Με ιδιαίτερη ικανοποίηση πληροφορούμαστε ότι η Πολεμική Αεροπορία εξετάζει πλέον ενεργά το ενδεχόμενο της αναβάθμισης των 37 μαχητικών τύπου F-16C/D Block 50 που διαθέτει, στο επίπεδο Block 50+ Advanced (χάριν συντομίας Block 50M). Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) μετά από πρόσκληση που απηύθυνε στην κατασκευάστρια Lockheed Martin, έλαβε γνώση την περασμένη Παρασκευή για τις λεπτομέρειες της πρότασης αναβάθμισης.

Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη

Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη, εφάμιλλη ίσως της απόκτησης των γαλλικών Rafale, με βάση το σκεπτικό ότι το F-16 είναι και θα παραμείνει το κύριο μαχητικό της Πολεμικής Αεροπορίας. Οπότε θα κληθεί να σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος των ελληνικών επιχειρησιακών απαιτήσεων και για τα επόμενα 20 τουλάχιστον χρόνια.

Έχουμε κατ’ επανάληψη στο παρελθόν επισημάνει το γεγονός ότι το F-16 είναι ο σημαντικότερος μαχητικός παράγοντας της Πολεμικής Αεροπορίας. Και επιχειρηματολογήσαμε ότι αυτό ακριβώς είναι που θα καταστήσει το F-35A, πραγματικό πολλαπλασιαστή ισχύος για την ελληνική άμυνα. Ο λόγος απλός…

Ακόμη και αν η Ελλάδα αποκτήσει μία Μοίρα μαχητικών 5ης γενιάς F-35A, το επιχειρησιακό όφελος που θα αποκομίσει η Πολεμική Αεροπορία από αυτές τις 20 μονάδες, θα είναι πολλαπλάσιο του απόλυτου αριθμού τους, υπό μία προϋπόθεση.

Ότι και ο στόλος των F-16, που είναι επαρκής αριθμητικά, σε εκσυγχρονισμένη και ομογενοποιημένη μορφή, θα μπορεί να αξιοποιηθεί στο έπακρο στο πλαίσιο συνεργατικών επιχειρήσεων αέρος -αέρος και αέρος -εδάφους. Εκμεταλλευόμενος κυρίως τους προηγμένους αισθητήρες του μαχητικού 5ης γενιάς.

Μέσω του εκσυγχρονισμού 84 F-16C/D Block 52+ και Block 52M, έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Στην αρχική πρόταση που είχε κατατεθεί από την κατασκευάστρια του μαχητικού Lockheed Martin, είχαν περιληφθεί και τα F-16C/D Block 50. Το δε κόστος είχε υπολογιστεί σε 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Ήτοι 900 περίπου εκατ. δολάρια υπολογιζόμενο κόστος για να αναβαθμιστούν τα Block 50 σε Block 70.

Άποψη του υπογράφοντα είναι ότι η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να μπει στο έξοδο μίας τέτοιας επιλογής. Η εναλλακτική που τελικά φαίνεται ότι θα υιοθετηθεί, προφανώς προκρίθηκε με βάση τη λογική ζύγισης των παραγόντων κόστος-απόδοση-ηλικία αεροσκαφών. Με βάση αυτή τη λογική και τα διαθέσιμα στοιχεία κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατόν να κριθεί ως μη συμφέρουσα (οικονομικά και επιχειρησιακά) για την ελληνική πλευρά.

Πολλοί ήταν αυτοί που είχαν υποστηρίξει, όταν υπογράφηκε ο εκσυγχρονισμός των F-16 που φορούν τον κινητήρα F100 της Pratt&Whitney (προγράμματα Peace Xenia IIΙ και P.X. IV), ότι η διαδικασία αυτή έπρεπε να γίνει στα παλαιότερα μαχητικά F-16C/D.

Αυτά των προγραμμάτων P.X. I και P.X. II με τον κινητήρα F110 της General Electric. Τα Block 30 και Block 50. Πράγμα εφικτό δεδομένου ότι έχουν αναβαθμιστεί στο επίπεδο “V” ακόμη και παλαιότερα Block παραγωγής, αν και με μεγαλύτερο κόστος, όπως αποκαλύπτει το πρόγραμμα της Ταϊβάν.

Τα μειονεκτήματα μίας τέτοιας επιλογής, πέρα από το μεγαλύτερο κόστος λόγω παλαιότητας και επομένως μεγαλύτερης ασυμβατότητας επιμέρους συστημάτων και διαμόρφωσης, είναι τα παρακάτω:

– Ο αριθμός των μαχητικών F-16 που θα εκσυγχρονίζονταν στο επίπεδο Block 70, θα ήταν μικρότερος, 69 μόλις μονάδες.

– Ο αριθμός των διθέσιων (-D missionized), θα ήταν επίσης μικρότερος, 11 αντί 29. Κάτι που αποτελεί καθοριστικό και εξαιρετικά κρίσιμο παράγοντα ειδικά σε επιχειρήσεις αέρος – εδάφους, μεγάλων αποστάσεων και μικρού ύψους (deep strike, Lo-Lo-Lo).

– Τα εκσυγχρονισμένα σε επίπεδο V, F-16C/D Block 30 και – 50, ΔΕΝ θα είχαν τη δυνατότητα αξιοποίησης των σύμμορφων δεξαμενών καυσίμου (CFT). Σημειώστε ότι χάρη στη μεγαλύτερη χωρητικότητα σε καύσιμο που εξασφαλίζουν οι ραχιαίες αυτές δεξαμενές, τα ελληνικά F-16 Block 52+ και Block 52M, κατόρθωσαν να συμμετάσχουν στην άσκηση “Ευνομία” μαζί με τα γαλλικά Rafale στην Κύπρο…

Ταυτόχρονα είχαν τα περιθώρια της αυτονομίας και της αποτελεσματικότητας από πλευράς αεροδυναμικής συμπεριφοράς (οι CFT επηρεάζουν θετικά την αεροδυναμική του μαχητικού περιορίζοντας την οπισθέλκουσα, σε αντίθεση με τις κλασικές-συμβατικές εξωτερικές απορριπτόμενες δεξαμενές καυσίμου!), να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν σενάρια εμπλοκής με τα τουρκικά F-16, πλήττοντας ανεπανόρθωτα το γόητρο της Τουρκικής Αεροπορίας (ΤΗΚ). Το οποίο ούτως ή άλλως δεν βρίσκεται πολύ ψηλά στις τάξεις του ΝΑΤΟ…

Εξετάζοντας άρα τα πράγματα λεπτομερώς, η επιλογή του να αναβαθμιστούν τα Block 52+ και Block 52M στο επίπεδο Block 72, ήταν η πλέον αποδοτική οικονομικά και επιχειρησιακά. Κατόπιν όλων αυτών, θεωρούμε εξίσου σημαντική με την απόκτηση των Rafale και των 20 (;) F-35A στο μέλλον, την απόφαση – επιδίωξη της αναβάθμισης των 37 F-16C/D Block 50 στο επίπεδο Block 50M, με επιπρόσθετες βελτιώσεις μάλιστα, όπως με έμφαση επισημαίνει ο κατασκευαστής.

Το Rafale και το F-35A, είναι όντως πλατφόρμες που λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές ισχύος, με ασύγκριτα μεγαλύτερες δυνατότητες από τα F-16 και Mirage 2000, αλλά… Η επικράτηση στον αέρα δεν επηρεάζεται – καθορίζεται μόνο από αυτό τον παράγοντα. Επηρεάζεται και καθορίζεται και από τους αριθμούς. Και οι αριθμοί στην ελληνική περίπτωση είναι το F-16.

Τι περιλαμβάνει η αναβάθμιση στο επίπεδο Block 50M
Η ιδέα έχει παραμείνει αναλλοίωτη ουσιαστικά… Εκμετάλλευση απαρτίων και συστημάτων που θα προκύψουν από τη διαδικασία εκσυγχρονισμού των Block 52+ και Block 52M στο επίπεδο Block 72, με την επιλογή της περαιτέρω βελτίωσης του εξοπλισμού ηλεκτρονικών και αποστολής, μέσω της εγκατάστασης εντελώς νέων συστημάτων.

Τα οποία διαφορετικά προσφέρονται προς ενσωμάτωση από τον κατασκευαστή, οπότε θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κόστος προμήθειας. Έχουμε και λέμε λοιπόν. Από απάρτια και συστήματα προερχόμενα από τα F-16C/D Block 52+ και Block 52M, αντικαθίστανται:

– Το ραντάρ AN/APG-68(V)7 του Block 50 από το AN/APG-68(V)9 των Block 52+ και Block 52M, με δυνατότητα SAR.

– Ο υπολογιστής αποστολής GAC και η κεντρική μονάδα διασύνδεσης ECIU (Enhanced Central Interface Unit), από τον νέο υπολογιστή αποστολής τύπου MMC (Modular Mission Computer) 7000A. Τα Block 52+ φέρουν τον MMC 5000 και τα Block 52M τον MMC 7000.

– Η μονάδα παραγωγής συμβολογίας EPDG (Enhanced Programmable Display Generator) του Block 50, από τη μονάδα ECPDG ( Enhanced Common Programmable Display Generator) των Block 52+ και Block 52M, η οποία στα τελευταία λειτουργεί και ως μονάδα απεικόνισης ψηφιακού χάρτη (MPDG-Map Programmable Display Generator).

– Η μονάδα εισαγωγής στοιχείων του Block 50 (EXDEEU), από τη μονάδα CDEEU (-32) (Common Data entry Electronics Unit), των Block 52+ και Block 52M.

– Η μονάδα καταγραφής εικόνας και στοιχείων V-1000VTR (Block 50) από την αντίστοιχη NCDR (Network Centric Data Recorder) των Block 52M.

– Η μονάδα μεταφοράς δεδομένων – στοιχείων DTE (Data Transfer Equipment) από την ADTE (Advanced Data Transfer Equipment) τριών καναλιών (Block 52M).

– Οι οθόνες απεικόνισης στοιχείων πολλαπλών λειτουργιών στο πιλοτήριο (MFD) από τις CCMFD (Common Color Multi Function Display).

– Το κλασσικό – αναλογικό HSI (Horizontal Situation Indicator), με ηλεκτρονικό eHSI, προερχόμενο από τα Block 52+ και Block 52M.

Τα συστήματα που θα παραμείνουν στον εξοπλισμό των εκσυγχρονισμένων Block 50M, με βάση τις πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας, είναι τα ακόλουθα:

– Το ραδιοβοήθημα προσέγγισης (ILS) τύπου ARN-108.

– Η μονάδα IDM (Improved Data Modem)

– Το ραδιοϋψόμετρο (CARA).

– Οι ασύρματοι ARC-164UHF και ARC-186VHF.

Νέα συστήματα που προτείνονται προς εγκατάσταση προκειμένου να αντικατασταθούν αυτά που δεν θα αφαιρεθούν από τα Block 52+ και Block 52M, είναι τα παρακάτω:

– Το σύστημα αδρανειακής ναυτιλίας LN-260 PPS (Embedded GPS/INS) προς αντικατάσταση του INS τύπου H-423 RLG που εξοπλίζει τα Block 50.

– To IFF τύπου APX-12CIT (Mode 5) προς αντικατάσταση APX-113 των Block 50.

– Ασύρματοι ARC-238 ή ARC-210 προς αντικατάσταση των ARC-164UHF και ARC-186VHF.

– Τερματικό (LINK 16), MIDS LVT BU2, ή MIDS JTRS.

– Προεγκατάσταση υποδομής ενσωμάτωσης/αξιοποίησης σκοπευτικών επί κάσκας JHMCS ή JHMCS II.

– Εγκατάσταση εσωτερικού και εξωτερικού φωτισμού με τη χρήση διοπτρών νυχτερινής όρασης (NVG), τύπου AVS-9.

Τα όπλα προς πιστοποίηση στο εκσυγχρονισμένο Block 50M

Κλείνουμε το αφιέρωμα αυτό με μία σύντομη αναφορά στα όπλα που προσφέρονται προς πιστοποίηση, κατόπιν αδειοδότησης από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Σημειώνεται ότι τα ελληνικά Block 50 είναι πιστοποιημένα να φέρουν τα παρακάτω όπλα:

– AGM-65A/B/D/G Maverick
– AIM-9L/M/N/P/S Sidewinder
– AIM-120B/C5/C7 AMRAAM
– AGM-88B HARM
– BDU-33
– GBU-10/-12
– BLU-107/-109
– LANTIRN NVP με TF
– B-61
– LANTIRN TGP

Επιπρόσθετα υπάρχει η δυνατότητα να πιστοποιηθούν τα ακόλουθα όπλα:

– ΑΙΜ-2000 IRIS-T
– AGM-84D Harpoon (Επισήμανση: Ενσωμάτωση του λογισμικού διασύνδεσης του όπλου ΔΕΝ σημαίνει αυτόματα και αποδέσμευσή του από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Απαιτείται ξεχωριστό αίτημα για την απόκτησή του… Το ίδιο ισχύει και για κάθε όπλο).
– ΑGM-154C JSOW
– GBU- 24/-31/-38 JDAM
– GBU- 49/-50 (EP II)
– GBU-39 SBD/ BRU-61
– GBU-54/-56 LJDAM
– SNIPER TGP
– DB – 100 Recce Pod
– BRU – 57

Η παράθεση των παραπάνω στοιχείων γίνεται τόσο για λόγους δημοσιοποίησης της προσφοράς αναβάθμισης των F-16C/D Block 50, όσο και για λόγους αναφοράς και αρχειοθέτησης. Δεν έχουμε παρά να περιμένουμε εξελίξεις, οι οποίες καλό θα ήταν να καταγραφούν το συντομότερο δυνατό. Για ευνόητους λόγους.

Με την ολοκλήρωση σημαντικού μέρους της αναβάθμισης F-16V, η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να διαθέτει και 37 μαχητικά αεροσκάφη F-16, ΚΑΛΥΤΕΡΑ από την κορυφαία διαμόρφωση των F-16 που διέθετε πριν την απόφαση αναβάθμισης των 84 F-16 σε “V”. Η ενίσχυση του αεροπορικού στόλου των F-16 θα είναι απλώς θεαματική.