Γιαννάκης Λ. Ομήρου   

Τους τελευταίους μήνες η Κύπρος έχει οφθαλμοφανώς περιέλθει σε κατάσταση πολιορκίας, με την πολύπλευρη θαλάσσια επιχείρηση της Τουρκίας στην ΑΟΖ της. Αλλά και επί του εδάφους, πέραν της στρατιωτικής κατοχής του 37% της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, μεθοδεύεται η υπαγωγή υπό τουρκική διοίκηση και ο εποικισμός της περιοχής των Βαρωσίων, κατά παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας με το Γιαβούζ και το Μπαρμπαρός κορυφώνουν την πρόκληση και την κυνική παραβίαση του Διεθνούς Θαλασσίου Δικαίου. Η δε διενέργεια γεωτρήσεων και σε αδειοδοτημένα θαλάσσια τεμάχια εκπέμπει το μήνυμα ότι η Τουρκία προτίθεται να παρεμποδίσει την υλοποίηση  των ενεργειακών σχεδιασμών και του συναφούς προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Είναι γι’  αυτό που η Τουρκία δεν μπορεί να αφεθεί ανενόχλητη. Γιατί αν αυτό συμβεί, πέραν του ότι η Κύπρος θα «πιστοποιηθεί» ανέκκλητα ως κράτος ήσσονος κυριαρχίας, θα προδιαγραφεί ανάγλυφα και η όποια λύση του Κυπριακού. Η οποία προφανώς θα εμπεριέχει ως βασικό της στοιχείο τη δεσπόζουσα και ελέγχουσα θέση της Τουρκίας στη δομή και τη λειτουργία του κυπριακού κράτους.

Οι κινήσεις αυτές της Τουρκίας, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη ευθεία και έμπρακτη αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της, δημιουργούν πρόσθετα δυσμενή δεδομένα.

Υπό αυτές λοιπόν τις κρίσιμες περιστάσεις προκύπτει το κλασικό ερώτημα. Τι κάνουμε;

>Πρώτον, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να διακηρύξει ότι, με τη συνεχιζόμενη θαλάσσια εισβολή της Τουρκίας και με εξελισσόμενη τη διαδικασία εποικισμού της Αμμοχώστου, δεν θα είναι νοητή και δυνατή η επανάληψη των συνομιλιών, ακόμα και αν συμφωνηθούν οι περιβόητοι όροι αναφοράς. Το αντίθετο θα σήμαινε αποδοχή των έκνομων τουρκικών αξιώσεων στην αιγιαλίτιδα ζώνη και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη δια συναινέσεώς μας παραβίαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Αμμόχωστο. Θα ήταν δε ευσεβοποθισμός να πιστεύουμε ότι ξένοι ενεργειακοί κολοσσοί είτε θα εκπληρώσουν ήδη υφιστάμενες συμβατικές τους υποχρεώσεις είτε θα επιδείξουν μελλοντικό ενδιαφέρον για συνομολόγηση νέων συμβάσεων.

>Δεύτερο, θα πρέπει να επιδιωχθεί η ενεργός εμπλοκή της Γαλλίας και της Ιταλίας, στην αντιμετώπιση της τουρκικής παράνομης δραστηριότητας, αφού αφορά θαλάσσια τεμάχια για τα οποία εταιρείες των δύο αυτών χωρών κέκτηνται αδειοδοτηθέντα δικαιώματα ερευνών και γεωτρήσεων. Ήδη, η στάση της Γαλλίας είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα με έμπρακτη επίδειξη αλληλεγγύης.

>Τρίτο, με επίκληση της απειλής της διατάραξης της ειρήνης, όπως προβλέπεται από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, να υπάρξει επιτέλους προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Στην προσφυγή αυτή, να κληθούν να συνδράμουν Γαλλία και Ιταλία, αφού έχουν έννομο συμφέρον, λόγω της εμπλοκής εθνικών τους εταιρειών.

Σε σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πέραν της προβολής αιτήματος για πρακτικά μέτρα κατά της παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, να καταστήσουμε σαφές ότι δεν πρόκειται να συναινέσουμε ως Κυπριακή Δημοκρατία, κράτος-μέλος της Ε.Ε., σε οποιαδήποτε απόφαση, μέτρο, πολιτική της Ένωσης που να αφορά σχέσεις οποιασδήποτε χρηματοδότησης /οικονομικής βοήθειας ή αναβάθμισης των σχέσεων με την Τουρκία και βέβαια οριστική απόφαση για ανακοπή της ενταξιακής της πορείας.

>Τέταρτο, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η Συνθήκη Εγγυήσεως και Συμμαχίας. Η Ελλάδα και η Βρετανία, ως εγγυήτριες δυνάμεις της ανεξαρτησίας, κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα πρέπει να ενεργήσουν προς την κατεύθυνση υλοποίησης των εγγυητικών τους υποχρεώσεων, έναντι του παρανομούντος μέρους της Συνθήκης. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεως. Η Ελλάδα βρίσκεται σε απόλυτη αλληλεγγύη προς την Κύπρο, όμως θα πρέπει να αποταθεί προς τη Βρετανία. Να την καλέσει σε κοινά διαβήματα και κοινή δράση, δυνάμει της Συνθήκης, για προστασία της κυριαρχίας του κυπριακού κράτους, από τον βάναυσο ακρωτηριασμό της από την Τουρκία. Να τη θέσει ενώπιον των ευθυνών της, έστω και αν αυταπάτες δεν πρέπει να υπάρχουν ως προς τη στάση που θα τηρήσει.

Ας γίνει κατανοητό ότι οι λεκτικές διαμαρτυρίες, οι δηλώσεις και τα συνήθη διαβήματα δεν αρκούν.

Χρειάζεται νεύρο, αποφασιστικότητα, πρωτοβουλίες και δράσεις.

Κάθε άλλη στάση, πρακτική και συμπεριφορά, θα αποτελούσε όχι απλώς εθνική απρονοησία. Θα συνιστά συμφιλίωση με τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας και πολιτική συναυτουργία στην ολοκλήρωση των σχεδιασμών της. Επί το απλούστερον. Θα σημαίνει συνέργεια στην από μακρού διακηρυγμένη επιδίωξη της Τουρκίας να καταστεί «εκλιπούσα» η Κυπριακή Δημοκρατία.

*Τέως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.