Του Sinan Ulgen

Η Τουρκία θέλει να γίνει ένας πιο σημαντικός παράγοντας στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο όπου οι ισορροπίες δυνάμεων έχουν αναπροσαρμοστεί από τις πρόσφατες αλλαγές στην παγκόσμια τάξη. Οι περικοπές από τις ΗΠΑ υπό την κυβέρνηση Trump, έχουν υπερτονίσει αυτές τις αλλαγές και έχουν περιορίσει τις πιθανότητες για επίλυση των συγκρούσεων σε όλη την περιοχή.

Αντιμέτωπος με δυνητικά αποοσταθεροποιητικές συνέπειες, ο Τούρκος πρόεδρος Erdogan έχει υιοθετήσει μια εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας που διευρύνει την εμβέλεια της χώρας, ακόμη και με το κόστος της αύξησης των εντάσεων με τους παραδοσιακούς της εταίρους στη Δύση.

Οι προσπάθειες του Erdogan για να εδραιώσει την εξουσία στο εσωτερικό, κρατούσε την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας σε μεγάλο βαθμό “όμηρο” των εγχώριων πολιτικών υπολογισμών.

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, στη Λιβύη και στη Συρία, οι σκληροπυρηνικές τακτικές στην Ανατολική Μεσόγειο, και οι οξείες σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν βάλει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας σε ένα mode μόνιμης διαχείρισης κρίσης που με τη σειρά του, υπογραμμίζει την ανάγκη για ισχυρή ηγεσία στο εσωτερικό.

Εμπλουτισμένη με τη νοσταλγία των Οθωμανικών της ρίζων, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας όλο και περισσότερο φέρει τη σφραγίδα του ΑΚΡ του Erdogan, το οποίο έχει την έχει διαμορφώσει για να προωθήσει το αφήγημα μιας ανεξάρτητης Τουρκίας που να ηγείται στην περιοχή και διαφοροποιεί τις παγκόσμιες συνεργασίες της. Αυτό γίνεται προφανές από την εξαγορά των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400 παρά τις απειλές για αμερικανικές κυρώσεις. Ο Erdogan έχει αποκόψει το στρατηγικό συμφέρον της Τουρκίας από τις προηγούμενες προσδοκίες για παραμονή στη δυτική “πτέρυγα”.

Η τουρκική εξωτερική πολιτική λειτουργεί επίσης ως αφήγημα για την εθνική άνοδο. Αυτό το πολιτικό όραμα είναι αυτό που έχει οδηγήσει σε πρωτοβουλίες όπως οι αποτυχημένες προσπάθειες αλλαγής καθεστώτος στη Σύρια και πιο πρόσφατα, η ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη για την υποστήριξη της κυβέρνησης εθνικής συμμαχίας εναντίον του Khalifa Haftar.

Το επεκτεινόμενο περιφερειακό αποτύπωμα της Τουρκίας -με την στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο, στη Λιβύη, στο Κατάρ και στη Σομαλία- έχει ενισχύσει αυτό το αφήγημα, ο΄πως έχουν και οι αυξανόμενες ικανότητες της στην τεχνολογία παρακολούθησης και στα επανδρωμένα drones.

Το πόσο καιρό μπορεί να διατηρηθεί αυτή η πορεία της στρατηγικής αυτονομίας, είναι ένα πιεστικό ζήτημα για την Άγκυρα. Η Τουρκία αποτελεί όλο και περισσότερο ένα test case για μια πολιτική μη ευθυγράμμισης, καθώς προσπαθεί να κουμαντάρει μια ανταγωνιστική σχέση με τους εταίρους στη Δύση, διατηρώντας παράλληλα τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ -βάζοντας σε κίνδυνο την οικονομία της βραχυπρόθεσμα και τις συμμαχίες της μακροπρόθεσμα.

Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε πιθανή επίλυση των συγκρούσεων στη Λιβύη, στη Σύρια ή σε άλλα περιφερειακά “καυτά” σημεία, είναι πολύ σημαντική. Κατά πάσα πιθανότητα θα καθορίσει την μελλοντική πορεία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και τις πιθανότητες η ηγεσία της να παραμείνει ευθυγραμμισμένη με τη Δύση.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegieendowment.org/2020/09/09/on-turkey-pub-82523