Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]

Στο τραπέζι ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, προσεχώς ξανά κατά της Ρωσίας και θεωρητικά, αν και εκτός πραγματικής συζήτησης, κατά της Τουρκίας. Πόσο αποτελεσματικό, όμως, ήταν στο παρελθόν αυτό το μέσο άσκησης πολιτικής;

Από τον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις αρχές του 21ου αιώνα, μόνο το ένα τρίτο των κυρώσεων επιτυγχάνει την αλλαγή συμπεριφοράς στην οποία αποσκοπεί (Hufbauer, Schott & Elliot, 1990). Άλλοι ερευνητές λένε ότι κι αυτό το ποσοστό είναι υπερβολικό.

Σίγουρα, οι κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Κούβας δεν έριξαν τον Κάστρο, δεν άγγιξαν τον Σαντάμ και δεν έκαναν στον Καντάφι μπαμ.

Η απόφαση, όμως, της διεθνούς κοινότητας να επιβληθούν κυρώσεις στη Νότια Αφρική τη δεκαετία του 1980 θεωρείται ότι βοήθησε να τερματιστεί το απαρτχάιντ. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της Ε.Ε. το 2010 και το 2012 κατά του Ιράν συντέλεσαν σε μία συμβιβαστική λύση το 2015 (JCPOA) για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Μετά, ήρθε ο Τραμπ.

Η Ρωσία είναι μία διαφορετική ιστορία. Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας, που έχουν παραταθεί έως τις 15 Μαρτίου του 2021, έφεραν ρωσικά αντίμετρα, τα οποία έθιξαν και την Ελλάδα. Τους εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων.

Οι κυρώσεις αφορούν 175 φυσικά πρόσωπα και 44 οργανισμούς, αλλά και τα αντίμετρα έχουν κόστος, γι’ αυτό και τον Φεβρουάριο σε δημοσκόπηση του Γερμανορωσικού Επιμελητηρίου το 93% των μελών του δηλώνει ότι είναι υπέρ της κατάργησης των κυρώσεων. Αντιπαραγωγικές, λοιπόν;

Εξαρτάται. Από τη στόχευση, αλλά και τον βαθμό εξάρτησης. Αποκαλυπτικό το γερμανικό δημοσίευμα με τίτλο «Ο Ερντογάν έχει ειδικά στην Ευρώπη ισχυρούς συμμάχους». Τις ευρωπαϊκές τράπεζες, που εμπλέκονται με επενδύσεις τουλάχιστον 111 δισ. δολ. Είναι πολλά τα λεφτά, για να πληγώσουν οι Ευρωπαίοι την Τουρκία οικονομικά.

Οι αναταράξεις θα μπορούσαν να εξαπλωθούν στην Ευρώπη και να καταστούν πρόβλημά της. Στα χρηματοπιστωτικά.

Αντιπαραγωγικές, λοιπόν, οι κυρώσεις; Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορούν να πλήξουν εύκολα ένα αυταρχικό καθεστώς. 

Ναυτεμπορική