του Zülfikar Doğan

Σε μια φάση που τα κρούσματα και οι θάνατοι από τον κορωνοϊό είναι εκτός ελέγχου και τα προβλήματα στην οικονομία και την εξωτερική πολιτική εξαπλώνονται ταχέως, ο Devlet Bahçeli, ηγέτης του μικρού εταίρου της Λαϊκής Συμμαχίας, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), ξεκίνησε μια νέα συζήτηση ανακοινώνοντας την πρότασή του για επαναφορά της θανατικής ποινής.

Ο Μπαχτσέλι, επικαλούμενος τα αυξανόμενα περιστατικά βίας, βιασμού, σεξουαλικής κακοποίησης και δολοφονιών κατά γυναικών και παιδιών δήλωσε τα εξής: «Το να συγχωρούμε τους φόνους των αθώων παιδιών μας που δημοσιεύονται στα μέσα ενημέρωσης κάθε δεύτερη μέρα, να παραμένουμε σιωπηλοί σε φόνους γυναικών που παρουσιάζονται ως αυτοκτονίες, δεν θα είναι ποτέ συμβατό με τις ανθρωπιστικές μας αρχές και το κεκτημένο της πίστης και του πολιτισμού μας. 

Ο Μπαχτσέλι επαναφέρει κατά καιρούς το θέμα της θανατικής ποινής. Η κυβέρνηση συνασπισμού με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Bülent Ecevit, της οποίας ο Μπατσέλι ήταν επίσης εταίρος, δεν εφάρμοσε την θανατική ποινή που είχε επιβληθεί από το Δικαστήριο Κρατικής Ασφάλειας (DGM) στον αρχηγό του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν, μετά τη σύλληψή του στην Κένυα. Η κυβέρνηση συνασπισμού, στην οποία ο Μπατσέλι ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, έκανε μια αλλαγή στον νόμο το 2001, με τον οποίο καταργήθηκε μερικώς η θανατική ποινή.

Οι κυβερνήσεις του AKP με επικεφαλής τον Ταγίπ Ερντογάν, που ήρθε στην εξουσία στις εκλογές του 2002, μαζί με το αντιπολιτευόμενο CHP, ψήφισαν διαδοχικά τους νόμους εναρμόνισης προς την ΕΕ, έχοντας ως σκοπό την πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Στη συνέχεια, με τον νόμο 5218 που εγκρίθηκε στις 14 Ιουλίου 2004, ο τουρκικός ποινικός κώδικας τροποποιήθηκε και η θανατική ποινή καταργήθηκε εντελώς από τον τουρκικό ποινικό νόμο. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση του ΑΚΡ, ενέκρινε τα πρωτόκολλα 6 και 12 της Ευρωπαϊκής Σύμβαση ςγια τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΔΑ), που η Τουρκία είχε υπογράψει από το 1954, τα οποία απαγορεύουν τη θανατική ποινή, ενσωματώνοντάς τα στην εσωτερική νομοθεσία.

Το 2005, μετά από μια περίοδο εντατικών πρωτοβουλιών που έλαβε η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ερντογάν, με υπουργό Εξωτερικών τον Αμπντουλάχ Γκιουλ , για την εφαρμογή της εναρμόνισης με το κεκτημένο της ΕΕ, έγινε δεκτή η έναρξη διαπραγματεύσεων για την υποψηφιότητα της Τουρκίας για πλήρη ένταξη στην ΕΕ.

Το 2007, στην προεκλογική περίοδο των πρόωρων εκλογών, απαντώντας σοτν Ερντογάν, ο οποίος τον κατηγόρησε ότι “Ούτε τον Οτζαλάν κατάφερες να κρεμάσεις”, ο Μπαχτσελί είπε: «Αν είχε την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή, όπως την έχεις εσύ, τότε θα έβλεπες αν θα κραμούσα τον Οτζαλάν ή όχι. Όμως δεν με άφησαν να τον κρεμάσω. Το εμπόδισαν. Εσύ που έχεις την πλειοψηφία, γιατί δεν τον στέλνεις στην αγχόνη; Λεφτά για να αγοράσεις καράβια στον γιο σου έχεις, δεν μπορείς να βρείς αρκετό σχοινί για να τον κρεμάσετε;”

Μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016, όταν επανήλθε η συζήτηση για τη θανατική ποινή και τις απαιτήσεις για την εκτέλεση των συνωμοτών του πραξικοπήματος, ο Ερντογάν απάντησε, “Εάν το Κοινοβούλιο ψηφίσει το νόμο, θα τον εγκρίνω χωρίς καθυστέρηση”.

Την περίοδο αυτή μια θετική απάντηση για το θέμα ήρθε από τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου, στέλεχος του AKP, Mustafa Şentop, όταν ο Μπαχτσέλι έφερε ξανά τη θανατική ποινή στην ημερήσια διάταξη, αναφερόμενος σε εγκλήματα δολοφονίας, κακοποίησης και βιασμού εναντίον γυναικών και παιδιών. Ο Şentop είπε: “Νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει θανατική ποινή για πολύ περιορισμένα και συγκεκριμένα εγκλήματα”. Ο Cahit Özkan, αναπληρωτής πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του AKP, δήλωσε: “Εάν οι πολίτες μας θέλουν τη θανατική ποινή για εγκλήματα που απειλούν την ειρήνη και την ηρεμία της χώρας, πρέπει να κάνουμε ό, τι είναι απαραίτητο στο κοινοβούλιο”.

Το κόμμα DEVA, με επικεφαλής τον Ali Babacan, ο οποίος αποχώρησε από το AKP, αντέδρασε έντονα στη συζήτηση για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται: “Το δικαίωμα στη ζωή είναι το πιο θεμελιώδες δικαίωμα που πρέπει να προστατεύσει το κράτος. Δεν αποδεχόμαστε τη συζήτηση για τη θανατική ποινή για άλλη μια φορά για να κρύψουμε την επιδείνωση της χώρας με κενά επιχειρήματα. Η θανατική ποινή, η οποία αφήνει πικρές αναμνήσεις στη μνήμη της χώρας μας, δεν μπορεί να επανέλθει”.

Το μέλος του Πανεπιστημίου του Μαρμαρά και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Τόλγκα Σιρίν, αναφερόμενος στις δηλώσεις Σεντόπ και Οζκάν, υπενθύμισε ότι η Τουρκία υπέγραψε το 2006 το υπ’ αριθμόν 2 Πρωτόκολλο τη διεθνούς συμφωνίας για τα Αστικά και Πολιτικά Διακαιώματα του ΟΗΕ.

Ο καθηγητής Σιρίν, υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία δεν έχει το δικαίωμα να πάρει πίσω αυτό που υπέγραψε στο πρωτόκολο, τόνισε: «Υποτίθεται ότι υπογράφοντας υποδεχτήκατε ότι δεν μπορείτε να αποχωρήσετε. Η Τουρκία υπέγραψε και έγινε μέρος της συμφωνίας το 2006. Περαστικά σας”.

Τον Ιούλιο, η κυβερνητική συμμαχία προσπάθησε να αλλάξει την πολιτική ατζέντα ανοίγοντας το τζαμί της Αγίας Σοφίας, με στόχο να συσπειρώσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους. Δεν το κατάφερε. Μετά ανακάλυψε κοίτασμα 320 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου στον Εύξεινο Πόντο. Όταν έγινε σαφές ότι θα χρειαζόταν πολύς χρόνος για την εξαγωγή φυσικού αερίου και ότι απαιτούνταν δισεκατομμύρια δολάρια για επενδύσεις, ο αντίκτυπος των καλών ειδήσεων στην ημερήσια διάταξη μειώθηκε σύντομα.

Είναι κατανοητό ότι η συμμαχία AKP + MHP, η οποία έχει στραφεί σε νέες αναζητήσεις για να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους, θεωρεί σκόπιμο να επαναφέρει τη συζήτηση για τη θανατική ποινή. Εκτός από τους εκπροσώπους του AKP που έκαναν δηλώσεις ο ένας μετά τον άλλον, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Μπαχτσέλι, ο Πρόεδρος Ερντογάν έκανε επίσης μια δήλωση, “Θα εγκρίνω το σχετικό νόμο αν έρθει σε μένα”.

Ωστόσο, ως απάντηση στην προτεινόμενη θανατική ποινή για βιασμό, δολοφονία και κακοποίηση εναντίον γυναικών και παιδιών, η κυβέρνηση Ερντογάν συζητά την απόσυρση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την οποία υπέγραψε το 2011 και στοχεύει στην κατάργηση της ενδοοικογενειακής βίας, του φύλου και των σεξουαλικών διακρίσεων κατά των γυναικών.

Όμως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι κυβερνώντες εταίροι που φέρνουν την θανατική ποινή στην ημερήσια διάταξη υποτίθεται για την αποτροπή εγκλημάτων κατά γυναικών και παιδιών, την ίδια στιγμή είναι αντίθετοι και ζητούν την απόσυρση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία αποσκοπεί στην προστασία των γυναικών και των παιδιών. Αυτό επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης, η οποία υποστηρίζει ότι το ζήτημα αφορά την αλλαγή της ημερήσιας διάταξης.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι οι κυβερνητικοί εταίροι ήθελαν να ανοίξουν ένα νέο θέμα, εφαρμόζοντας τη στρατηγική αλλαγής της ατζέντας, το οποίο έχει επαναληφθεί συχνά τους τελευταίους μήνες, για να καλυφθούν τα σοβαρά εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα, οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιδράσεις της οικονομικής κατάρρευσης, για να αποφευχθεί η συζήτηση και οι κριτικές εναντίον της κυβέρνησης.

Στην πραγματικότητα, παρόλο που οι κυβερνητικοί εταίροι έχουν αριθμητική πλειοψηφία για να επαναφέρουν τη θανατική ποινή στον ποινικό κώδικα, αυτό απαιτεί επίσης συνταγματική τροποποίηση. Η συνταγματική τροποποίηση απαιτεί τουλάχιστον τα δύο τρίτα της ψηφοφορίας, δηλαδή την αποδοχή 400 βουλευτών. Χωρίς την υποστήριξη του CHP και του HDP, η κυβέρνηση δεν μπορεί να βρει αυτόν τον αριθμό.

Είναι αδύνατο να λάβουμε τέτοια υποστήριξη από την αντιπολίτευση. Γι’ αυτόν τον λόγο, ενώ αποκαλύπτεται ότι η έκκληση του Μπαχτσέλι για επαναφορά της θανατικής ποινής αποσκοπεί στην αλλαγή της ημερήσιας διάταξης, ο Ερντογάν υπερακοντίζει λέγοντας ότι “αν μου έρθει ο νόμος, θα τον υπογράψω”, και όλα αυτά για έναν νόμο που γνωρίζει ότι δεν θα έρθει ποτέ μπροστά του.

Από την άλλη πλευρά, σε περίπτωση τέτοιας ρύθμισης, η Τουρκία θα αποβληθεί από  την ΕΣΔΑ, από το Συμβούλιο της Ευρώπης, θα διακοπούν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στην Ε.Ε. Τα αποτελέσματα αυτών των ενεργειών θα απομονώσουν από τον πολιτισμένο κόσμο την ήδη αμομονωμένη Τουρκία οπότε θα γίνει αναπόφευκτη οικονομική και πολιτική κατάρρευση.

Επιπλέον, είναι γνωστό ότι ακόμη και αν οι ισχύοντες νόμοι εφαρμοστούν πλήρως από τις δικαστικές αρχές, είναι δυνατόν να αποφευχθούν πολλά από τα εγκλήματα που υποτίθεται ότι θέλουν να τιμωρήσουν με θανατική ποινή, όμως τα γεγονότα που βιώνονται δείχνουν την ανεντιμότητα της κυβέρνησης σε αυτό το ζήτημα. Σε πολλές δολοφονίες γυναικών, παρατηρείται ότι οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν στις εισαγγελικές αρχές προς την αστυνομία ήταν ασαφείς, οι αιτήσεις προστασίας και απομάκρυνσης δεν εφαρμόστηκαν και οι δράστες πραγματοποίησαν εύκολα αυτές τις ενέργειες παρά τις δικαστικές αποφάσεις.

Τελευταίο παράδειγμα η περίπτωση βιασμού μια νεαρής κοπέλας από τον μόνιμο λοχία της στρατοχωροφυλακής, Musa Orhan. Η κοπέλα μετά το βιασμό της αυτοκτόνησε και ο βιαστής αφέθηκε ελεύθερος, παρά την αντίρρηση του εισαγγελέα. Ο υπουργός εσωτερικών, στην ουσία υπερασπίστηκε τον βιαστή, με τη δικαιολογία ότι με τις κατηγορίες εναντίον του αμαυρώνεται η εικόνα των δυνάμεων ασφαλείας. Ο βουλευτής του Κόμματος Εργατών (ΤΙΡ), Barış Atay, που επε΄κρινε τον υπουργό για τις δηλώσεις του, δέχτηκε επιθέσεις, γεγονός που δείχνει τις πραγματικές διαθέσεις της κυβέρνησης.

Μετά εκπτώσεις στις ποινές που δίνονται από το δικαστικό σώμα και την αποφυλάκιση των δραστών, η κοινωνία επιδιώκει δικαιοσύνη εκφράζοντας την αντίδρασή της ενάντια στους δράστες βίας, επίθεσης, παρενόχλησης, βιασμού και δολοφονίας που ενθαρρύνονται από την ατιμωρησία.

Η παρενόχληση, ο βιασμός και η σεξουαλική κακοποίηση που υφίστανται μικρά κορίτσια και αγόρια σε θρησκευτικές κοινότητες, σχολεία θρησκευτικών σεχτών, κοιτώνες ισλαμικών ιδρυμάτων που ελέγχονται από την κυβέρνηση, καλύπτονται από τις κρατικές και κυβερνητικές αρχές. Στο περιστατικό που συνέβη στο Καραμάν, το 2015, στο οποίο βιάστηκαν 50 αγόρια στο πρόγραμμα μαθημάτων του Κοράνιου του Ιδρύματος Ensar, που είναι κοντά στην κυβέρνηση, απόφαση ττο 2015,  ο Υπουργός Γυναίκας και Οικογένειας της κυβέρνησης υπερασπίστηκε το Ίδρυμα και το περιστατικό καλύφθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το Ίδρυμα Ensar συνεχίζει να αναπτύσσεται με την υποστήριξη εκατομμυρίων λιρών από το Υπουργείο Παιδείας.

Στο τελευταίο περιστατικό, το δικαστήριο επέβαλε απαγόρευση την πρόσβαση στη δικογραφία και την δημοσίευση ειδήσεων για το θέμα του βιασμού ενός 11χρονου κοριτσιού από τον σεΐχη Fatih Nurullah, τις ισλαμικής σέχτας Uşşaki.

Αντιθέτως, ασκήθηκαν αγωγές εναντίον ιστότοπων και δημοσιογράφων που έγραψαν αυτά τα νέα και δημοσίευσαν τις σχετικές ηχογραφήσεις. Παρουσιάστηκε ένας μεγάλος αριθμός φωτογραφιών και βίντεο του βιαστή σεΐχη, με υπουργούς και βουλευτές της κυβέρνησης, ενώ κατείχε θέση στο σχετικό πρωτόκολλο σε επίσημες κρατικές τελετές και εκδηλώσεις.

Επομένως, υποστηρίζεται από τους πολιτικούς κύκλους ότι η επαναφορά στο προσκήνιο της θανατικής ποινής είναι καθαρά ένα νέο σενάριο για να αλλάξει η πολιτική ατζέντα. Οριμένοι μάλιστα λένε ότι ενώ είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο θα έχει τεράστιο πολιτικό και οικονομικό κόστος για τη χώρα, με την επαναφορά του στο προσκήνιο μάλλον προμηνύονται πρόωρες εκλογές.

Πηγή: ahvalnews