Δώρος Θεοδώρου   

Φαίνεται ότι κάτι πολύ σημαντικό εξελίσσεται στο τρίγωνο Βρετανία-Τουρκία-Γερμανία. Μέχρι πρόσφατα η εντύπωση που για χρόνια υπήρχε, ήταν ότι Βρετανία και Τουρκία αποτελούσαν στην πραγματικότητα την τανάλια με την οποία οι Η.Π.Α. μπορούσαν να κατευθύνουν την εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τουλάχιστον για δύο μείζονα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής: Τη σχέση με τη Ρωσία και την προσπάθεια της Ε.Ε. να δημιουργήσει κοινή εξωτερική πολιτική και κοινή άμυνα. Μετά το Brexit τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν ραγδαία.

Η Τουρκία τα βρήκε με τη Ρωσία με την οποία συνεργάζεται επιδιώκοντας η κάθε μια τους δικούς της στόχους, σ΄ ό,τι δε αφορά την Ε.Ε. έχει ήδη δημιουργήσει στενότατες σχέσεις με τη Γερμανία, στην οποία στηρίζεται για να αποφεύγει κυρώσεις από την Ένωση. Ίσως τα πράγματα να μην είναι τόσο απροσδόκητα και ανεξήγητα όσο δείχνουν. Προσφυγή στην ιστορία και στη σημερινή πολιτική της Τουρκίας νομίζω ότι θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα αυτές τις εξελίξεις.

Ποιος είναι ο στόχος της Ισλαμικής Τουρκίας σήμερα; Το διακηρύσσουν ανοικτά: Ανασύσταση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και παγκόσμια ηγεσία του σουνιτικού ισλάμ.

Ποιοι διέλυσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία; Οι Βρετανοί και οι Γάλλοι. Ποιοι ήταν οι σύμμαχοι της Τουρκίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Οι Γερμανοί, όπως και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συγκαλυμμένα όμως. Ποιοι βοήθησαν τους Τούρκους να δημιουργήσουν ένα κράτος απαλλαγμένο από εθνικές μειονότητες μέσον της εθνοκάθαρσης των αρχών του 20ού αιώνα; Οι Γερμανοί. Γενοκτονία των Αρμενίων, γενοκτονία των Ποντίων, γενοκτονία των Ασσυρίων. Εκατομμύρια νεκροί για να καθαρίσει το Τουρκικό έθνος. 

Μια τακτική που η Τουρκία ποτέ δεν εγκατέλειψε. Τη συνέχισε και με τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης και με τους Έλληνες της Κύπρου και αργότερα με τους Κούρδους.

Τι γίνεται σήμερα με τις σχέσεις Γερμανίας – Τουρκίας; Δισεκατομμύρια επενδύσεις της Γερμανίας στην Τουρκία, με μια Τουρκική μειονότητα στη Γερμανία κοντά στα δύο εκατομμύρια και με τη δυνατότητα της Τουρκίας να ανοίγει τη στρόφιγγα των τεσσάρων εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων με κατεύθυνση την Ευρώπη.

Δεν είναι υπερβολή αν χαρακτηρίζαμε τις γερμανοτουρκικές σχέσεις ως σχέσεις αλληλοεξάρτησης και αλληλοϋποστήριξης. Απ’ εδώ ακριβώς, η Τουρκία αντλεί τη συγκάλυψη των ανομιών της στην Ε.Ε. Από τη Γερμανία. Κατά τη γνώμη μου η γερμανική στάση πολύ-πολύ δύσκολα μπορεί να αλλάξει. Αντίθετα, η Γαλλία η οποία ούτε έχει τέτοια συμφέροντα στην Τουρκία ούτε και τα αναμένει στο μέλλον, τοποθετείται πολύ πιο δυναμικά και λεκτικά και πρακτικά!

Μέσα σ’ αυτό τον κυκεώνα, εκείνο το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η στάση της Βρετανίας. Της Βρετανίας που «βοήθησε» την Τουρκία να υλοποιήσει τα σχέδιά της στην Κύπρο τόσο πολιτικά όσο και πρακτικά (Πράσινη Γραμμή, 13 σημεία, ουδετερότητα κατά την εισβολή, μεταφορά Τ/Κ από τις Βάσεις Ακρωτηρίου στην Τουρκία στα πλαίσια της ανταλλαγής πληθυσμών που απαιτούσε η Τουρκία, σχέδια Ανάν-Χάνεϊ για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας). Και που τώρα, εφημερίδες της χώρας αυτής όπως οι Τάϊμς και η Γκάρντιαν, καταγγέλλουν την Τουρκία για τα Κυπροτουρκικά και τα Ελλαδοτουρκικά. Και είναι αυτές οι εφημερίδες που μιλούν για την κυβέρνηση όταν αυτή σκέφτεται. 

Κατά τη γνώμη μου μια τέτοια εξέλιξη θα είναι σε κάποιο βαθμό αναμενόμενη. Και λόγω ιστορίας και λόγω συμφερόντων. Ιστορικά γιατί η Αγγλία μαζί με τη Γαλλία διέλυσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία (ας μη ξεχνούμε και τον διαβόητο  Άγγλο ταγματάρχη Λώρενς. Τον Λώρενς της Αραβίας). Αυτά δεν τα ξεχνά η Ισλαμική Τουρκία που επιδιώκει ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Συμφεροντολογικά, διότι αυτή τη στιγμή τα συμφέροντα της Τουρκίας είναι με τη Γερμανία.

Δεν μπορεί κανείς να είναι βέβαιος για την εξέλιξη των τουρκο-βρετανικών σχέσεων. Εμείς όμως πρέπει να παρακολουθούμε την κατάσταση από κοντά. Πρώτον, διότι η Βρετανία είναι εγγυήτρια δύναμη και δεύτερον, επειδή διατηρεί στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός μας. Και τρίτον διότι η χώρα αυτή διατηρεί στενές σχέσεις με σουνιτικές Αραβικές χώρες που είναι εναντίον της Τουρκίας.

* Πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης.