σε ολιστική χρήση του πολιτικού/πολιτισμικού/νομικού/διπλωματικού οπλοστασίου στην κατεύθυνση της επικράτησης.

Για τη συνέχεια Capital